Bộ trưởng Công Thương: Mục tiêu cao nhất của quản lý thị trường không phải là xử phạt thật nhiều tiền

Ngày 31/8, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có buổi làm việc Tổng cục QLTT và 63 Sở Công Thương, Ban 389 trên cả nước về tình hình cung ứng hàng hóa.

Nhiều nhãn hiệu lớn của thế giới phản ánh về tình trạng hàng nhái

Báo cáo về tình hình QLTT trong 8 tháng năm 2023, Tổng Cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh cho biết: Thời gian qua, tình hình kinh tế, chính trị thế giới với nhiều biến động đã tác động không nhỏ đến hoạt động thực thi công vụ của lực lượng QLTT. Buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới còn diễn biến phức tạp, nhất là đối với mặt hàng lợn, đường cát, thuốc lá điếu, hàng điện tử đã qua sử dụng… Hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gia tăng, những tháng đầu năm 2023, nhiều chủ thể quyền các nhãn hiệu lớn đã làm việc và phản ánh với Tổng cục, như: Mỹ, châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đức, Italy...

Đối với công tác đấu tranh với hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, các đối tượng không bày bán tràn lan như trước đây, mà sau khi qua biên giới tập kết hàng tại các kho hàng nơi hẻo lánh, ít người qua lại, hoặc nhà riêng, rồi lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh; hàng hóa được chuyển đến người tiêu dùng thông qua dịch vụ chuyển phát nhanh.

Điển hình, gần đây lực lượng QLTT phối hợp với các lực lượng chức năng truy quét, xóa sổ nhiều tụ điểm kinh doanh hàng hóa có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, như: Vụ đồng loạt kiểm tra 3 tổng kho, cửa hàng kinh doanh hàng giả, hàng lậu lớn tại Tuyên Quang; triệt phá cơ sở kinh doanh có 4 kho hàng chứa trữ nhiều sản phẩm giả mạo nhãn hiệu tại Thanh Hóa; tấn công, kiểm tra "thiên đường mua sắm" Sài Gòn Square tại TPHCM và phát hiện hàng nghìn sản phẩm giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng đã được bảo hộ tại Việt Nam...

Hàng giả trên môi trường thương mại điện tử gia tăng

Vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm còn diễn biến phức tạp, nhất là dịp lễ, Tết. Điển hình như: Vụ sản xuất, kinh doanh thực phẩm có chứa chất cấm ở Hà Nội; cơ sở lưu giữ, bảo quản hơn 53 tấn chân giò hết hạn sử dụng tại Hà Nội; vụ việc 7 tấn lòng lợn đã hư hỏng tại Bắc Ninh; 10 tấn thịt trâu không rõ nguồn gốc ở Lạng Sơn; 4 tấn thực phẩm không đảm bảo chất lượng tại Thái Nguyên; hàng trăm lít rượu không rõ nguồn gốc tại Hà Nội; gần 10 tấn chân gà, nội tạng động vật không đảm bảo chất lượng tại Bắc Giang...

Về xăng dầu, thông qua thanh tra, kiểm tra lực lượng QLTT còn phát hiện nhiều sai phạm, điển hình như vụ việc 15.000 lít xăng không đảm bảo chất lượng tại Bình Dương; chuyển cơ quan công an điều tra vụ việc dấu hiệu về tội lừa dối người tiêu dùng, thu lợi bất chính trong kinh doanh xăng dầu tại Thạch Thất, Hà Nội...

Đáng nói, tại Lạng Sơn, Cục trưởng Cục QLTT Đặng Văn Ngọc báo cáo: Trong 8 tháng năm 2023, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới cơ bản đã được kiểm soát do các lực lượng chức năng hai bên biên giới tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn xuất nhập cảnh, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Tuy nhiên, các vi phạm trên thương mại điện tử vẫn gia tăng, diễn biến phức tạp.

