Nam Định: Hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ

Doanh nghiệp tham gia khiêm tốn

Theo Sở Khoa học và Công nghệ Nam Định: Thời gian qua, tỉnh Nam Định đã có nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KHCN) phát triển. Từ việc hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp KHCN đã dẫn tới nhiều chính sách về lĩnh vực này đã được ban hành, sửa đổi. Tuy nhiên đến nay, số lượng doanh nghiệp KHCN của tỉnh mới chỉ được đếm trên đầu ngón tay. Nhìn chung chưa nhiều doanh nghiệp được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ. Nguyên nhân do việc triển khai các chính sách chưa hiệu quả, một số quy định chưa phù hợp đặc thù doanh nghiệp KHCN.

Tháng 3/2023, Công ty TNHH Cơ khí Quyết Tiến được công nhận doanh nghiệp KHCN với sản phẩm bồn trộn bê tông thương phẩm đa năng các loại 0,5m3-1,5m3-2,5m3 được hình thành từ kết quả của Dự án KHCN “Hoàn thiện quy trình công nghệ kỹ thuật và sản xuất thử nghiệm bồn trộn bê tông thương phẩm đa năng loại 0,5m3-1,5m3-2,5m3”.

Hiện các sản phẩm bồn trộn bê tông thương phẩm của công ty sản xuất được ứng dụng công nghệ sơn tĩnh điện của Nhật Bản. Sản phẩm tạo phôi bằng máy CNC của hãng Victor nhập khẩu từ Mỹ và áp dụng hệ thống hàn MIC robot tự động… Qua đó giúp các sản phẩm có độ bền đạt tới 100 nghìn m3, nâng cao khả năng cạnh tranh với hàng ngoại nhập về giá cả, chất lượng. Mỗi năm, doanh thu của Công ty từ sản phẩm bồn trộn bê tông thương phẩm đạt 10-15 tỷ đồng.

Thời gian qua, Nam Định đã có nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển các doanh nghiệp khoa học công nghệ (ảnh báo Nam Định)

Để hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp KHCN, Sở KHCN đã tuyên truyền, triển khai nhiều chính sách hỗ trợ của Nhà nước về lĩnh vực này. Ngoài Công ty TNHH Cơ khí Quyết Tiến, trước đó tỉnh có 3 doanh nghiệp được chứng nhận doanh nghiệp KHCN là: Công ty Cổ phần Giống cây trồng Nam Định, Công ty TNHH Cường Tân (Trực Ninh) và Công ty TNHH Tân Thiên Phú (Xuân Trường). Đây là những doanh nghiệp thực hiện sản xuất, kinh doanh, dịch vụ KHCN để tạo ra sản phẩm hàng hóa từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Theo quy định, các doanh nghiệp có giấy chứng nhận là doanh nghiệp KHCN sẽ được hưởng rất nhiều ưu đãi như: Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm, được giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 9 năm tiếp theo; được miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước; được hưởng ưu đãi về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, hoạt động sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

Ngoài ra, các doanh nghiệp KHCN còn được ưu tiên, không thu phí dịch vụ khi sử dụng máy móc, trang thiết bị tại các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp, cơ sở nghiên cứu KHCN của Nhà nước; sử dụng Quỹ phát triển KHCN của doanh nghiệp và các nguồn huy động hợp pháp khác để thương mại hóa kết quả KHCN; ưu tiên tham gia các dự án hỗ trợ thương mại hóa kết quả KHCN, tài sản trí tuệ của Nhà nước…

Có quá nhiều ưu đãi khi trở thành doanh nghiệp KHCN song đến nay ở tỉnh Nam Định mới chỉ có 4 doanh nghiệp KHCN trong tổng số trên 12 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động. Đây thực sự là con số rất khiêm tốn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do các doanh nghiệp của tỉnh phần lớn ở quy mô vừa và nhỏ, tiềm lực tài chính yếu, chưa mạnh dạn đầu tư cho KHCN.

Thực tế các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nhiều sản phẩm, dịch vụ nhưng sản phẩm đáp ứng điều kiện để cấp Giấy chứng nhận sản phẩm KHCN lại không nhiều. Trong khi đó một số doanh nghiệp đủ điều kiện cũng không đăng ký doanh nghiệp KHCN bởi để được công nhận, doanh nghiệp phải chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp kết quả nghiên cứu KHCN, giới thiệu quá trình ươm tạo và làm chủ công nghệ, đòi hỏi phải chia sẻ bí quyết công nghệ... Bên cạnh đó, chính sách đối với doanh nghiệp KHCN còn bất cập và nhiều doanh nghiệp thiếu thông tin về chính sách ưu đãi, hỗ trợ.

