Những bài học để đời đằng sau bí quyết làm giàu của nhà đầu tư đại tài Charlie Munger

Charlie Munger – “cánh tay phải”, người bạn thân thiết và cũng là người đã đồng hành cùng với nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett– vừa qua đời ở tuổi 99.

Charlie Munger đã có sự nghiệp kéo dài hàng thập kỷ tại Tập đoàn đa ngành Berkshire Hathaway có trụ sở tại Omaha. Tỷ phú Buffett thậm chí còn ghi nhận Munger là người đã tạo ra kế hoạch đầu tư của công ty.

Từ một luật sư đến huyền thoại đầu tư đại tài

Munger xuất thân là một luật sư. Ông học chuyên ngành toán tại Đại học Michigan, sau đó bỏ dở để gia nhập Quân đoàn Không quân Mỹ trong Thế chiến thứ hai. Kết thúc chiến tranh, Munger được nhận vào Luật Harvard mà không cần bằng đại học, sau đó tốt nghiệp loại xuất sắc.

Được biết, ông là nhà đồng sáng lập một công ty luật chuyên về bất động sản nhưng cuối cùng Munger quyết định dồn sự tập trung vào lĩnh vực quản lý đầu tư.

Munger nổi tiếng nhất với vai trò Phó Chủ tịch Berkshire, nhưng sự nghiệp đầu tư của ông còn nhiều phần ấn tượng hơn. Trên thực tế, phải đến năm 1978, khi Munger đã 54 tuổi, ông mới đảm nhận trọng trách tại Berkshire.

Từ năm 1962 đến 1975, Munger điều hành công ty đầu tư hợp danh có tên Wheeler, Munger & Co. Công ty có thành tích đáng nể, tạo ra tỷ suất sinh lời hàng năm 19,8%. Trong khoảng thời gian này, tỷ suất sinh lời của chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones chỉ là 5%.

Hai nhà điều hành Berkshire Hathaway gặp nhau vào năm 1959 khi Munger và Buffet cùng đến dự một bữa tối ở quê nhà. “Tôi nghĩ Warren rất cảm kích sự thông minh của Charlie và ngược lại”, người vợ đầu tiên của Charlie Munger kể lại.

Năm 1962, bộ đôi bắt đầu đầu tư vào Berkshire. Khi đó Berkshire chỉ là một công ty dệt may chuyên sản xuất vest cho nam giới với một nhà máy ở Massachusetts. Buffett có được cổ phần kiểm soát năm 1965. Mặc dù nhà máy đã đóng cửa, Berkshire trở thành nền móng để Buffett phát triển cả một tập đoàn.

Warren Buffet và Charlie Munger

Trong những năm qua, Munger có lẽ là người có ảnh hưởng lớn nhất đến phong cách đầu tư của Buffett, trừ người thầy của ông là Benjamin Graham. Câu nói nổi tiếng “một doanh nghiệp tuyệt vời có mức giá hợp lý sẽ vượt trội hơn một doanh nghiệp hợp lý có mức giá tuyệt vời" thường được cho là của Buffett, nhưng thực ra chính Munger mới là người đã đưa ra nhận xét đó.

“Thay đổi hành động của tôi không phải là việc dễ dàng. Tôi đã đạt được thành công rực rỡ qua các thương vụ đầu tư mà không cần sự góp ý của Charlie, vậy tại sao tôi phải nghe lời một luật sư chưa từng học một ngày nào ở trường kinh doanh”, Buffett viết trong bức thư gửi cổ đông năm 2015 của công ty.

“Nhưng Charlie không bao giờ mệt mỏi khi nhắc lại những câu châm ngôn về kinh doanh và đầu tư cho tôi nghe. Quả thật logic của anh ấy là điều không thể bác bỏ được. Thực tế, Berkshire đã được xây dựng theo kế hoạch chi tiết của Charlie”.