"Ngày càng có nhiều đối tượng là viên chức, giáo viên tham gia kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ trên thương mại điện tử. 8 tháng, lực lượng QLTT Lạng Sơn đã kiểm tra gần 200 vụ liên quan đến thương mại điện tử. Con số này chưa phản ánh được hết các vi phạm trên địa bàn", Cục trưởng Cục QLTT Lạng Sơn cho biết.

Kiểm soát buôn lậu cát và gạo

Đối với tình trạng buôn lậu cát tại An Giang, lãnh đạo Cục QLTT An Giang cho biết, tình hình buôn lậu cát trên địa bàn diễn biến phức tạp. Chính vì vậy, Cục đã và đang phối hợp với các lực lượng chức năng để kiểm soát, xử lý, không để tái diễn.

Liên quan đến việc dự trữ, bảo đảm nguồn cung xăng dầu, báo cáo tại cuộc họp, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Phan Văn Chinh cho biết: Trong 7 tháng qua đã cung ứng ra thị trường 2,58 triệu m3 xăng dầu, cao hơn nhiều so với năm 2022. Hiện nguồn cung xăng dầu ổn định, đảm bảo do đã chủ động tính toán các nguồn cung. Dự kiến, chúng ta đảm bảo đủ nguồn cung trong trước mắt. Trước đó, Vụ đã làm việc với các tập đoàn, doanh nghiệp đầu mối, các doanh nghiệp đều đảm bảo đáp ứng được nguồn cung.

Với mặt hàng gạo, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị lực lượng QLTT, ngoài việc kiểm tra, kiểm soát giá gạo, không để xảy ra tình trạng găm hàng, tăng, ép giá, còn phải tập trung kiểm sát chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của các loại gạo để giữ vững thương hiệu và không để mất đi thị trường xuất khẩu.

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao những kết quả mà lực lượng QLTT đã làm được. Trong 8 tháng năm 2023, lực lượng QLTT cả nước đã tiến hành các đợt cao điểm, mở nhiều cuộc kiểm tra, thanh tra chuyên ngành đấu tranh với buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ.

“Nổi bật là việc kiểm tra, giám sát hoạt động của 100% cơ sở kinh doanh xăng dầu cả nước, từ doanh nghiệp đầu mối đến cửa hàng bán lẻ, qua đó góp phần giữ ổn định thị trường, bảo đảm nguồn cung xăng dầu”, Bộ trưởng ghi nhận và biểu dương lực lượng QLTT.

Vẫn còn tình trạng cán bộ quản lý thị trường 'nhũng nhiễu'

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng chỉ ra: Lực lượng QLTT vẫn còn nhiều hạn chế trong tổ chức và hoạt động.

Điển hình là tình trạng buôn lậu, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ vẫn còn phổ biến; công tác thanh kiểm tra còn chưa sâu sát, áp dụng chế tài xử phạt không đủ sức răn đe; công tác quản lý, giáo dục cán bộ ở nhiều đơn vị cơ sở chưa tốt; Tình trạng nhũng nhiễu, thậm chí "bảo kê" của cán bộ trong khi thi hành công vụ vẫn xảy ra ở nhiều nơi.

Bộ trưởng cho rằng, nguyên nhân của các hạn chế kể trên, trước hết là do công tác triển khai, nghiên cứu, quán triệt các chủ trương, chính sách pháp luật của cán bộ ở nhiều đơn vị chưa tốt, công tác quản lý, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng chưa đạt yêu cầu đề ra.

Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát của cấp trên với cấp dưới, viêc kết hợp giữa đấu tranh và xây dựng chưa thường xuyên và kém hiệu quả. Việc xử lý vi phạm của các tổ chức, cá nhân chưa thật nghiêm túc nên chưa đủ sức răn đe. Vai trò của cấp ủy, tổ chức Đảng của các tập thể lãnh đạo nhiều đơn vị chưa được phát huy. Tính tiên phong, gương mẫu của người đứng đầu một số đơn vị không rõ nét. Kỷ cương, nề nếp trong nhiều đơn vị cơ sở không nghiêm. Chất lượng cán bộ ở nhiều nơi chưa đạt yêu cầu đề ra.

