Chọn nhà thầu Trung Quốc cho dự án xây dựng thủ đô mới rộng 700km2 phục vụ 6 triệu dân trong tương lai, quốc gia Bắc Phi trở thành mắt xích quan trọng của BRI
Với vai trò vừa là nhà thầu chính, vừa là đơn vị vận hành khu trung tâm thương mại của thành phố, Trung Quốc đang khẳng định vị thế chiến lược tại quốc gia Bắc Phi – một mắt xích quan trọng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).
Thủ đô hành chính mới của Ai Cập – nằm giữa sa mạc, cách Cairo khoảng 45km về phía Đông – đang dần hình thành với sự hiện diện nổi bật của Trung Quốc trong vai trò xây dựng, vận hành và bảo trì.
Tập đoàn xây dựng Nhà nước Trung Quốc (CSCEC) không chỉ là nhà thầu chính của khu trung tâm thương mại (CBD) trong thành phố mới này, mà còn là bên tiếp quản hoạt động quản lý và bảo trì toàn khu vực, theo một thỏa thuận giữa 2 nước.
Thành phố mới rộng 700km2 - nơi sinh sống của hơn 6 triệu người trong tương lai - được thiết kế để giảm tình trạng quá tải và ô nhiễm tại Cairo.
Riêng khu CBD – nơi sẽ có dinh Tổng thống, trụ sở Quốc hội, các bộ ngành và khu đất dành cho đại sứ quán nước ngoài – được ước tính có chi phí xây dựng khoảng 3,8 tỷ USD (khoảng 98.952 tỷ đồng).
Đơn vị của CSCEC tại Ai Cập tuần trước thông báo đã ký kết một biên bản ghi nhớ về việc vận hành và bảo trì dự án CBD. Thỏa thuận này được xem là bước đi củng cố vị thế của doanh nghiệp Trung Quốc trong lĩnh vực phát triển hạ tầng tại Ai Cập, đồng thời đưa Cairo trở thành cửa ngõ của sáng kiến "Vành đai và Con đường" tại châu Phi và Trung Đông.
“Theo thỏa thuận, CSCEC sẽ chịu trách nhiệm quản lý vận hành, bảo trì và cung cấp dịch vụ đô thị toàn diện cho cư dân, du khách và doanh nghiệp tại CBD của Thủ đô hành chính mới”, tập đoàn này cho biết trong thông cáo.
Thứ trưởng Bộ Nhà ở Trung Quốc, ông Dong Jianguo, nhận định quan hệ đối tác chiến lược giữa 2 nước là “hình mẫu hợp tác cùng có lợi” và bày tỏ Trung Quốc sẵn sàng mở rộng hợp tác trong lĩnh vực nhà ở, hạ tầng và phát triển đô thị – nông thôn.
CBD của thủ đô mới sẽ bao gồm tòa nhà chọc trời cao nhất châu Phi – tháp Iconic Tower cao 385,8m – cùng với 10 tòa văn phòng, 5 tòa nhà dân cư và 4 khách sạn, đều do CSCEC đảm nhiệm thi công.
Từ năm 2023, hơn 30.000 công chức đã chuyển đến làm việc tại thủ đô mới – nơi hiện đóng vai trò trung tâm hành chính chính thức của Ai Cập kể từ khi Tổng thống Abdel Fattah al-Sisi bắt đầu nhiệm kỳ ba. Nhiều doanh nghiệp, ngân hàng cũng đang chuyển vào khu CBD, phản ánh vai trò kinh tế ngày càng tăng của khu vực này.
Doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng rót nhiều vốn vào các siêu dự án như cảng biển, đường cao tốc, khu kinh tế đặc biệt – những dự án mà họ sẽ vận hành một thời gian để thu hồi vốn theo mô hình đối tác công – tư (PPP).
Theo ông Zhao Jun, Giám đốc Dự án nghiên cứu các nước châu Phi và Ả Rập, kiêm phó giáo sư tại Viện Nghiên cứu Trung Đông thuộc Đại học Nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải, lý do chính khiến Ai Cập lựa chọn doanh nghiệp Trung Quốc là nhờ thế mạnh vượt trội của họ trong xây dựng hạ tầng.
Ngoài ra, mô hình tích hợp “đầu tư – xây dựng – vận hành”, nền tảng hợp tác vững chắc và năng lực tài chính mạnh cũng là những yếu tố then chốt.
“Không có đối tác vận hành nào phù hợp hơn Trung Quốc”, ông Zhao nói. Ông cũng cảnh báo nếu Ai Cập không duy trì liên doanh với doanh nghiệp Trung Quốc, điều đó có thể làm tổn hại lòng tin và ảnh hưởng tới dòng vốn đầu tư từ Bắc Kinh.
Dự án CBD phần lớn được tài trợ bởi các tổ chức tài chính Trung Quốc, với Chính phủ Ai Cập chỉ đóng góp khoảng 15% tổng kinh phí.
Tính đến năm 2023, liên danh ngân hàng Eximbank Trung Quốc và các nhà cho vay khác đã giải ngân 2,2 tỷ USD cho dự án, theo cơ sở dữ liệu vay vốn của Trung tâm Chính sách Phát triển Toàn cầu Đại học Boston.
Liên minh mới giữa Trung Quốc và Ai Cập diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh đang mở rộng đầu tư vào quốc gia Bắc Phi này, đặc biệt là tại khu vực kênh đào Suez – tuyến giao thương huyết mạch nối liền Địa Trung Hải và Biển Đỏ.
Thống kê từ Cơ quan Tổng đầu tư và Khu tự do Ai Cập cho thấy hiện có hơn 2.800 doanh nghiệp Trung Quốc đang hoạt động tại Ai Cập trong các lĩnh vực từ sản xuất đến phát triển hạ tầng, với tổng vốn đầu tư vượt 8 tỷ USD.
Theo SCMP