Trải qua nhiều năm, Munger đã mang đến cái nhìn uyên thâm về việc kinh doanh mà bất kì doanh nhân nào cũng phải lưu tâm đến. Dưới đây là những bài học lãnh đạo hàng đầu của Munger:

"Hãy trở thành những cỗ máy không ngừng học hỏi"

Munger là một người ham đọc sách. Từ lâu, ông đã khuyến nghị mọi người nên tiếp tục đọc và học hỏi trong suốt cuộc đời. Và họ không nên giới hạn bản thân trong bất kỳ lĩnh vực nào. Ông đã thường xuyên nói về các lĩnh vực khác nhau có mối liên hệ mật thiết với nhau như thế nào.

"Công việc của tôi về cơ bản chỉ là thu thập càng nhiều thông tin càng tốt và đôi khi là xem liệu chúng có dẫn tới hành động nào không". Các con của Charlie Munger thậm chí còn gọi ông ấy là "cuốn sách có chân".

Munger biết rằng kiến ​​thức luôn hợp nhất với thời gian. Ông cho biết thêm: "Tôi chứng kiến một số người trở nên thành công không nhờ việc họ thông minh mà nhờ khả năng học hỏi không giới hạn của mình. Trải qua một ngày, mỗi khi đi ngủ họ đều khôn ngoan hơn một chút so với khi thức dậy vào buổi sáng hôm đó". Để thành công, điều đầu tiên là bạn hãy cố gắng trở nên khôn ngoan hơn một chút mỗi ngày.

Lật ngược vấn đề để tìm hướng giải quyết

Ông Munger là một người thích nhìn ngược lại các vấn đề. Huyền thoại đầu tư tin rằng để đầu tư thành công chúng ta nên “tránh thất bại”, hơn là “tìm ra cách chiến thắng”. Đối với ông, việc tránh thất bại còn dễ hơn việc trực tiếp đấu tranh để đạt được thành công.

Khi cố gắng giữ cổ phiếu của mình trong thời gian dài, bạn phải luôn cảnh giác với các mối đe dọa mới có thể làm chệch hướng các khoản đầu tư. Thay vì kiếm tìm những xác nhận rằng luận điểm đầu tư của bạn là đúng, hãy tìm kiếm bằng chứng cho thấy bạn đã sai ở đâu. Dựa vào tiền đề đó đưa ra các phương án để tránh những sai lầm không đáng có. Việc đầu tư thành công cũng sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Nên đánh giá chất lượng của doanh nghiệp bằng lợi thế cạnh tranh của nó

Phần lớn những người tham gia thị trường nghĩ về cổ phiếu như một mảnh giấy để giao dịch. Những nhà đầu tư này thường mua cổ phiếu của các công ty dựa vào biến động giá ngắn hạn. Họ thường không quan tâm quá nhiều đến hiệu quả hoạt động và triển vọng của công ty trong dài hạn.

Do đó, họ cho rằng giá cổ phiếu giảm đồng nghĩa với việc tình hình hoạt động của một công ty đang xấu đi và ngược lại.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư thông minh hiểu rằng giá cổ phiếu thường không hợp lý. Đồng nghĩa với việc nó hoàn toàn có thể có ít sự tương đồng với giá trị của một công ty. Vì vậy, chất lượng của một doanh nghiệp nên được đánh giá dựa trên lợi thế cạnh tranh thay vì giá cổ phiếu. Lợi thế cạnh tranh của một công ty bao gồm các yếu tố như sản phẩm có giá cả phải chăng hay chất lượng cao hơn so với các đối thủ.

Một doanh nghiệp tốt với mức giá cao luôn đáng đầu tư hơn một doanh nghiệp bình thường với mức giá thấp

Nhiều nhà đầu tư không bao giờ bận tâm đến các cổ phiếu tăng trưởng cao đang giao dịch ở mức giá đắt đỏ. Bởi vì họ xem những cổ phiếu đó đi ngược lại với triết lý đầu tư của họ.

Tuy nhiên, lời khuyên của Munger đã chỉ ra bản chất thực sự của “giá trị” doanh nghiệp. Ông nhấn mạnh rằng các công ty có triển vọng tốt thường đáng đầu tư ngay cả khi cổ phiếu của nó được bán với mức giá cao.

