Thành phố miền núi từng suy tàn vì xe xăng ‘hồi sinh’ rực rỡ nhờ xe điện: Sản xuất 2,5 triệu chiếc mỗi năm, hút hàng loạt đại gia công nghệ

Thanh Lê 29/07/2025 - 14:42

Từng là biểu tượng cho sự trỗi dậy của ngành ô tô Trung Quốc, nhưng rồi hụt hơi khi xe xăng thoái trào, thành phố này nay đang lột xác ngoạn mục với xe điện – đạt sản lượng 2,5 triệu chiếc mỗi năm và trở thành điểm đến của loạt “ông lớn” công nghệ.

Trùng Khánh, thành phố miền núi với cảnh quan như bước ra từ phim cyberpunk và cái nóng mùa hè oi ả, tưởng như chẳng liên quan gì đến Detroit – trung tâm công nghiệp phẳng lặng, khô cằn của nước Mỹ. Thế nhưng, các nhà sản xuất ô tô tại đây lại liên tục ví mình với “thủ đô xe hơi” của Mỹ.

Đứng bên ngoài một nhà máy lắp ráp khổng lồ của hãng quốc doanh Changan, một quản lý tự hào nói: sản lượng xe của Trùng Khánh — khoảng 2,5 triệu chiếc trong năm ngoái — đã giúp thành phố được mệnh danh là “Motown của Trung Quốc”.

Thành phố miền núi từng suy tàn vì xe xăng ‘hồi sinh’ rực rỡ nhờ xe điện: Sản xuất 2,5 triệu chiếc mỗi năm, hút hàng loạt đại gia công nghệ - ảnh 1
Trùng Khánh muốn trở thành biểu tượng của kỷ nguyên xe điện, giống như Detroit từng là biểu tượng của thời đại xe chạy xăng

Xét về nhiều khía cạnh, Trùng Khánh đã vượt mặt người tiền nhiệm bên kia Thái Bình Dương: không chỉ sản xuất nhiều xe hơn Detroit, mà còn trở thành biểu tượng cho tham vọng mới – trở thành thủ phủ của ngành xe điện, giống như cách Detroit từng đại diện cho kỷ nguyên xe xăng.

Cuộc đua giành ngôi vương xe điện

Dù Trung Quốc hiện đã dẫn đầu thế giới về xe điện, thì bản đồ sản xuất ô tô lại rất phân tán. Trong năm 2023, có tới 12 tỉnh và khu vực hành chính sản xuất hơn 1 triệu xe, và 4 nơi vượt mốc 2 triệu. Nhiều thành phố khác cũng đang tranh ngôi “Detroit mới”.

Quảng Đông – quê hương của BYD – là một thế lực lớn. Chính quyền Vũ Hán công khai đặt mục tiêu trở thành “Detroit của Trung Quốc”, trong khi Trường Xuân ở Đông Bắc và Hợp Phì (cách Thượng Hải 400 km về phía Tây) cũng nuôi khát vọng tương tự.

Cuộc đua này không chỉ vì danh tiếng. Trước đây, các địa phương ở Trung Quốc dựa vào bất động sản để phô diễn tốc độ tăng trưởng kinh tế. Nhưng khi bong bóng địa ốc xì hơi, tỉ trọng ngành này trong GDP Trung Quốc đã giảm từ 30% (cách đây 5 năm) xuống chỉ còn hơn 20%.

Thành phố miền núi từng suy tàn vì xe xăng ‘hồi sinh’ rực rỡ nhờ xe điện: Sản xuất 2,5 triệu chiếc mỗi năm, hút hàng loạt đại gia công nghệ - ảnh 2

Giới chức trung ương kỳ vọng sản xuất công nghệ cao – đặc biệt là ô tô – sẽ thay thế vai trò của bất động sản. Dù chiếm chưa đầy 5% GDP, ngành xe đang là “phần thưởng” lớn khiến các địa phương tranh giành quyết liệt.

Căng thẳng nội bộ càng bị khoét sâu bởi di sản từ thời kế hoạch hóa. Từ những năm 1950, các nhà hoạch định trung ương đã cố tình phân bổ sản xuất ô tô rải rác khắp Trung Quốc để tránh lệ thuộc vào một vùng.

