Dự thảo Nghị định kinh doanh xăng dầu: Những lỗ hổng nào cần được hoàn thiện?

Nghị định còn nhiều lỗ hổng cần được hoàn thiện

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân vừa ký tờ trình Chính phủ về việc ban hành Nghị định thay thế Nghị định 83 năm 2014, Nghị định 95 năm 2021 và Nghị định 80 năm 2023 về kinh doanh xăng dầu.

Tờ trình nêu rõ trên cơ sở kế thừa các nội dung hợp nhất của các Nghị định về kinh doanh xăng dầu hiện hành, dự thảo Nghị định lần này để xuất một số thay đổi về công thức và cơ chế giá xăng dầu.

Dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu để xuất một số thay đổi về công thức và cơ chế giá xăng dầu.

Theo Bộ Công Thương, xăng dầu là mặt hàng thực hiện bình ổn giá theo quy định của Luật Giá, nên cần có cơ chế kiểm soát giá trần đối với xăng dầu bán lẻ trên thị trường. Tuy nhiên, để tạo môi trường cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, dự thảo quy định Nhà nước sẽ không tham gia vào quá trình điều hành giá, mà sẽ công bố các yếu tố hình thành giá để doanh nghiệp tự quyết định giá.

Cơ quan soạn thảo đề xuất Nhà nước sẽ công bố giá thế giới bình quân 15 ngày, thương nhân đầu mối căn cứ các yếu tố cố định như thuế các loại, được quyền cộng thêm các khoản chi phí định mức đã được quy định, để công bố giá bán xăng dầu trên thị trường.

"Giá bán xăng dầu sẽ được thương nhân đầu mối công bố nhưng không được vượt qua giá tối đa đã được tính toán theo công thức", Tờ trình nêu rõ.

>>Giá xăng dầu hôm nay 30/3/2024 duy trì mức cao

Ông Văn Tấn Phụng, Chủ tịch HĐQT CTCP Dầu khí Đồng Nai cho rằng, dự thảo mới đang trao cho các đầu mối quá nhiều quyền lợi trong khi cấm các thương nhân phân phối không mua của nhau là vô lý.

Theo ông Phụng, doanh nghiệp đầu mối là đơn vị nhập khẩu để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Nhưng thực tế, các doanh nghiệp đầu mối đang có sự chênh lệch về tài chính. Các doanh nghiệp lớn như Petrolimex, PV Oil chiếm thị phần lớn nhất tới hơn 70% thị phần. Hơn 20 đầu mối còn lại nắm giữ chưa đến 30% thị phần.

Theo ông Phụng, với Bộ Công Thương, việc cần làm chính là sắp xếp lại thị trường, rà soát và thanh lọc những doanh nghiệp đầu mối yếu kém, không đủ năng lực và các thương nhân phân phối sân sau của các doanh nghiệp đầu mối. Đây mới là vấn đề cốt lõi cùa việc ổn định nguồn cung xăng dầu.

“Trách nhiệm của cơ quan quản lý là phải loại đám thương nhân phân phối chân gỗ, sân sau của các đầu mối ra khỏi thị trường, chỉ giữ lại những doanh nghiệp làm ăn chân chính. Việc buông lỏng quản lý, để tồn tại các thương nhân phân phối sân sau, đặc biệt ở các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc cần xem xét lại”, ông Phụng đề xuất.

>>Xử lý nghiêm doanh nghiệp xăng dầu không xuất hóa đơn điện tử

Doanh nghiệp tự quyết có phù hợp Luật giá?

Về vấn đề này, thông tin với báo chí, bà Nguyễn Thúy Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, cho biết việc xây dựng, đề xuất các quy định về kinh doanh xăng dầu là thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Giá xăng dầu trong nước chiều nay được dự báo giảm mạnh.

"Với cơ chế giá xăng dầu, dự thảo dự kiến tiến dần hơn với cơ chế thị trường, nhà nước ban hành nguyên tắc công thức giá để thương nhân đầu mối xăng dầu quyết định giá bán. Nhưng giá này không cao hơn công thức giá quy định" - bà Hiền cho hay.

Bà Hiền cũng khẳng định dự thảo được xây dựng với tư duy có nhiều thay đổi, vừa mang tính chất bảo đảm được mục tiêu cuối cùng là cân đối cung - cầu xăng dầu, không thiếu hụt và bảo đảm an ninh năng lượng. Giá xăng dầu sẽ được điều hành tiệm cận với cơ chế thị trường nhưng có điều tiết của cơ quan quản lý nhà nước.

PGS-TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế đặt vấn đề để doanh nghiệp đầu mối tự quyết định giá xăng dầu đã phù hợp với Luật Giá hiện hành hay chưa. Điều này, theo ông, cần được đánh giá tác động kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, dự thảo nêu nhà nước công bố giá thế giới bình quân 15 ngày đã phù hợp hay chưa, khi thời gian qua chúng ta rút ngắn thời gian điều hành giá từ 30 ngày còn 15 ngày, 10 ngày và gần nhất về 7 ngày, để sát với giá thế giới nhất.

“Hiện Bộ Công Thương đang xây dựng một dự thảo nghị định hoàn toàn mới, nghĩa là sẽ thay thế các nghị định về kinh doanh xăng dầu hiện hành. Do đó, cần đánh giá mặt được, mặt chưa được của việc quản lý, điều hành giá xăng dầu thời gian qua, từ đó đưa ra các đề xuất phù hợp và thay đổi toàn diện, từ các tầng nấc trong hoạt động kinh doanh xăng dầu, cơ chế giá, quỹ bình ổn xăng dầu…”, ông Long nói.

>>Giá xăng dầu hôm nay 29/3/2024 tăng cao, lên mức 87 USD/thùng