Đến nay, tỉnh Nam Định mới chỉ có 4 doanh nghiệp KHCN trong tổng số trên 12 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động (ảnh minh họa)

Một trong những chính sách quan trọng mới được sửa đổi tại Nghị định 13/2019/NÐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 1/2/2019 về doanh nghiệp KHCN là ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập cho doanh nghiệp KHCN nhưng cơ quan quản lý và doanh nghiệp vẫn có nhiều băn khoăn về tính khả thi. Theo đó, doanh nghiệp KHCN phải có doanh thu của sản phẩm hình thành từ kết quả nghiên cứu KHCN đạt tỷ lệ tối thiểu 30% trên tổng doanh thu của doanh nghiệp mới được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Dù mức tỷ lệ này đã giảm so với trước đây, nhưng nhiều doanh nghiệp KHCN vẫn khó có thể đạt để được hưởng ưu đãi. Thậm chí có doanh nghiệp KHCN đạt tỷ lệ tối thiểu 30% trên tổng doanh thu của doanh nghiệp song cũng không được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.

>>>Nam Định: “Kích cầu” thu hút đầu tư ngoài ngân sách

Đó là trường hợp của Công ty TNHH Tân Thiên Phú (Xuân Trường). Anh Trần Văn Kiều, Giám đốc Công ty cho biết: “Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cơ khí chế tạo, năm 2018 Công ty được cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp KHCN với các sản phẩm lò đốt rác sinh hoạt. Doanh thu hàng năm của sản phẩm KH và CN đạt trên 80% tổng doanh thu nhưng đến nay Công ty cũng chưa nhận được các chính sách ưu tiên, ưu đãi của doanh nghiệp KHCN (?!)”. Ngoài ra, doanh nghiệp KHCN có đặc thù đầu tư lớn, rủi ro cao, sản phẩm mới không dễ được thị trường đón nhận, trong khi tiềm lực tài chính còn hạn chế nên nhiều doanh nghiệp chưa thực sự mặn mà với việc đăng ký doanh nghiệp KHCN.

Cùng doanh nghiệp phát triển

Dưới góc độ doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp cho rằng, Nam Định cần ban hành kế hoạch bài bản để hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp khoa học công nghệ. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ rất cần sự đầu tư, hỗ trợ về mặt cơ sở vật chất cũng như tạo điều kiện tối đa để đẩy mạnh các hoạt động tạo ra sản phẩm mới, chất lượng cho cộng đồng. Các chính quyền các cấp của tỉnh cũng cần xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút doanh nghiệp tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ - đặc biệt là nguồn vốn, để các doanh nghiệp có thêm nguồn lực thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu phát triển sản xuất, đồng thời thương mại hóa sản phẩm.

Được biết, Nam Định đang yêu cầu các sở, ban, ngành thực hiện các nhiệm vụ cụ thể, nhằm tác động rõ nét tới sự phát triển của lực lượng doanh nghiệp khoa học công nghệ. Theo đó, sẽ triển khai đồng bộ, hiệu quả các quy định mới về chứng nhận và hỗ trợ doanh nghiệp khoa học công nghệ; hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị và thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ; khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển, nhằm hình thành lực lượng doanh nghiệp tiên phong, dẫn đầu trong việc ứng dụng khoa học công nghệ.

Nghiên cứu sản xuất nấm đông trùng hạ thảo tại Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ khoa học và Công nghệ (ảnh báo Nam Định)

Theo Sở Khoa học và Công nghệ Nam Đinh, thời gian tới, Sở tiếp tục khảo sát, phân loại các doanh nghiệp có tiềm lực về KHCN, xây dựng cơ sở dữ liệu về phát triển doanh nghiệp để lựa chọn các doanh nghiệp có tiềm năng KHCN. Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan điều tra, khảo sát nhu cầu đăng ký thành lập doanh nghiệp KHCN, nhu cầu được ươm tạo để trở thành doanh nghiệp KHCN. Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về việc thành lập, quản lý, điều hành hoạt động của doanh nghiệp KHCN. Đồng thời tổ chức các chương trình, hội nghị hướng dẫn các doanh nghiệp về quy trình, thủ tục, điều kiện và các vấn đề liên quan đến việc thành lập doanh nghiệp KHCN.

Ngoài các giải pháp kể trên, vấn đề đặt ra là cần thêm những giải pháp thiết thực từ doanh nghiệp, ngành chức năng, chính quyền các cấp và các địa phương. Trong đó cần phải có chính sách “sát sườn” hơn; các cơ quan chức năng cần tạo "cầu nối" để kịp thời tháo gỡ những khó khăn của doanh nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp hiểu rõ, hiểu đúng những tiêu chí cần có để nhận được các chính sách ưu đãi. Qua đó tạo ra làn sóng mới trong phát triển doanh nghiệp KHCN trong cộng đồng doanh nghiệp.