Nước cờ 'thoát hiểm' cho Đèo Cả (HHV) trước nguy cơ mất trắng vốn tại dự án BOT nghìn tỷ

SSI Research vừa có báo cáo phân tích đánh giá về tình hình kinh doanh của CTCP Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (HoSE: HHV).

Đối với mảng BOT, HHV không có kế hoạch điều chỉnh phí cầu đường trong năm 2025, do đó tăng trưởng mảng này dự kiến duy trì theo đà tăng của lưu lượng phương tiện. Đáng chú ý, Bộ Giao thông vận tải đang xem xét điều chỉnh tăng biểu mức phí sử dụng đường bộ cao tốc. Nếu được phê duyệt, mức phí có thể tăng khoảng 21% mỗi 3 năm, mang lại lợi ích cho BOT Phước Tượng - Phú Gia.

Đặc biệt, với các dự án BOT có lưu lượng thấp hơn dự kiến ban đầu như cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn và hầm Phước Tượng - Phú Gia, HHV có thể được hoàn trả khoảng 6.400 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước. Khoản này không được ghi nhận vào lợi nhuận khác mà sẽ giảm vốn điều lệ, góp phần giảm gánh nặng tài chính cho các công ty BOT.

Được biết, dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn có tổng vốn đầu tư 12.188 tỷ đồng, được thực hiện theo hình thức PPP với 100% nguồn vốn do nhà đầu tư huy động. Doanh nghiệp dự án là CTCP BOT Bắc Giang - Lạng Sơn được thành lập bởi liên danh nhà đầu tư gồm CTCP Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (HHV), CTCP Lizen (LCG), Công ty TNHH Hoà Hiệp và Công ty TNHH Xây dựng Mỹ Đà.

Tuyến cao tốc đã được thông xe kỹ thuật vào ngày 30/9/2019 và chính thức khai thác từ ngày 15/1/2020, bắt đầu thu phí từ ngày 18/2/2020. Tuy nhiên, sau 4 năm hoạt động, dự án gặp nhiều vướng mắc và đối mặt với nguy cơ vỡ phương án tài chính.

Đến cuối năm 2023, Công ty BOT Bắc Giang - Lạng Sơn cho biết chỉ có phần vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư được đóng đủ, trong khi vốn tín dụng từ Ngân hàng TMCP Công thương Việt nam (Vietinbank - CTG) mới giải ngân 9.229/10.169 tỷ đồng. Các nhà thầu đã yêu cầu mở thủ tục giải thể đối với công ty do không có khả năng thanh toán.

VietinBank cũng tạm dừng giải ngân vốn tín dụng vì dự án không đáp ứng được phương án tài chính ban đầu. Doanh thu thu phí của dự án chỉ đạt 30 tỷ đồng/tháng, tương đương khoảng 32% so với phương án tài chính ban đầu, dẫn đến thâm hụt dòng tiền hoàn vốn và không đủ chi trả gốc và lãi phát sinh đối với ngân hàng cho vay vốn. Thêm vào đó, tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng chưa xây dựng xong khiến cho cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn trở thành "cao tốc cụt", không phát huy hết công suất.

Dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn vẫn đang chờ phương án hỗ trợ từ Ngân sách Trung ương (Ảnh: Tạp chí Môi trường Xây dựng)

Thông tin từ Báo Đầu tư, trước tình hình này, UBND tỉnh Lạng Sơn đã kiến nghị Bộ GTVT xem xét hỗ trợ từ ngân sách Trung ương 4.600 tỷ đồng để bù đắp dòng tiền, đảm bảo phương án tài chính và đề xuất các giải pháp về cơ cấu nợ. Ngân hàng cấp tín dụng cũng đồng ý giảm lãi suất cho vay và nhà đầu tư chấp nhận giảm tỷ suất lợi nhuận.

Bên cạnh giải pháp hỗ trợ từ nguồn ngân sách Nhà nước, UBND tỉnh Lạng Sơn cùng nhà đầu tư và nhà tài trợ vốn cũng đã cân nhắc 2 phương án tháo gỡ bao gồm tiếp tục thực hiện theo hợp đồng hoặc chấm dứt hợp đồng. Tuy nhiên, trong số các giải pháp này, duy nhất có phương án sửa đổi hợp đồng và bổ sung vốn ngân sách Trung ương là khả thi, giúp đảm bảo dự án tiếp tục được triển khai và không ảnh hưởng đến các bên liên quan.

Do đó, đây được xem là "phao cứu sinh" giúp giải quyết các khó khăn và tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp dự án. Việc hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước không chỉ giúp duy trì hoạt động của dự án mà còn tạo điều kiện cho nhà đầu tư có nguồn lực vận hành khai thác và phát huy hiệu quả đầu tư.

>> Đèo Cả (HHV) thu nghìn tỷ mỗi năm từ BOT, nhắm đến loạt siêu dự án tổng vốn 6 tỷ USD