Giá cả quan trọng, nhưng chất lượng còn quan trọng hơn. Các doanh nghiệp mạnh có thể gia tăng tài sản với tỷ lệ cao trong nhiều năm. Trái ngược với đó, một nhà đầu tư mua một doanh nghiệp trung bình với mức giá thấp chỉ có thể mong đợi khoản đầu tư mang lại lợi nhuận “bình thường” mà thôi.

Chúng ta có ba lựa chọn khi đầu tư: đầu tư, không đầu tư và quá khó để đầu tư

Giống như Buffett, Munger tìm kiếm sự đơn giản trong các công ty mà ông đầu tư vào. Ông không ngại nói rằng công việc kinh doanh quá phức tạp.

Nếu không dễ để khẳng định công ty đó là một khoản đầu tư tốt, ông sẽ nhanh chóng chuyển sang công ty tiếp theo. Ông luôn tin rằng: “đa dạng hóa quá mức là sự điên rồ”. Munger không bao giờ mua thêm cổ phiếu chỉ vì mục đích đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Một người sẽ đầu tư hiệu quả hơn nếu họ thực sự hiểu các khoản đầu tư của mình. Rủi ro có thể giảm đáng kể khi chúng ta có thể giải thích luận điểm đầu tư của mình một cách rõ ràng và ngắn gọn.

Số tiền lớn không nằm ở việc mua hay bán mà nằm ở sự chờ đợi

Munger là một nhà đầu tư dài hạn. Ông thường mua các doanh nghiệp lớn và nắm giữ chúng trong nhiều năm liền. Đây là nền tảng trong cách tiếp cận đầu tư của ông. Đối với Munger, quy tắc đầu tiên của lãi kép là không bao giờ làm gián đoạn nó một cách không cần thiết.

Thật vậy, bạn có thể kiếm được lợi nhuận nhanh chóng trong thời gian ngắn trên một cổ phiếu. Tuy nhiên, điều đó thường không hiệu quả so với việc “nhân” số tiền của bạn trong dài hạn.

Việc giữ khoản đầu tư trong ít nhất 3, 5 hoặc 10 năm sẽ mang lại nguồn lợi nhuận đáng kinh ngạc và hiệu quả hơn việc giao dịch mua và bán cổ phiếu.

Chúng ta không đến được nơi mình cần đến với những cơ hội tầm thường

Nhiều nhà đầu tư cảm thấy khó khăn trong việc nắm giữ tiền mặt và chờ đợi thời cơ thích hợp. Chứng kiến ​​những người khác kiếm tiền trong một thị trường sôi động có thể khiến bất kỳ ai cảm nhận được tâm lý sợ hãi bị bỏ lỡ. Do đó, một số người đổ xô nhau đi đầu tư. Cuối cùng, họ đầu tư vào các công ty đang thua lỗ và gặp thất bại.

Ông Munger hiểu rằng, thành công có nghĩa là phải thật kiên nhẫn và quyết liệt khi đến đúng thời điểm. Vị tỷ phú cho hay: “Nhiều cơ hội trong cuộc sống có xu hướng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Đối với mỗi chúng ta, các cơ hội đầu tư thực sự tốt sẽ không đến quá thường xuyên và chắc chắn nó cũng sẽ không kéo dài quá lâu". Bởi vậy, bạn cần phải luôn luôn sẵn sàng hành động và một tâm thế chủ động trước mọi cơ hội.

Đặc biệt Charlie Munger nhấn mạnh có ba quy tắc cho sự nghiệp: "Đừng bán bất cứ thứ gì mà bạn sẽ không mua". "Đừng làm việc cho người mà bạn không tôn trọng và ngưỡng mộ". "Hãy chỉ làm việc với những người bạn thích".

Chân dung Charlie Munger - người bạn tâm giao 60 năm đồng hành cùng Warren Buffett vừa qua đời ở tuổi 99