Một mặt hàng chạm đáy 16 năm, bong bóng bất động sản Trung Quốc thêm nặng gánh
Ít mặt hàng nào phản ánh rõ câu chuyện kinh tế Trung Quốc trong thế kỷ 21 như… xi măng.
Sau hơn hai thập kỷ tăng trưởng liên tục để dựng lên cao ốc, cầu đường và những khu đô thị khổng lồ, sản lượng xi măng giờ đây đang lao dốc, trở thành minh chứng sống động cho sự chững lại nghiêm trọng của nền kinh tế số 2 thế giới.
Theo số liệu vừa công bố, tháng 7/2025 sản lượng xi măng chỉ đạt khoảng 146 triệu tấn, giảm hơn 5% so với cùng kỳ năm ngoái và là mức thấp nhất cho tháng 7 kể từ năm 2009.
Nguyên nhân không chỉ đến từ thời tiết khắc nghiệt với nắng nóng gay gắt và bão lớn làm đình trệ hoạt động xây dựng, mà còn do cuộc khủng hoảng bất động sản chưa có lối thoát và đầu tư hạ tầng vẫn ì ạch. Đây chỉ là một trong loạt dữ liệu cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang giảm tốc rõ rệt.
Trên thực tế, xi măng còn là chỉ báo kinh tế chuẩn xác hơn cả thép – lĩnh vực vốn được theo dõi sát sao. Lý do là sản phẩm này gần như chỉ phục vụ cho thị trường nội địa, gắn chặt với nhu cầu xây dựng, và hầu như không xuất khẩu. Khác với ô tô hay tấm pin mặt trời, những tòa nhà bê tông thừa thãi không thể mang đi bán ra nước ngoài.
Từ năm 1990 đến 2014, sản lượng xi măng Trung Quốc tăng liên tục, đồng hành cùng cơn sốt xây dựng đã định hình bộ mặt đô thị hiện đại. “Đỉnh cao” sản xuất rơi vào tháng 5/2020, khi Bắc Kinh tung gói kích thích kinh tế thời đại dịch, còn khủng hoảng bất động sản vẫn chưa bùng phát. Nhưng kể từ đó, bức tranh đã hoàn toàn đổi màu.
Không chỉ xi măng, nhiều chỉ số kinh tế khác cũng cho thấy xu hướng đi xuống. Tháng 7 vừa qua, sản lượng thép rơi xuống mức thấp nhất kể từ 2017, đầu tư bất động sản giảm mạnh nhất kể từ 2020. Đáng chú ý, tăng trưởng tín dụng bằng nhân dân tệ còn sụt giảm lần đầu tiên trong hai thập kỷ.
Giới phân tích nhận định, ngành xi măng còn chịu thêm sức ép từ chính sách cải cách nguồn cung, khi chính phủ yêu cầu các nhà sản xuất thu hẹp công suất để phù hợp hơn với nhu cầu thực tế. Điều này đồng nghĩa với việc đà suy giảm sản lượng có thể còn tiếp diễn trong thời gian tới.
Xi măng, từ một biểu tượng tăng trưởng, giờ đã trở thành dấu hiệu cảnh báo rõ ràng cho giai đoạn khó khăn của nền kinh tế Trung Quốc.
Câu chuyện “từ đỉnh cao đến suy thoái” của ngành này cũng phản ánh chính xác con đường mà nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải đối mặt: sau cơn sốt xây dựng và đầu tư, nay là bài toán tăng trưởng bền vững khi nhu cầu nội địa dần cạn kiệt.
