Quốc gia châu Âu sắp trở thành 'vương quốc xe điện' đầu tiên trên thế giới: 10 chiếc bán ra có đến 9 chiếc là xe xanh

Theo tính toán của các nhà phân tích, số lượng xe ôtô thuần điện (BEV) tham gia giao thông ở Na Uy đang tiến tới vượt số ôtô chạy bằng xăng vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2025.

Nếu dự báo thành hiện thực, Na Uy sẽ trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới đạt được thành tựu này. Kết quả này được thúc đẩy bởi những ưu đãi hào phóng từ Chính phủ, mà một phần đến từ nguồn tài nguyên dầu khí khổng lồ.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng sẽ phải mất vài năm nữa để BEV có thể vượt qua số lượng xe đốt trong ở Na Uy.

Số liệu của Ủy ban quản lý đường bộ Na Uy cho thấy riêng năm 2023, doanh số bán xe thuần điện là 104.590 chiếc, cao hơn nhiều so với doanh số bán gần 76.000 xe ôtô chạy xăng. Tính đến ngày 15/3 vừa qua, số xe thuần điện chiếm hơn 24% trong tổng số 2,9 triệu xe ôtô các loại của nước này. Số xe ôtô chạy xăng chiếm gần 27%.

Theo đánh giá của chuyên gia cấp cao Robbie Andrew thuộc CICERO - Trung tâm quốc tế nghiên cứu về biến đổi khí hậu có trụ sở ở Oslo, nếu xu hướng trên duy trì trong 12 tháng tiếp theo cùng với việc doanh số bán xe ôtô thuần xăng chỉ ở mức khiêm tốn, số xe thuần điện tham gia giao thông ở Na Uy sẽ vượt số xe thuần xăng vào năm 2025, thậm chí có thể nhanh hơn - vào trước cuối năm nay.

Cùng nhận định, chuyên gia Ingvild Kilen Roerholt thuộc cơ quan nghiên cứu về phát thải ròng có trụ sở ở Oslo cho rằng số xe thuần điện ở Na Uy sẽ vượt số xe chạy bằng xăng trong năm nay, bất chấp doanh số bán hàng gần đây đã chậm lại.

Doanh số bán xe BEV mới đã giảm khoảng 1/4 vào năm ngoái tại Na Uy trong bối cảnh lãi suất tăng và Chính phủ cắt giảm một số ưu đãi thuế.

Tuy nhiên, theo Liên đoàn Đường bộ Na Uy (OFV), thị phần của BEV trong tổng doanh số bán hàng đã đạt kỷ lục 92,1% trong tháng 1. Dữ liệu mới nhất của OFV cho thấy vào tháng 3, tỷ lệ đó là 89,3%, trong khi doanh số bán ô tô mới giảm 49,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Bên cạnh đó, chi phí để Na Uy triển khai nỗ lực chuyển đổi từ xe chạy xăng sang xe điện khá tốn kém.

Năm ngoái, cánh trung tả đã loại bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng đối với những chiếc BEV có giá hơn 500.000 NOK (tương đương 46.700 USD), khiến các mẫu xe như Tesla X và Audi e-tron trở nên đắt đỏ hơn.

Tuy nhiên, các khoản miễn thuế đối với những mẫu BEV dưới 500.000 NOK khiến nhà nước tiêu tốn 43 tỷ NOK vào năm 2023, tăng từ 39,4 tỷ NOK vào năm 2022, các tài liệu ngân sách cho thấy.

Bất chấp doanh số bán hàng giảm sút gần đây, Roerholt cho biết bà khá chắc chắn doanh số bán BEV mới ở Na Uy sẽ đạt 76.000 chiếc trong năm nay.

Bà cũng dự đoán số lượng BEV có thể vượt quá số lượng ô tô chạy bằng xăng và dầu diesel cộng lại ở Na Uy vào năm 2029. “Để điều đó xảy ra, chúng ta cần đạt được mục tiêu 100% ô tô mới sẽ không có khí thải vào năm 2025", bà nói.

Sự phổ biến ngày càng tăng của BEV đã dẫn đến nhu cầu về xăng và dầu diesel giảm. Theo dữ liệu hàng tháng từ Cơ quan Thống kê Na Uy và tính toán của Reuters, kể từ năm 2021, doanh số bán dầu diesel và xăng động cơ đã giảm khoảng 8% tại các trạm xăng ở Na Uy. Điều này không bao gồm doanh số bán dầu diesel tại các trạm nhiên liệu xe tải.

Hiệp hội xe điện Na Uy kỳ vọng BEV sẽ chiếm 95% tổng doanh số bán xe mới trong năm nay.

Quốc gia Bắc Âu với dân số khoảng 5,5 triệu người này đặt mục tiêu vào năm 2025 sẽ trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới “đặt dấu chấm hết” cho việc sản xuất và tiêu thụ các dòng xe ôtô chạy bằng xăng và dầu. Ngay từ đầu năm nay, cứ 10 xe ô tô mới được bán ra có 9 xe là thuần điện.

Nếu có thêm nhiều quốc gia theo đuổi cách tiếp cận của Na Uy, nhu cầu dầu mỏ trên thị trường toàn cầu có thể đạt đỉnh sớm hơn dự kiến. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) nhận định nhu cầu dầu mỏ toàn cầu sẽ đạt đỉnh trước năm 2030, với ô tô và xe tải chiếm hơn 25% nhu cầu dầu.

>> Chưa từng có trong lịch sử: Các siêu cường bị tụt hậu quá xa về ô tô điện, Trung Quốc sẽ 'bán đổ, bán tháo' hàng giá rẻ cho các quốc gia phương Tây?