Các trạm BOT mặc dù đã được đưa vào khai thác một thời gian tuy nhiên các dự án vẫn đang vướng phải nhiều bất cập.
Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) mới đây đã trình Chính phủ về những giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại một số dự án BOT do Bộ quản lý.
Cụ thể, các dự án BOT trên đều đã được đưa vào khai thác sử dụng tuy nhiên lại chưa được thu phí hoặc doanh thu của dự án chỉ đạt 30% hợp đồng dẫn đến việc các trạm BOT không thể hoạt động như hợp đồng ban đầu.
Với thực trạng trên, Bộ GTVT đã lựa chọn và đưa ra đề xuất mua lại đối với 8 dự án BOT bao gồm: Dự án hầm đường bộ qua Đèo Cả; Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới (Bắc Kạn) và cải tạo, nâng cấp QL3 đoạn Km 75 - Km100; Dự án hạng mục đường vành đai phía tây TP. Thanh Hóa đoạn Km 0 - Km 6;
Dự án cải tạo, nâng cấp QL91 đoạn Km 14 - Km 50+889; Dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Km 1738+148 - Km 1763+610; Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Thái Hà vượt sông Hồng nối hai tỉnh Thái Bình - Hà Nam với cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình giai đoạn 1; Dự án cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc; Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Việt Trì - Ba Vì nối QL32 với QL32C.
Cũng theo bộ GTVT, nguồn vốn mà Chính phủ bỏ ra để xử lý bất cập sẽ rơi vào khoảng 13.115 tỷ đồng.
Nhiều nhà đầu tư BOT "đau đầu"
Tại tọa đàm Tháo gỡ bất cập dự án PPP hạ tầng giao thông do Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (Varsi) tổ chức, nhiều doanh nghiệp đã bày tỏ những khó khăn của dự án trong khi vận hành.
Cụ thể, đối với Dự án nâng cấp QL91 từ TP. Cần Thơ đi An Giang, chủ đầu tư chia sẻ, dự án đã được đưa vào khai thác vào năm 2016; việc thu phí triển khai tại 2 trạm T1 và T2.
Mặc dù công tác thu phí ổn định đến tháng 5/2019 nhưng trạm T2 phải dừng thu phí do việc thu phí lượt không bảo đảm công bằng tuyệt đối, một số phương tiện đi trên một đoạn ngắn, đặc biệt hướng đi từ Kiên Giang lên An Giang vẫn phải trả phí.
Lộ trình tăng phí 3 năm/lần theo điều khoản hợp đồng cũng không được thực hiện, trong khi chính sách giảm giá/miễn phí cho phương tiện của người dân xung quanh khu vực trạm vẫn phải thực hiện.
Ngoài ra, xung quanh các trạm T1 và T2 bắt đầu xuất hiện thêm hàng loạt đường cấp huyện, xã khiến cho nhiều người dân có thể né trạm BOT.
Còn đối với Dự án hầm đường bộ Đèo Cả (gồm các hầm Đèo Cả, Cổ Mã, Cù Mông và mở rộng hầm Hải Vân), chủ đầu tư cho biết, trên cơ sở chủ trương đầu tư được cấp có thẩm quyền chấp thuận, Bộ GTVT đã ký kết và triển khai dự án, dự kiến sử dụng 7 trạm thu phí để hoàn vốn, trong đó có trạm trên tuyến cao tốc La Sơn - Túy Loan.
Tuy nhiên, năm 2018, thực hiện Nghị quyết 437, Chính phủ đã chỉ đạo rà soát và cho rằng, việc đặt trạm thu phí trên tuyến La Sơn - Túy Loan để hoàn vốn cho Dự án hầm Đèo Cả là bất cập, tiềm ẩn nguy cơ gây phản ứng của người dân.
Do có những bất cập trên, doanh nghiệp không chỉ không thể triển khai thu phí mà còn phải lo các khoản lãi vay ngân hàng mỗi tháng. Giải quyết khó khăn này, nhà đầu tư đã kiến nghị Nhà nước bố trí dòng tiền bù đắp với tổng giá trị hơn 2.280 tỷ đồng.
Tại Dự án BOT Thái Nguyên - Chợ Mới, ông Nguyễn Văn Vinh, Phó giám đốc Công ty TNHH BOT Thái Nguyên - Chợ Mới cho biết, đưa vào khai thác từ tháng 1/2018 đến nay, việc thu phí mới triển khai được trên tuyến mới. Trạm BOT trên QL3 vẫn bị “tê liệt” do phản ứng của người dân dù dự án được nhà đầu tư thực hiện theo đúng quy định hợp đồng được ký kết. Hơn 5 năm qua, doanh thu của nhà đầu tư tại dự án mới đạt 8,7% tổng phương án tài chính. Nguồn thu hiện chỉ hơn 2 tỷ đồng/tháng trên tổng nguồn thu dự kiến 16-17 tỷ đồng/tháng.
Xem thêm: Điểm mặt loạt dự án bị TP Hà Nội thu hồi đất
Bổ sung vốn cho Bộ Giao thông vận tải để xây cầu Phong Châu mới
Đề xuất đường sắt cao tốc Bắc - Nam đi qua Nam Định: Hướng tuyến đã được nghiên cứu kỹ