Siêu dự án đánh dấu kênh đào mới đầu tiên sau hơn 700 năm của quốc gia này.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc từ lâu ưu ái xây dựng cầu và đường bộ để kết nối, tạo điều kiện di chuyển cho dòng người, hàng hóa. Dù vậy, việc xây kênh đào đòi hỏi lực lượng lao động vừa đông đảo vừa thành thạo kỹ thuật.
Cách đây hơn 2.200 năm, dưới thời nhà Tần, Hoàng đế Tần Thủy Hoàng đã cho xây dựng con kênh Lingqu dài 36,4km với mục đích sử dụng là đưa quân lính tới chinh phục các bộ tộc ở phía Nam và mở rộng lãnh thổ.
Dự án lớn của Tần Thủy Hoàng kết nối sông Tương ở tỉnh Hồ Nam - một nhánh của sông Dương Tử dài 6.300 km - với sông Ly ở Quảng Tây, phía Nam Trung Quốc.
 |
| Tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Ảnh: Wikipedia |
Ngoài ra, kênh Đại Vận Hà (Grand Canal) dài 1.800 km để nối trung tâm thương mại Hàng Châu phía Đông Trung Quốc và thủ đô Bắc Kinh cũng được hoàn thành dưới triều đại nhà Nguyên hơn 700 năm trước. Công trình này đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới.
Kể từ đó tới nay, chưa có kênh đào mới nào khác được xây dựng ở Trung Quốc.
Tuy nhiên, tháng 8/2023, kênh đào Pinglu bắt đầu được xây dựng toàn diện ở Trung Quốc. Dự án có chiều dài 135 km, trị giá 72,7 tỷ nhân dân tệ (hơn 251 nghìn tỷ đồng).
 |
| Kênh đào Pinglu. Ảnh: Tân Hoa Xã |
Dự án này không chỉ mang lại cơ hội phát triển cho vùng biên giới Tây Nam (chủ yếu là tỉnh Quảng Tây) mà còn nêu bật những kỹ thuật xây dựng tiên tiến bậc nhất mà Trung Quốc đang sở hữu. Công trình còn thể hiện chiến lược của Trung Quốc trong bối cảnh địa chính trị đang có nhiều đổi thay như hiện nay, theo SCMP.
Gao Zhendong - nhà tư vấn kỳ cựu giúp các công ty Trung Quốc khám phá cơ hội đầu tư ở các nước Đông Nam Á - cho biết: “Giá trị thực tiễn của dự án này rất đáng trông đợi. Dự án sẽ gắn kết chặt chẽ thị trường Trung Quốc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)".
Ông Gao dự kiến, tuyến đường thuỷ 2 chiều này sẽ đông đúc bởi nó giúp tiết kiệm chi phí đáng kể.
Nằm trong hành lang thương mại gồm cả đường bộ và đường biển kết nối phía Tây của Trung Quốc với vịnh Bắc Bộ và biển Đông, kênh đào dự kiến sẽ có thể vận chuyển 108 triệu tấn hàng hóa vào năm 2035 và 130 triệu tấn vào năm 2050.
Những tàu container và tàu chở hàng cỡ lớn sẽ chỉ mất vài tuần để di chuyển từ Nam Ninh tới các nước ASEAN như Việt Nam, Malaysia, Singapore, Indonesia.
Hiện tại, hàng hóa từ các tỉnh phía Tây Trung Quốc phải qua sông Tây Giang và sông Châu Giang mới đến được Quảng Châu và Hong Kong (Trung Quốc). Sau khi hoàn thành, kênh đào Pinglu giúp hành trình từ các tỉnh trong đất liền phía Tây Trung Quốc đi ra biển rút ngắn hơn 560 km.
Kênh có thể tiếp nhận những con tàu có trọng tải lên tới 5.000 tấn và có khả năng tiết kiệm hơn 5,2 tỷ nhân dân tệ (725 triệu USD) chi phí vận chuyển hàng năm.
 |
| Kênh có thể tiếp nhận những con tàu có trọng tải lên tới 5.000 tấn và có khả năng tiết kiệm hơn 5,2 tỷ nhân dân tệ (725 triệu USD) chi phí vận chuyển hàng năm |
Dự kiến sau khi hoàn thành, Pinglu sẽ là kênh đào lớn nhất thế giới nối sông và biển.
Các quan chức cho biết ước tính trong quá trình xây kênh đào, khoảng 340 triệu m3 đất và đá, gấp ba lần khối lượng được đào để xây dựng đập Tam Hiệp của Trung Quốc, nhà máy thủy điện lớn nhất thế giới, sẽ được dọn sạch.
"Công việc đang được tiến hành 24/24 để đáp ứng thời hạn hoàn thành vào năm 2026", ông Pan Jian - Phó Giám đốc trung tâm chỉ huy kênh đào cho hay. “Các quốc gia như Hà Lan đã có dự án tương tự, nhưng không lớn bằng kênh đào Pinglu”, ông nói thêm.
Kênh đào Pinglu sẽ có 3 âu tàu nội địa lớn nhất thế giới. Để chống xói mòn do nước biển, các nhà xây dựng kênh đào Pinglu cần đảm bảo bê tông được sử dụng trong âu tàu có thể tồn tại hơn 100 năm.
Ngoài Trung Quốc, nhiều nước khác cũng đã nỗ lực định hình phát triển chiến lược quốc gia của mình bằng cách xây dựng kênh đào.
Kênh đào Suez ở Ai Cập và Kênh đào Panama nối Đại Tây Dương với Thái Bình Dương đã đóng vai trò quan trọng trong địa chính trị những năm qua. Còn có dự án Kênh đào Thai (hoặc Kra Isthmus) 120 km kết nối Vịnh Thái Lan và Biển Andaman đã được thảo luận trong nhiều thập niên từ đầu những năm 2000 nhưng vẫn chưa được triển khai.
