Điện mặt trời mái nhà có giá 0 đồng để tránh trục lợi chính sách

Ngày 24/4, Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo cho ý kiến đối với dự thảo Nghị định mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA) và Dự thảo Nghị định về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời lắp đặt mái nhà dân, công sở, khu công nghiệp.

Đề xuất 2 phương thức mua bán

Ông Trần Việt Hoà - Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết, thời gian vừa qua, nhiều nhà đầu tư, các tổ chức quốc tế và khách hàng sử dụng điện bày tỏ sự quan tâm tham gia cơ chế DPPA và mong muốn Chính phủ Việt Nam sớm ban hành cơ chế này với kỳ vọng đạt được các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu phù hợp với xu hướng chung của thế giới.

Với dự thảo DPPA, Bộ đề xuất 2 phương thức, đó là mua bán qua đường dây riêng (không qua lưới điện) và qua lưới điện quốc gia.

Cụ thể, nếu mua bán điện qua đường dây riêng, sẽ không hạn chế loại hình phát điện và khách hàng tham gia. Tuy nhiên, phải tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành về quy hoạch, đầu tư, quy định về cấp giấy phép hoạt động điện lực; quy định về an toàn điện, an toàn phòng chống cháy, vận hành và an toàn trong sử dụng điện; quy định về bán điện và hợp đồng và các quy định pháp luật khác có liên quan...

Còn mua bán điện trực tiếp qua lưới điện quốc gia, điều kiện tham gia là đơn vị phát điện năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió) có công suất từ 10MW trở lên và khách hàng sử dụng điện lớn đấu nối cấp điện áp từ 22kV trở lên, có sản lượng tiêu thụ trung bình hàng tháng từ 500.000 kWh.

Liên quan đến cơ chế bên phát điện sẽ bán trực tiếp qua đường dây riêng, ông Kim Yong Sup - Phó Tổng giám đốc Tổ hợp Samsung Việt Nam mong muốn có những hướng dẫn rõ ràng, cụ thể hơn để thực hiện ngay, không vướng mắc và không phải chờ đợi hướng dẫn mới.

Cấp 'tín chỉ xanh' đối với các nhà máy sử dụng năng lượng sạch

Với cơ chế mua bán điện thông qua phát lên lưới điện quốc gia, ông mong muốn Bộ Công Thương cân nhắc tính giá để đảm bảo tính công bằng và sự cạnh tranh giữa các đơn vị phát điện cũng như khách hàng.

Theo bà Virginia Foote, Thành viên Ban quản trị Nhóm công tác điện và Năng lượng lượng, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF), hiện tại các công ty lớn thuộc VBF cũng như những khu công nghiệp, các nhà máy sản xuất có nhu cầu tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng sạch. Do vậy, VBF sẵn sàng góp ý để thúc đẩy quá trình ra được các Nghị định.

“Chúng tôi sẽ có một văn bản gửi góp ý đến Bộ Công Thương. Nếu các dự thảo Nghị định được thông qua, và Nghị định được ban hành sẽ thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam”, bà Virginia Foote nói.

Nhấn mạnh việc triển khai dự thảo về Nghị định có ý nghĩa quan trọng với các doanh nghiệp, đại diện Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN tại Việt Nam cho rằng không nên trì hoãn hơn nữa, bởi sẽ ảnh hưởng tới thu hút nước ngoài của Chính phủ. Bộ Công Thương cần ban hành càng sớm càng tốt, giúp cho nhà đầu tư nước ngoài an lòng, nhất là doanh nghiệp có kế hoạch đầu tư mới.

“Việc này thúc đẩy năng lượng tái tạo và huy động đầu tư tư nhân vào lĩnh vực này. Chúng tôi khuyến nghị sớm ban hành, trên nguyên tắc tạo độ mở cho các bên tham gia, tránh đưa vào các nội dung quá chi tiết. Việc ban hành không nhất thiết phải quá cầu toàn và lần đầu tiên thực hiện nên có thể vừa làm vừa rút kinh nghiệm”, vị đại diện này cho hay.

Điện mặt trời mái nhà dư thừa: Phát lên lưới giá 0 đồng, không được tính tiền

Trong khi đó, ông Aguin Toru, Trưởng đại diện Quốc tế Ngân hàng Nhật Bản tại Việt Nam (JBIC) cho rằng, cần có thời gian dự kiến ban hành giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn. Với DPPA, bước đầu tiên JBIC phải tập trung vào điện mặt trời và điện gió; giai đoạn 2 là điện sinh khối, halogen…

“Chúng tôi kiến nghị về điện rác, khách hàng sử dụng điện tại khu công nghiệp truyền tải qua hệ thống riêng họ sẽ có thể tham gia vào thành phần DPPA sớm hơn. Đối với các công ty cần kế hoạch đầu tư cụ thể thời gian tới, nên cần có thời gian dự kiến ban hành giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn”, ông Aguin Toru nhấn mạnh.

Dư thừa phát lên lưới điện giá 0 đồng là phù hợp

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn (cơ chế DPPA) trong trường hợp sử dụng hệ thống lưới điện quốc gia thì sản lượng của khách hàng sẽ được thanh toán theo hai thành phần.

Trong đó, phần sản lượng tiêu thụ của khách hàng được đáp ứng từ đơn vị phát điện năng lượng tái tạo sẽ thanh toán theo cơ chế thị trường; phần sản lượng tiêu thụ điện còn lại sẽ được thanh toán theo quy định hiện hành.

Hai chính sách về DPPA và khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu hoàn toàn thống nhất, không mâu thuẫn. Cần lưu ý là nếu bỏ cụm từ "tự sản tự tiêu" sẽ làm thay đổi hoàn toàn bản chất, không tuân thủ các quy định của pháp luật và quy hoạch, kế hoạch phát triển điện vừa được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đặc biệt, Bộ trưởng đề nghị các cơ quan truyền thông truyền tải thông điệp về bản chất khái niệm “mặt trời áp mái tự sản tự tiêu” để xã hội hiểu, chia sẻ và cùng thực hiện đúng các quy định của pháp luật, phát triển các nguồn điện hài hòa theo quy hoạch điện đã được phê duyệt trong từng giai đoạn, không gây thêm áp lực cho hệ thống truyền tải và phân phối, góp phần giảm căng thẳng trong cung ứng điện.

Vì vậy, trong giai đoạn hiện tại, giải pháp giá 0 đồng trong trường hợp điện mặt trời mái nhà còn dư, phát lên lưới điện quốc gia là phù hợp, đảm bảo được việc ngăn chặn hiện tượng trục lợi chính sách.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, những cơ chế khuyến khích loại hình điện mặt trời áp mái tự sản tự tiêu là bước đột phá trong nỗ lực tháo gỡ các rào cản pháp lý cho phát triển nguồn điện trong bối cảnh một số quy định pháp luật chuyên ngành chưa theo kịp thực tiễn.

Còn về các kiến nghị về cơ chế DPPA, ông Diên mong muốn các doanh nghiệp, hiệp hội nhìn nhận thực tế cơ chế này chưa có tiền lệ ở Việt Nam nên sẽ cần thận trọng từ thí điểm.

Điện mặt trời mái nhà có giá 0 đồng để tránh trục lợi chính sách