Chủ tịch Fed giải thích lý do hạ lãi suất, cảnh báo nền kinh tế sẽ đối mặt hàng loạt rủi ro khó lường

Tối ngày 23/9 (giờ Việt Nam), Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết sự suy yếu của thị trường lao động hiện đã lấn át nỗi lo về lạm phát dai dẳng. Đây là nguyên nhân khiến ông ủng hộ quyết định hạ lãi suất của Fed vào tuần trước.

Đây là lần cắt giảm đầu tiên trong năm của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), diễn ra giữa lúc cả cung lẫn cầu lao động đều suy giảm, trong khi các tác động ngắn hạn từ thuế quan lại đẩy lạm phát lên cao.

Phát biểu trước giới doanh nghiệp tại thành phố Providence, bang Rhode Island, ông Powell nhấn mạnh nhiệm vụ của Fed là cân bằng cả hai mục tiêu kép: Ổn định giá cả và giảm tỷ lệ thất nghiệp.

“Trong ngắn hạn, rủi ro lạm phát nghiêng về xu hướng tăng, còn rủi ro đối với việc làm lại có chiều hướng giảm – đây là một tình thế đầy thách thức. Khi rủi ro xuất hiện từ cả hai phía, sẽ không có con đường nào hoàn toàn an toàn”, ông nói.

Nguy cơ đình lạm

Bối cảnh Chủ tịch Powell mô tả mang dáng dấp hiện tượng đình lạm – kinh tế tăng trưởng chậm nhưng lạm phát cao. Dù tình hình hiện nay kém nghiêm trọng hơn so với thập niên 1970 - đầu 1980, nó vẫn tạo ra bài toán hóc búa cho chính sách tiền tệ của Fed.

Tuy nhiên, ông Powell khẳng định mình hài lòng với định hướng hiện tại, đồng thời phát tín hiệu khả năng hạ lãi suất thêm nếu cần thiết. “Những rủi ro về sự suy giảm việc làm đã làm thay đổi cán cân trong việc đạt được hai mục tiêu của chúng tôi. Chính sách hiện tại – theo tôi vẫn hơi mang tính thắt chặt – giúp chúng tôi sẵn sàng ứng phó với các diễn biến kinh tế sắp tới”.

Thị trường lao động và lạm phát

Theo ông Powell, thị trường lao động đang chứng kiến “sự suy giảm đáng kể” cả về cung lẫn cầu. “Trong bối cảnh kém sôi động và có phần mềm yếu này, rủi ro giảm việc làm đã tăng”, ông nhận định.

Thực tế, tốc độ tăng trưởng việc làm đã giảm mạnh, trung bình chưa đến 30.000 việc/tháng trong mùa hè. Các điều chỉnh số liệu cũng cho thấy gần 1 triệu việc làm được tạo ra trong 12 tháng trước tháng 3/2025 thực chất không đúng.

Trong khi đó, lạm phát dù đã hạ nhiệt đáng kể so với mức đỉnh hơn 40 năm ghi nhận năm 2022, nó vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed. Theo ông Powell, dữ liệu Bộ Thương mại Mỹ dự kiến công bố thứ Sáu (26/9) cho thấy giá tiêu dùng cá nhân tăng 2,7% so với cùng kỳ, và 2,9% nếu loại trừ thực phẩm và năng lượng.

Thuế quan của ông Donald Trump

Yếu tố khác khiến tình hình thêm khó lường là tác động từ các mức thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Nhà Trắng đang tiếp tục đàm phán với các đối tác thương mại lớn của Mỹ, trong đó có một thời hạn quan trọng với Trung Quốc vào đầu tháng 11.

Hiện các nhà kinh tế của Fed coi đây chủ yếu là cú hích giá tạm thời, song ông Powell cảnh báo điều đó có thể thay đổi. “Độ bất định quanh quỹ đạo lạm phát vẫn ở mức cao. Chúng tôi sẽ cẩn trọng đánh giá và kiểm soát nguy cơ lạm phát tăng và kéo dài, bảo đảm cú sốc giá một lần này không trở thành vấn đề lạm phát kéo dài”, ông .

Tranh luận nội bộ Fed

Ông Powell đang dẫn dắt Fed trong bối cảnh chịu áp lực gay gắt từ Nhà Trắng và các quan điểm trong nội bộ Ủy ban cũng phân hóa rõ rệt. Cuộc họp FOMC vừa qua kết thúc với tỷ lệ 10-9, chia rẽ giữa việc nên cắt giảm thêm một hay hai lần 0,25 điểm phần trăm trong năm nay.

Thống đốc Stephen Miran – người do ông Trump bổ nhiệm – kêu gọi cắt giảm mạnh tay hơn, song nhiệm kỳ của ông sẽ kết thúc vào tháng 1 tới.

Cũng trong ngày thứ Ba (23/9), Thống đốc Michelle Bowman cảnh báo nguy cơ Fed hành động quá chậm trong việc hỗ trợ thị trường lao động. “Chúng ta có nguy cơ đã chậm chân trong xử lý tình trạng xấu đi của thị trường lao động. Tôi lo ngại thị trường có thể rơi vào giai đoạn mong manh, nơi chỉ một cú sốc cũng đủ khiến nó suy giảm đột ngột và đáng kể”, bà nói.

Ông Powell chưa đưa ra dự báo cho các lần điều chỉnh tiếp theo, trong khi Thống đốc Bowman bày tỏ hy vọng động thái vừa qua sẽ là “bước khởi đầu” cho lộ trình đưa lãi suất trở về mức trung lập.

Tham khảo CNBC