Hệ quả là các địa phương phải cạnh tranh không cân sức: nhiều nơi cố tạo ra thương hiệu xe riêng nhưng thất bại, như Qiantu (được Suzhou hậu thuẫn, dừng sản xuất sau chưa đầy 4 năm) hay Byton (bị xóa sổ tương tự). Dù mức hỗ trợ nay đã bớt phô trương, các chính quyền vẫn ưu tiên dùng xe nội địa cho mục đích công — như Thâm Quyến dùng taxi BYD, hay Thượng Hải chuộng xe Roewe.

Tư nhân hóa là con đường mới, không còn trông vào FDI

Trùng Khánh từng là “thủ đô ô tô” của thế giới vào năm 2016, với sản lượng vượt 3 triệu chiếc. Tuy nhiên, thành công đó chủ yếu đến từ xe chạy xăng giá rẻ và chính sách giảm thuế tiêu thụ của chính quyền trung ương. Khi ưu đãi thuế kết thúc vào năm 2018, sản xuất tại đây lao dốc, giảm hơn một nửa chỉ trong vòng một năm.

Tuy nhiên, Trùng Khánh đã thích nghi nhanh chóng với thời đại xe điện. Năm 2019, BYD – hãng xe điện lớn nhất thế giới – đầu tư 10 tỷ nhân dân tệ (khoảng 1,4 tỷ USD) vào một nhà máy pin công nghệ cao tại thành phố.

Hàng loạt nhà sản xuất pin khác cũng đổ về. Năm 2021, hãng xe tư nhân Seres chọn Trùng Khánh làm nơi đặt nhà máy mới. Changan – doanh nghiệp nhà nước lâu đời – cũng chi 100 tỷ nhân dân tệ từ năm 2017 để chuyển đổi sang xe điện, ra mắt nhiều thương hiệu mới (dù hiện vẫn đang lỗ).

Đáng chú ý, Seres đã hợp tác với tập đoàn công nghệ Huawei để phát triển dòng xe điện ngày càng phổ biến, góp phần hồi sinh ngành xe tại thành phố.

Trong cuộc đua năm 2023, Trùng Khánh và Hợp Phì đang cạnh tranh quyết liệt cho vị trí á quân, với sản lượng lần lượt khoảng 2,5 và 2,6 triệu xe. Dù không có đường bờ biển, hai thành phố này lại có lợi thế lớn: chi phí sống và giá nhà rẻ hơn đáng kể so với các trung tâm công nghiệp ven biển như Quảng Đông hay Thượng Hải. Điều này giúp họ dễ thu hút nhân tài hơn.

Theo ông Hoàng Nghệ Vũ, chuyên gia tại Viện Khoa học Xã hội Trùng Khánh, lợi thế “mềm” của thành phố cũng rất đáng kể: ẩm thực cay nồng, cuộc sống về đêm sôi động và không khí sáng tạo khiến nơi đây hấp dẫn hơn so với Hợp Phì – vốn có phần “nhạt nhòa”. Trong cuộc chiến nhân lực chất lượng cao, sức hút văn hóa có thể là yếu tố then chốt. Bởi lẽ, Detroit không chỉ nổi tiếng nhờ xe hơi – mà còn nhờ âm nhạc, kiến trúc, và tinh thần của một thời đại.

Theo The Economist

>> Hơn 40.000 trường mầm non đóng cửa: Chuyện gì đang xảy ra với quốc gia đông dân thứ 2 thế giới?

Theo Thị trường tài chính
https://thitruongtaichinh.kinhtedothi.vn/nhip-song-do-day/thanh-pho-mien-nui-tung-suy-tan-vi-xe-xang-hoi-sinh-ruc-ro-nho-xe-dien-san-xuat-25-trieu-chiec-moi-nam-hut-hang-loat-dai-gia-cong-nghe-147751.html
Đừng bỏ lỡ
    Đặc sắc
    Nổi bật Người quan sát
    Đọc tiếp
    Thành phố miền núi từng suy tàn vì xe xăng ‘hồi sinh’ rực rỡ nhờ xe điện: Sản xuất 2,5 triệu chiếc mỗi năm, hút hàng loạt đại gia công nghệ
    POWERED BY ONECMS & INTECH