Không cần xử phạt thật nhiều tiền mà phải tạo môi trường kinh doanh lành mạnh

Nhận định về những tháng cuối năm, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói: Dự báo trong thời gian tới với tốc độ phát triển mạnh của thương mại điện tử, nhất là thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ ngày càng đặt ra nhiều thách thức cho công tác QLTT. Sản xuất còn gặp nhiều khó khăn (do tổng cầu giảm, chi phí sản xuất tăng cao), sẽ dẫn đến gia tăng tình trạng buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Những tháng cuối năm có nhiều ngày lễ, Tết, sự kiện lớn nên nhu cầu mua sắm tiêu dùng tăng cũng dễ dẫn đến nảy sinh tiêu cực, trục lợi trong sản xuất...

"Mục tiêu cao nhất của công tác QLTT không phải là số tiền xử phạt, số vụ kiểm tra được thật nhiều, mà mục tiêu cuối cùng phải hướng đến là tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, tạo động lực cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, bảo vệ quyền và lợi ích của người tiêu dùng", Bộ trưởng nói.

Do vậy, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu toàn lực lượng QLTT tiếp tục nghiên cứu, quán triệt thật sâu sắc các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Công Thương để thực hiện đúng, đủ chức năng, nhiệm vụ của lực lượng QLTT tạo môi trường lành mạnh cho sản xuất kinh doanh.

Đồng thời, qua thực tiễn quản lý, thực thi nhiệm vụ, Tổng cục và các đơn vị trực thuộc cần tham mưu cho Chính phủ, các bộ, ngành ban hành mới hoặc sửa đổi bổ sung các cơ chế chính sách phù hợp, khả thi. Làm tốt hơn nữa công tác thông tin tuyên truyền về những chủ chương, chính sách, nhất là những vấn đề liên quan đến ngành.

Nhấn mạnh mục tiêu “xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh”, Bộ trưởng đề nghị, QLTT cả nước cần tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý thật nghiêm các sai phạm, nhất là sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng... trong đó, tập trung kiểm tra, xử lý các sai phạm đối với một số mặt hàng thiết yếu, trọng điểm, như xăng dầu, khí đốt, than đá, phân bón, các loại rau, củ, quả, thuốc lá...

Đồng thời, tăng cường phối hợp với các lực lượng trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trong thương mại điện tử; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động của ngành, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả các mặt công tác.

Tập trung chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương trong chỉ đạo điều hành, ý thức chấp hành pháp luật, kỷ cương trong toàn lực lượng. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra nội bộ, chấn chỉnh hành vi bảo kê, nhũng nhiễu. Nặng hơn phải xử lý bằng hình sự để tạo sức răn đe, hướng tới một lực lượng mạnh. Tổng cục cần quy định rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm người đứng đầu nếu để xảy ra các sai phạm nêu trên.

Từng cấp, từng đơn vị cần chủ động rà soát, xử lý các vấn đề, vụ việc phức tạp, bức xúc, nổi cộm... trong đơn vị để xử lý kịp thời, dứt điểm theo đúng nguyên tắc, điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước và tình hình thực tế.

Đồng thời, chăm lo tốt hơn cho công tác cán bộ, trong đó chú trọng giáo dục, rèn luyện, quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật đối và thực hiện chính sách đối với cán bộ. Chú ý thực hiện nghiêm chủ trương lãnh đạo quản lý không là người địa phương

Chú trọng công tác thông tin, truyền thông trên tất cả các kênh nhằm tạo sự thống nhất trong nhận thức, sự đồng thuận trong hành động và sự chia sẻ, ủng hộ của toàn xã hội với ngành. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động của ngành, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả các mặt công tác.