Thanh tra Chính phủ vào cuộc loạt dự án nghìn tỷ của HUD tại cửa ngõ phía Nam Hà Nội

Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành kế hoạch thanh tra chuyên đề đối với các công trình, dự án chậm tiến độ, vướng mắc, hiệu quả thấp, có nguy cơ gây thất thoát, lãng phí.

Theo thông tin công bố cuối tháng 7/2025, TTCP sẽ trực tiếp thanh tra 6 dự án tại Hà Nội, trong đó có 3 dự án do Tổng công ty Đầu tư phát triển Nhà và Đô thị (HUD) làm chủ đầu tư ở khu vực Linh Đàm - Pháp Vân - Tứ Hiệp, vốn được coi là "cửa ngõ" phía Nam Thủ đô.

Theo danh mục được báo chí trích dẫn từ TTCP, 3 dự án gồm: Khu đô thị (KĐT) mới Tây Nam hồ Linh Đàm, KĐT mới Pháp Vân - Tứ Hiệp và KĐT Dịch vụ tổng hợp hồ Linh Đàm. Đây đều là các khu chức năng quan trọng kết nối Vành đai 3 - Quốc lộ 1A - Giải Phóng, ảnh hưởng trực tiếp đến diện mạo cửa ngõ Nam Hà Nội.

Với KĐT Dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm, quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 đã được Hà Nội phê duyệt từ Quyết định 04/2000/QĐ-UB, quy mô hơn 106ha tại phường Hoàng Liệt và Đại Kim.

KĐT Pháp Vân - Tứ Hiệp do HUD công bố thông tin quy mô khoảng 35ha, khởi công 2002.

Theo báo Thanh Tra, kế hoạch thanh tra lần này bám theo Kế hoạch 1505/KH-TTCP (ban hành tháng 7/2025) về chuyên đề dự án chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, nguy cơ lãng phí.

Không chỉ vướng tiến độ, khu vực Linh Đàm từng có kết luận thanh tra của Hà Nội (2012) nêu hàng loạt sai phạm: Sử dụng đất sai quy hoạch 1/500 tại một số ô (CC2, VH4, VH5), xây dựng sai mật độ tại các lô thấp tầng...

Theo báo VnExpress, trách nhiệm được nêu thuộc HUD và cơ quan quản lý địa phương.

Tại KĐT Tây Nam hồ Linh Đàm và KĐT Pháp Vân - Tứ Hiệp, nhiều lô đất chưa triển khai phải điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết 1/500 để phù hợp Quyết định 6499/QĐ-UBND ngày 27/11/2015 (quy hoạch phân khu). Đây là nguyên nhân đã được nêu trong các báo cáo để giải thích sự chậm trễ.

Riêng dự án KĐT tại Pháp Vân - Tứ Hiệp, trước đó vào năm 2023, UBND TP. Hà Nội cũng đã từng thu hồi 3 ô đất hơn 30.000m2 và Bộ Xây dựng yêu cầu HUD bàn giao phục vụ hạ tầng công cộng.

Ngoài ra, hiện nay khu vực Pháp Vân - Tứ Hiệp còn gắn với tổ hợp ký túc xá sinh viên 1.900 tỷ đồng (6 khối nhà 19 tầng), khởi công giai đoạn 2009.

Dự án này do TP quản lý, nhiều khối dang dở và được chủ trương chuyển đổi công năng sang nhà ở xã hội cho thuê - một ví dụ điển hình về rủi ro "hậu đầu tư" nếu tiến độ pháp lý - tài chính không được khép kín.

Có thể thấy, hiện nay các KĐT quy mô lớn rơi vào tình trạng lãng phí đã phần đều gặp phải những rào cản như: Điều chỉnh về cập nhật quy hoạch, nghiệm thu PCCC - hoàn công và các thủ tục về đất đai - nghĩa vụ tài chính.

Việc thanh tra Chính phủ vào cuộc loạt dự án lần này không chỉ "soi" sai phạm hay chậm trễ, mà còn là phép thử năng lực tháo gỡ điểm nghẽn ở những khu đô thị then chốt án ngữ cửa ngõ phía Nam của Thủ đô.

Nếu các kiến nghị hậu thanh tra được thực thi nghiêm túc - từ cập nhật quy hoạch chi tiết bám phân khu, nghiệm thu PCCC - hoàn công đến hoàn tất thủ tục đất đai và nghĩa vụ tài chính - nguồn lực đã đầu tư sẽ được "đánh thức", quỹ nhà và hạ tầng đô thị sớm đưa vào vận hành, giảm lãng phí xã hội và giúp khôi phục niềm tin thị trường.