Phát triển nhà ở xã hội: Cánh cửa an cư cho người trẻ rộng mở?

Theo số liệu thống kê, Việt Nam đang ở thời kỳ “dân số vàng” với cơ cấu đạt hơn 100 triệu người, trong đó đối tượng người trẻ dưới 35 tuổi chiếm khoảng 36%. Các chuyên gia bất động sản đánh giá, trong 10 năm trở lại đây, tỷ lệ người trẻ dưới 35 tuổi trong số lượng khách hàng mua nhà ngày càng tăng, hiện đạt mức 23%. Điều này cho thấy nhu cầu an cư của khách hàng trẻ ngày càng tăng và cấp thiết.

Người trẻ ngày càng khó mua nhà

Theo quan niệm của người Việt, “an cư” là điều kiện tiên quyết để “lạc nghiệp”. Hầu hết người trẻ đều mong muốn sở hữu nhà ở cho riêng mình thay vì đi thuê trọ. Theo HoREA đánh giá thì nhu cầu sở hữu nhà không chỉ ở những cặp vợ chồng mà cả người độc thân. Việc sở hữu nhà ở giúp người trẻ có thể ổn định cuộc sống, công việc và có thể hưởng được nhiều phúc lợi xã hội cho con cái và bản thân.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính từng nhấn mạnh, yêu cầu "an cư lạc nghiệp", khẳng định nhà ở là rất quan trọng với mỗi người; với thanh niên, từ lúc ra trường, điều lo lắng nhất vẫn là về chỗ ở, ổn định việc làm.

Tuy nhiên, thực tế thì giá nhà đất ở các thành phố lớn ngày càng cao trong khi nguồn tài chính tích lũy của người trẻ không nhiều. Để tìm được căn hộ phù hợp, tích hợp đầy đủ tiện ích và giá vừa túi tiền thì không phải là việc dễ dàng. Vì vậy, việc đẩy mạnh, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội chính là giải pháp tốt nhất.

Mới đây, dự án nhà ở xã hội NHS Trung Văn (quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) mở bán với mức giá khoảng 19,5 triệu đồng/m2 (đã bao gồm VAT và chưa có chi phí bảo trì) đã khiến giấc mơ an cư ngày càng gần với hiện thực. Dù chỉ có 149 căn bán thuộc diện bốc thăm nhưng vẫn có khoảng 1.500 hồ sơ đăng ký tham gia.

Theo khảo sát, giá chung cư tại các thành phố lớn tuy có dấu hiệu hạ nhiệt nhưng vẫn nằm ngoài khả năng của nhiều người trẻ. Giá bán tại khu vực nội thành Hà Nội đều gấp 2-3 lần so với mức giá của dự án NHS Trung Văn.

Chẳng hạn như các căn hộ tại dự án của Taseco (Khu đô thị Đoàn Ngoại giao) giá 52-55 triệu đồng/m2, chung cư Park Home trên đường Thành Thái (Cầu Giấy) cũng dao động từ 50-53 triệu đồng/m2... Mức giá này đã hạ nhiệt 1-2 triệu đồng/m2 so với hồi tháng 10/2022.

Xuôi về Mỹ Đình, chung cư Hoàng Thành gần Vinhome Gardennia tháng 9/2024 chủ đầu tư mới bàn giao nhà có giá 50-55 triệu đồng/m2, mức giá này giữ nguyên so với thời điểm tháng 10/2022 khi chủ đầu tư tăng giá 15%. Chung cư khu đô thị Mỹ Đình 1 đã sử dụng 17 năm giá 35-37 triệu đồng/m2, mức giá này cũng giữ nguyên so với năm 2022.

Hàng loạt biện pháp phát triển nhà ở xã

Nếu như một người trẻ tuổi đi làm với mức lương khoảng 10 triệu/tháng thì việc mua được một căn chung cư là điều rất khó. Thậm chí đã có khảo sát chỉ ra rằng người Việt Nam trung bình cần ít nhất 23,5 năm có thu nhập để mua được nhà ở.

Vì vậy, để đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho người có thu nhập trung bình, thu nhập thấp, từ đầu năm 2022 đến nay, cả nước đã khởi công xây dựng được 34.000 căn hộ nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp. Đến thời điểm hiện tại, đã có 301 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị và nhà ở công nhân khu công nghiệp được hoàn thành.

Hiện 401 dự án với tổng diện tích khoảng 22,7 triệu m2 đang tiếp tục được triển khai. Số lượng nhà ở xã hội hoàn thành đã giúp cho hàng trăm nghìn người có chỗ ở ổn định.

Đầu tháng 4 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030. Theo đề án, 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội sẽ được xây dựng từ nay đến năm 2030, trong đó đến năm 2025 hoàn thành 428.000 căn. Tổng vốn dự kiến khoảng 849.000 tỷ đồng, chủ yếu bằng nguồn xã hội hóa.

Trước đó, Ngân hàng Nhà nước đã công bố gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội và nhà ở công nhân (gồm cả chủ đầu tư dự án và người mua nhà). Lãi suất được xác định là 8,7%/năm với chủ đầu tư và 8,2%/năm với người mua nhà, áp dụng đến hết ngày 30/6/2023. Sau đó, định kỳ 6 tháng một lần, Ngân hàng Nhà nước thông báo lãi suất cho vay.

Đề án được đưa ra nhằm giúp giá nhà ở xã hội phù hợp với khả năng chi trả của các đối tượng có thu nhập trung bình, thu nhập thấp khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp, đồng thời với chương trình tín dụng lãi suất thấp hơn mặt bằng chung dòng vốn sẽ hướng vào phân khúc nhà ở quan trọng này.

Cùng với đó, Chính phủ cũng đã đề ra các nhiệm vụ cụ thể đối với các bộ, ngành và địa phương để hoàn thành mục tiêu trên, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người trẻ tuổi nói riêng và những người có thu thập trung bình, thu nhập thấp nói chung.

Thời gian tới, Nghị quyết 27 của Trung ương về chính sách tiền lương sẽ tiếp tục được triển khai. Bên cạnh đó, các cơ quan đang tiếp tục nghiên cứu, đề xuất, hoàn thiện các chính sách nhà ở, trong đó có nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà cho người thu nhập thấp, nhà cho các đối tượng chính sách, người có công.

Trong đó, nghiên cứu các hình thức mua, thuê, thuê mua, tháo gỡ các vướng mắc về pháp lý, có chính sách phù hợp để tạo quỹ đất, có lãi suất phù hợp… để hỗ trợ cả "đầu vào" (tức những doanh nghiệp đầu tư, phát triển, xây dựng nhà), hỗ trợ cả "đầu ra" (người mua, thuê, thuê mua nhà) để phát huy nguồn lực nhà nước, nguồn lực xã hội, phù hợp với mặt bằng thu nhập người lao động, nhất là những người vừa ra trường, các bạn trẻ, tinh thần là giải quyết từng bước nhưng căn cơ vấn đề này.