Huyện đảo lớn nhất Việt Nam tiến sát mục tiêu trở thành đặc khu kinh tế đầu tiên của đất nước
Vân Đồn – huyện đảo lớn nhất Việt Nam, đang từng bước hiện thực hóa giấc mơ trở thành đặc khu kinh tế, mở ra cơ hội bứt phá mạnh mẽ cho vùng Đông Bắc cũng như cho cả nước.
Ngày 14/4/2025, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã ký Quyết định số 759/QĐ-TTg phê duyệt Đề án tổ chức lại đơn vị hành chính trên toàn quốc. Theo đó, huyện Vân Đồn và huyện Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh) được xác định là hai khu vực trọng điểm để xây dựng đặc khu kinh tế, với mục tiêu hình thành các cực tăng trưởng mới tại khu vực ven biển phía Bắc.
Trong những năm qua, chính quyền tỉnh Quảng Ninh đã chủ động đón đầu các chính sách bằng việc đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng tại Vân Đồn. Hơn 60 dự án ngoài ngân sách với tổng vốn đăng ký khoảng 63.000 tỷ đồng đã được triển khai. Nổi bật trong số đó là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn – sân bay tư nhân đầu tiên của cả nước, tuyến cao tốc Vân Đồn - Móng Cái, cảng quốc tế Ao Tiên và các khu nghỉ dưỡng cao cấp như Wyndham Garden Sonasea hay Angsana Quan Lan Ha Long Bay Resort.
Đặc biệt, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn – do Tập đoàn Sun Group đầu tư, được coi là “cánh cửa” chiến lược của miền Bắc. Với tổng vốn đầu tư 7.700 tỷ đồng, sân bay này có công suất 2,5 triệu lượt khách/năm và khả năng phục vụ máy bay hiện đại như Boeing 787. Đây không chỉ là điểm kết nối giao thương, mà còn là hạ tầng then chốt giúp Vân Đồn dễ dàng hội nhập với khu vực và quốc tế.
Cùng với hạ tầng đồng bộ, sự đồng thuận cao của người dân địa phương là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tại Vân Đồn. Các cuộc lấy ý kiến gần đây cho thấy, đa số cư dân ủng hộ mạnh mẽ chủ trương phát triển đặc khu, kỳ vọng đây sẽ là cú hích nâng cao chất lượng sống và mang lại sự phát triển bền vững.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Vân Đồn thời gian qua ghi nhận những con số ấn tượng. Trong 4 tháng đầu năm 2025, giá trị sản xuất tăng 24,5% so với cùng kỳ; lượng khách du lịch tăng 131% và doanh thu du lịch tăng 24%. Thu ngân sách tăng 122,4% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sức hút ngày càng lớn của vùng đất này.
Theo định hướng đến năm 2030, tổng giá trị sản xuất của Vân Đồn dự kiến đạt 5,6 tỷ USD, GRDP đạt 1,6 tỷ USD, đóng góp trên 10% giá trị xuất khẩu cả nước. Dân số trung bình sẽ tăng khoảng 8-11% mỗi giai đoạn, tạo ra một cộng đồng năng động và đa dạng.
Với diện tích hơn 2.171km2 (gồm 581km2 đất liền và gần 1.590km2 mặt biển) cùng hơn 600 hòn đảo lớn nhỏ, Vân Đồn có tiềm năng lớn để phát triển thành đặc khu kinh tế biển đa ngành, đang tiến gần tới việc trở thành một trong những đặc khu kinh tế đầu tiên tại Việt Nam.Tỉnh Quảng Ninh định hướng nơi đây thành trung tâm dịch vụ logistics, du lịch cao cấp, công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp giải trí hiện đại và trung tâm khởi nghiệp sáng tạo mang tầm quốc tế.
Không chỉ là một vùng đất đẹp, Vân Đồn còn nằm trong vùng hợp tác kinh tế trọng điểm của khu vực và quốc tế như “Hai hành lang – một vành đai” kinh tế Việt – Trung, hợp tác liên vùng Vịnh Bắc Bộ mở rộng, Hành lang kinh tế Nam Ninh – Singapore. Nhờ vậy, đặc khu tương lai này sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn trên bản đồ kinh tế khu vực.
Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội cũng tồn tại không ít thách thức. Các chuyên gia cảnh báo nguy cơ bong bóng bất động sản do đầu cơ, áp lực lên hệ sinh thái tự nhiên và sự phức tạp trong quản lý mô hình đặc khu. Để giải quyết những vấn đề này, nhiều ý kiến đề xuất Chính phủ sớm ban hành khung pháp lý riêng cho đặc khu, làm rõ cơ chế quản lý, ưu đãi đầu tư và phân quyền điều hành.
Theo ông Vũ Quyết Tiến – Phó Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, khi mô hình chính quyền hai cấp và cơ chế chính sách đặc thù được thông qua, đặc khu Vân Đồn sẽ có thêm động lực mới, trở thành đầu tàu kinh tế của tỉnh. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Vân Đồn đang chuẩn bị tâm thế và quyết tâm chính trị mới cho giai đoạn phát triển đột phá.
Hiện UBND tỉnh Quảng Ninh đang phối hợp với các bộ, ngành để xúc tiến thêm nhiều dự án lớn, như đề xuất của tập đoàn Swire (Anh Quốc) về xây dựng trung tâm bảo dưỡng, sửa chữa máy bay tại sân bay Vân Đồn, hay kế hoạch triển khai khu du lịch phức hợp cao cấp tại xã Vạn Yên. Các dự án này kỳ vọng sẽ tạo thêm đòn bẩy phát triển cho đặc khu trong tương lai gần.
Việc thành lập đặc khu kinh tế Vân Đồn không chỉ có ý nghĩa đối với tỉnh Quảng Ninh mà còn mở ra hướng đi mới cho Việt Nam trong chiến lược phát triển các khu kinh tế biển hiện đại, hội nhập quốc tế sâu rộng. Nếu thành công, đây sẽ là phép thử quan trọng, làm tiền đề cho việc nhân rộng mô hình đặc khu trên cả nước.
> > Hé lộ vị trí xây dựng cây cầu dây văng hơn 11.000 tỷ lớn nhất thành phố giàu nhất Việt Nam
