Bà Rịa – Vũng Tàu 'về chung nhà' với TP.HCM: Vẫn gần nhà, xa ngõ

Quốc lộ 51: độc đạo

Được hình thành từ thời Pháp thuộc để kết nối Sài Gòn với Thị xã Cap Saint Jacques (Vũng Tàu sau này), Quốc lộ 51 từ một con lộ nhỏ đã được mở rộng 7m vào năm 1962. Năm 1997, Quốc lộ 51 lại được mở rộng lên 14m và tới năm 2010 được mở rộng lên 22m cùng việc đặt dải phân cách ở giữa.

Nhưng việc mở rộng không làm cho Quốc lộ 51 trở nên thông thoáng mà trái lại, do mật độ giao thông tăng nhanh hơn so với tốc độ mở đường khiến con đường thường xuyên rơi vào tình trạng kẹt xe, nhất là vào các dịp cuối tuần.

Trước đây, từ TP.HCM đi Bà Rịa - Vũng Tàu ngoài tuyến Xa lộ Hà Nội đến Ngã ba Vũng Tàu (Thuộc TP Biên Hoà, Đồng Nai cũ) thì người dân còn có thể lựa chọn đi qua phà Cát Lái để đến Quốc lộ 51. Năm 2014, cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây khánh thành, đưa vào sử dụng đã giúp cho Quốc lộ 51 giảm bớt áp lực xe ở đoạn Biên Hoà- Long Thành. Năm 2018, tuyến đường Vũng Tàu - Long Sơn được đưa vào sử dụng cũng giúp cho Quốc Lộ 51 giảm bớt áp lực tại khu vực Bà Rịa.

Tuy nhiên dù đi cách nào thì người dân cũng phải lệ thuộc vào Quốc lộ 51.

Khoảng trống khu giáp ranh

Trước khi sáp nhập, trên bản đồ dù Bà Rịa- Vũng Tàu có hơn 30 km đất liền giáp ranh với TP.HCM thông qua sông Thị Vải cùng khoảng hơn 20km bờ biển thuộc vịnh Gành Rái, tuy nhiên đây là vùng rừng ngập mặn nên không có dân cư sinh sống. Việc kết nối 2 bên chỉ có duy nhất là tuyến đò chạy không thường xuyên nơi cửa biển Gành Rái để người dân TP Vũng Tàu (Bà Rịa- Vũng Tàu trước đây) và huyện Cần Giờ (TP.HCM trước đây) qua lại.

Từ năm 2021, tuyến phà biển Vũng Tàu- Cần Giờ được đưa vào khai thác thay thế cho những con đò ngày xưa, giúp cho người dân có thêm một tuyến giao thông đường bộ mới (nhưng phải qua phà). Nhưng vì là phà vượt biển nên dù thời gian đi phà ngắn nhưng các phương tiện giao thông phải mất thời gian chờ đợi khá lâu. Đó là chưa kể thời tiết biển luôn có diễn biến phức tạp cũng làm ảnh hưởng nhiều tới vận hành phà. Vì thế, tuyến phà trên chỉ thuận tiện với những người dân giáp ranh khu vực Cần Giờ, còn đa số các vùng khác vẫn chọn đi qua Quốc lộ 51.

Tuyến đường kẹt xe

Trong thời gian gần đây, tuyến đường này thường xuyên xảy ra kẹt xe. Tại cao tốc TP.HCM- Long Thành- Dầu Giây, do số lượng phương tiện tăng cao, vượt quá 25% công suất thiết kế của cao tốc nên chỉ cần một sự cố nhỏ cũng có thể dẫn tới kẹt xe kéo dài. Việc ngăn một phần đường để xây đường dẫn vào đường Vành đai 3 (đang hoàn thiện) cũng là một trong những nguyên nhân gây tắc đường khu vực này.

Tại Quốc lộ 51, tình trạng kẹt xe cũng nghiêm trọng không kém bởi lượng xe container từ các cảng mở rộng thuộc Đồng Nai và TP.HCM cũng tập trung trên tuyến đường này.

Đặc biệt trong bối cảnh sáp nhập, lượng xe tới trung tâm TP.HCM đông hơn so với trước đây cũng gây thêm tình trạng kẹt xe nghiêm trọng, thường xuyên. Từ đầu tháng 7 tới nay, gần như ngày nào tuyến TP.HCM - Vũng Tàu cũng bị kẹt xe, thậm chí kể cả vào những thời điểm không phải cao điểm, tuyến này vẫn kẹt xe nghiêm trọng.

Ông Nguyễn Thanh Hà, tài xế xe khách Hoa Mai chuyên chạy tuyến TP.HCM - Vũng Tàu cho biết có những ngày kẹt xe, thời gian chạy từ 2 tiếng bị kéo dài tới 5 tiếng. Nhiều tài xế chở khách ra sân bay Tân Sơn Nhất phải đi trước cả nửa ngày.

Theo dự báo của các chuyên gia giao thông, nếu các dự án cải tạo và xây mới một số tuyến đường mới không kịp hoàn thành thì tới năm 2026, khi sân bay Long Thành được đưa vào hoạt động thì tình trạng kẹt xe sẽ còn nghiêm trọng hơn.

Bài toán khi sáp nhập

Sau khi sáp nhập vào với TP.HCM, giao thông kết nối Bà Rịa - Vũng Tàu và TP.HCM vẫn chủ yếu thông qua tuyến đường “độc đạo” là Quốc lộ 51 và phải đi qua địa phận của tỉnh Đồng Nai.

Để Bà Rịa - Vũng Tàu không còn là “ốc đảo” của TP.HCM, đã có đề xuất về việc xây cầu vượt biển kết nối Cần Giờ với Vũng Tàu qua vịnh Gành Rái. Phương án này giúp rút ngắn khoảng cách giữa hai địa phương thuộc TP.HCM, đồng thời tạo ra động lực phát triển mạnh mẽ để phát triển du lịch, thúc đẩy kinh tế biển, du lịch và cảng biển.

Cũng có nhà đầu tư có đề xuất khác là kéo dài tuyến đường sắt tốc độ cao từ trung tâm TP.HCM - Cần Giờ, vượt biển để nối sang Vũng Tàu. Nếu hoàn thành, hành khách đi tàu cao tốc từ trung tâm TP.HCM tới Vũng Tàu chỉ khoảng 35 phút, nhanh hơn bất cứ phương tiện nào hiện nay.

Hiện tại khu vực có 3 dự án đang tăng tốc nhằm “chia lửa” cho cao tốc Long Thành- Dầu Giây. Đó là tuyến Vành đai 3 TP.HCM, cao tốc Bến Lức- Long Thành và cao tốc Biên Hoà- Vũng Tàu.

Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân, các tuyến đường này vẫn chưa thể đi vào hoạt động trong thời gian trước mắt. Nhưng khi những tuyến đường này đi vào hoạt động, người dân vẫn phải đi qua đất Đồng Nai.

Và Bà Rịa- Vũng Tàu cũ vẫn phải chịu cảnh “gần nhà mà.. xa ngõ”.