'Hàng hiệu' giá bèo từ chợ đến mạng
Từ những khu chợ truyền thống lâu đời ở TPHCM cho tới các “gian hàng” lung linh trên mạng xã hội, mỹ phẩm giả - nhái đang ngang nhiên bày bán tràn lan với mức giá rẻ đến khó tin.
Bài 1: 'Thiên đường' hàng hiệu trên bạt nhựa
Chỉ vài chục ngàn đồng là dễ dàng sở hữu một chai “nước hoa hàng hiệu” nhưng ít ai lường được phía sau đó là nguy cơ tổn hại sức khỏe, xói mòn niềm tin thị trường và gây thiệt hại nặng nề cho doanh nghiệp chân chính.
Trong giờ cao điểm sáng, khu chợ Bà Hoa (phường Bảy Hiền, TPHCM) đông nghịt người. Giữa dòng người tấp nập, một “gian hàng” mỹ phẩm di động trải bạt nhựa, bày la liệt từ nước hoa, kem dưỡng, phấn trang điểm cho tới dầu gội, sữa tắm. Tất cả đều được giới thiệu là “hàng hiệu xách tay” nhưng giá chỉ vài chục ngàn đồng.
Chị Mỹ Lan (38 tuổi, nhân viên văn phòng) tò mò cầm lên một chai nước hoa toàn thân được rao 90.000 đồng. Người bán niềm nở mở nắp cho thử. “Hàng xách tay, chị yên tâm, em để giá rẻ vì chỉ còn một chai. Bữa giờ bán đắt lắm!” - người bán khẳng định chắc nịch.
Mặc dù lực lượng chức năng thường xuyên ra quân kiểm tra hàng giả, hàng nhái trên địa bàn thành phố nhưng việc vi phạm vẫn liên tục tái diễn. Trước thực trạng nhức nhối, TPHCM đã thành lập Tổ công tác chuyên trách do Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được làm Tổ trưởng, mở đợt cao điểm truy quét hàng giả, hàng lậu, gian lận thương mại và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng được yêu cầu tăng cường kiểm tra, nhất là với các hoạt động bán hàng trên mạng, nơi hàng giả dễ lẩn trốn nhất.
Còn tại chợ Bàn Cờ (phường Bàn Cờ), dọc theo lối ra vào chợ có đến cả chục quầy hàng kinh doanh mỹ phẩm như vậy. Hàng nào cũng có các cô gái trẻ, bà nội trợ đến thử hàng, hỏi giá. Người bán nhiệt tình chào mời khách thử thoải mái và test trực tiếp lên da khách hàng để cảm nhận “hàng hiệu”.
Trên những chiếc ghế nhựa nhỏ, các “thượng đế” lúi húi thử từng sản phẩm, thích thì mua, không ưng thì đặt lại. “Kem dưỡng ở đây xài thích lắm, giá chỉ vài chục ngàn, mua nhiều còn giảm” - chị An (24 tuổi) cười tươi khoe. Hầu như chẳng ai bận tâm thật - giả, chỉ cần nghe “của Hàn”, “của Nhật” là yên tâm.
Ở các khu chợ đêm, nơi tập trung đông công nhân, sinh viên, mỹ phẩm có nhãn Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan… được bày bán la liệt. Giá chỉ bằng một nửa, thậm chí một phần ba so với hàng chính hãng bán trong siêu thị. “Hàng em lấy tận gốc, không qua trung gian, không tốn tiền mặt bằng nên giá mềm. Chất lượng thì… điểm 10 không có nhưng!” - bà Hương, chủ một sạp mỹ phẩm gần Công ty Pouyuen (quận Bình Tân) khẳng định.
Không chỉ ngoài chợ, trên Facebook, Zalo, TikTok hay các sàn thương mại điện tử, những hình ảnh cô gái da trắng, môi đỏ, nở nụ cười rạng rỡ, liên tục livestream giới thiệu “kem trắng da thần tốc” hay “son chống trôi ăn uống thả ga” với giá chỉ 80.000 - 200.000 đồng.
Anh Hoàng Minh (22 tuổi, sinh viên) từng đặt mua sữa rửa mặt “Hàn Quốc” giá 95.000 đồng, được quảng cáo trị mụn, trắng da. Chỉ sau vài ngày dùng, mặt anh nổi mẩn đỏ, rát buốt, phải vào bệnh viện da liễu.
Phóng viên Tiền Phong ghi nhận, phần lớn người mua không đặt câu hỏi về thật - giả. Điều họ quan tâm là xuất xứ được người bán “nói miệng” và cách dùng. Trên sản phẩm, hầu hết là chữ nước ngoài khó đọc, không ghi thành phần hay hạn sử dụng. Để đánh lừa khách, nhiều tiểu thương trộn hàng nhái với hàng thật, treo bảng “sale 50 - 70%” hoặc “đại hạ giá” để tạo cảm giác săn được hàng hời.
Quản lý khó như “bắt bóng”
Theo ông Nguyễn Quang Huy - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TPHCM, thành phố là trung tâm kinh tế sôi động bậc nhất cả nước với quy mô thị trường lớn, giao thương đa dạng. Chính vì vậy thành phố cũng trở thành “mảnh đất màu mỡ” để hàng giả, hàng nhái len lỏi.
“Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, chi phí đầu vào tăng cao, sức mua có dấu hiệu chững lại, người tiêu dùng có xu hướng chọn hàng giá rẻ, bỏ qua yếu tố chất lượng. Đây là cơ hội để hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ tiếp tục lưu thông trên thị trường, gây nguy cơ lớn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp chân chính” - ông Huy cho biết.
Ở lĩnh vực thương mại điện tử, ông Nguyễn Minh Hùng, Phó phòng Quản lý thương mại Sở Công Thương TPHCM cảnh báo: “Gian lận thương mại, vi phạm sở hữu trí tuệ trên nền tảng số ngày càng phức tạp. Các đối tượng ẩn danh, không để lại thông tin rõ ràng, khiến việc truy vết rất khó. Thậm chí, một số người nổi tiếng còn lợi dụng uy tín để quảng bá cho hàng giả, làm người tiêu dùng khó phân biệt thật - giả”.
Theo cơ quan chức năng, hàng hóa không rõ nguồn gốc nói chung và các loại mỹ phẩm giả nhái nói riêng đang xói mòn niềm tin người tiêu dùng, khiến người tiêu dùng e dè khi mua sắm, ảnh hưởng trực tiếp tới doanh nghiệp chân chính. Ngoài thiệt hại doanh thu, tình trạng này còn thúc đẩy cạnh tranh không lành mạnh, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và gây tác động tiêu cực tới môi trường kinh doanh.
Liên quan đến việc mỹ phẩm giả - nhái vẫn được bày bán công khai từ chợ truyền thống đến chợ mạng, các chuyên gia cho rằng do chế tài chưa đủ sức răn đe. Với người kinh doanh trên mạng, chỉ cần một email hoặc số điện thoại là có thể đăng ký bán hàng, không yêu cầu xác thực danh tính điện tử. Khi bị xử lý, họ dễ dàng “ve sầu thoát xác”, đổi tên tài khoản và tiếp tục kinh doanh. Còn với người bán hàng rong, mở sạp mỹ phẩm ở chợ cóc thì việc quản lý còn khó khăn hơn. Do địa điểm buôn bán không cố định, khi bị kiểm tra, họ gom hàng rồi di chuyển đến nơi khác tiếp tục kinh doanh.
