Quy định mới nhất về thời gian làm việc đã có nhiều thay đổi, người lao động và doanh nghiệp nên biết để làm đúng luật

Từ ngày 1/1/2020, Bộ Luật Lao động 2019 (BLLĐ) chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng liên quan đến thời giờ làm việc và làm thêm giờ của người lao động.

Điểm nổi bật là người sử dụng lao động phải thông báo rõ ràng lịch làm việc cho nhân viên, thay cho quyền “quy định làm việc theo giờ” từng áp dụng theo Bộ luật 2012.

Như vậy, thay vì giới hạn cứng về thời gian với những công việc nặng nhọc, độc hại, luật mới yêu cầu doanh nghiệp đảm bảo thời gian tiếp xúc với yếu tố nguy hiểm theo tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia và pháp luật hiện hành.

Với quy định mới, nhà nước khuyến khích làm việc 5 ngày 1 tuần với 40 giờ/tuần. Ảnh minh hoạ

Nhà nước cũng khuyến khích tuần làm việc 40 giờ, nhằm đảm bảo nhịp sống lao động hợp lý cho người lao động.

Một thay đổi đáng chú ý khác là thời gian làm thêm giờ được nâng từ 30 giờ mỗi tháng lên 40 giờ, nhưng vẫn giữ giới hạn 200 giờ mỗi năm. Như vậy, từ 1/1/2021, người lao động có thể làm thêm nhiều hơn, nhưng vẫn trong khuôn khổ pháp luật.

BLLĐ 2019 còn “luật hóa” những quy định từng được ghi nhận tại Nghị định 45/2013, cho phép làm thêm tối đa 300 giờ mỗi năm trong một số trường hợp đặc biệt.

Khi tổ chức làm thêm giờ, doanh nghiệp phải thông báo bằng văn bản tới cơ quan quản lý lao động cấp tỉnh.

Luật mới cũng bổ sung thêm một số trường hợp được phép làm thêm tối đa 300 giờ như sản xuất, gia công xuất khẩu sản phẩm điện, điện tử, chế biến diêm nghiệp, hoặc những công việc đòi hỏi trình độ chuyên môn cao mà thị trường lao động chưa đáp ứng kịp thời.

Đối với các trường hợp đặc thù khác do Chính phủ quy định vẫn được duy trì, bên cạnh những công việc đặc thù cũ như sản xuất hàng dệt, may, da, giày, chế biến nông, lâm, thủy sản hay cung cấp điện, nước, viễn thông.

Điểm đáng lưu ý trong luật mới đó là quyền từ chối làm thêm của người lao động. Cụ thể, theo Điều 108, họ có thể từ chối khi công việc tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe hoặc tính mạng, ví dụ như phòng ngừa và khắc phục thiên tai, dịch bệnh.

Trước đây, theo Bộ luật 2012, người lao động không có quyền từ chối trong các tình huống đặc biệt như thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hay cứu hộ khẩn cấp.

Luật cũng mở rộng danh mục công việc đặc biệt với thời giờ làm việc riêng, gồm công việc tin học, công nghệ thông tin; nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến; thiết kế công nghiệp và các công việc đặc biệt khác do Chính phủ quy định.

Với những quy định mới nhất về thời gian làm việc, người lao động và đơn vị sử dụng lao động cần biết để thực hiện. Ảnh minh hoạ

Đối với những công việc đặc thù, từ Bộ luật 2012 như vận tải, thăm dò, khai thác dầu khí trên biển, làm việc trên biển, thợ lặn hay công việc trong hầm lò vẫn được giữ nguyên.

Như vậy, với quy định mới nhất về thời gian làm việc này không chỉ phản ánh nỗ lực cân bằng quyền lợi giữa người sử dụng lao động và người lao động, mà còn phù hợp với nhịp sống và yêu cầu của nền kinh tế hiện đại.