Thấy Hòa Phát kiếm bộn, ông Lê Phước Vũ lao vào dự án thép 10,6 tỷ USD với tuyên bố 'ngu mới không làm' và suýt nhận bài học đau đớn
Thấy Hòa Phát thắng lớn, ông Lê Phước Vũ quyết lao vào dự án thép 10,6 tỷ USD với tuyên bố "ngu mới không làm". Nhưng chỉ vài năm sau, ông phải rút lui và chuyển dự án cho Tập đoàn Trung Nam. Giờ đây, khi nghĩ lại, vị Chủ tịch Tập đoàn Hoa Sen chỉ biết thở phào nhẹ nhõm.
Ngày 18/3, Tập đoàn Hoa Sen (HoSE: HSG) tổ chức ĐHĐCĐ thường niên niên độ tài chính (NĐTC) 2024 - 2025. Theo đó, kết thúc NĐTC 2023 - 2024, sản lượng tiêu thụ hợp nhất của HSG đạt 1.941.694 tấn, tăng 35% so với cùng kỳ; doanh thu hợp nhất đạt 39.272 tỷ đồng, tăng 24%; lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 515 tỷ đồng, gấp 16 lần so với cùng kỳ.
Bước sang NĐTC 2024 - 2025, HSG dự báo tình hình kinh tế nói chung và thị trường tôn - thép nói riêng sẽ biến động phức tạp, tạo ra nhiều thách thức. Do đó, công ty đặt kế hoạch đi lùi, với doanh thu từ 35.000 - 38.000 tỷ đồng và lợi nhuận ròng từ 400 - 500 tỷ đồng.
 |
| Ông Lê Phước Vũ thấy may vì không làm dự án thép Cà Ná 10,6 tỷ USD |
Tại cuộc họp, ông Lê Phước Vũ - Chủ tịch Hoa Sen tâm sự, từ năm 2020, tập đoàn đã định hướng đầu tư vào tổ hợp thép, lò cao, thép cán nóng Cà Ná để vươn lên bứt phá. "Nhưng vì bị chơi xấu lại thành may, may quá không làm Cà Ná, kẻo giờ mệt" - ông Vũ nói.
Ông Vũ giải thích rằng cái "mệt" ở đây là do phải vay USD để đầu tư. Hiện nay, chênh lệch tỷ giá quá lớn, chỉ riêng điều này đã gây áp lực nặng nề. Bên cạnh đó, với chính sách bảo hộ của nhiều quốc gia, hoạt động xuất khẩu gặp khó khăn, công suất lớn không thể tiêu thụ hết, cũng ảnh hưởng đến doanh nghiệp.
"Ngu gì không làm thép, ngu gì không đầu tư" dự án 10,6 tỷ USD
Tại ĐHĐCĐ bất thường năm 2016, Tập đoàn Hoa Sen thông qua chủ trương triển khai đầu tư dự án thép Cà Ná tại hai xã Cà Ná và Phước Diêm, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. Dự án có tổng vốn đầu tư khoảng 10,6 tỷ USD, với kỳ vọng sản xuất 16 triệu tấn thép/năm.
Khi ấy, ông Lê Phước Vũ từng dẫn ví dụ về một doanh nghiệp lớn cùng ngành là Tập đoàn Hòa Phát mới ghi nhận lãi 2.000 tỷ đồng một quý, trong đó lợi nhuận từ thép chiếm đến 80%. Ông Vũ kết luận: "Ngu gì không làm thép, ngu gì không đầu tư".
Thời điểm đó, Formosa Hà Tĩnh đang gây bức xúc với câu nói “chọn cá hay chọn thép”. Việc đầu tư dự án Cà Ná khiến dư luận phân hóa thành hai chiều, trong đó có những quan điểm ủng hộ việc phát triển dự án nhằm tạo vị thế cho ngành công nghiệp trong nước. Tuy nhiên, phần lớn ý kiến bày tỏ quan ngại về tác động đối với môi trường nước, môi trường biển tại khu vực cảng Cà Ná, Ninh Thuận.
 |
| Ảnh phác thảo dự án thép Cà Ná của Tập đoàn Hoa Sen |
Hoa Sen khi đó đã sẵn sàng triển khai dự án bằng việc thành lập 5 pháp nhân gồm: Công ty TNHH MTV Đầu tư Liên hợp Luyện cán thép Hoa Sen Cà Ná – Ninh Thuận (vốn điều lệ 100 tỷ đồng); Công ty TNHH MTV Đầu tư Hạ tầng KCN Hoa Sen Cà Ná – Ninh Thuận (50 tỷ đồng); Công ty TNHH MTV Cảng Tổng hợp Quốc tế Hoa Sen Cà Ná – Ninh Thuận (50 tỷ đồng); Công ty TNHH MTV Năng lượng Tái tạo Hoa Sen Cà Ná – Ninh Thuận (20 tỷ đồng); Công ty TNHH MTV Xi măng Hoa Sen Cà Ná – Ninh Thuận (30 tỷ đồng). 5 doanh nghiệp này được thành lập để trực tiếp tham gia triển khai và thực hiện dự án.
Tuy nhiên, cuối năm 2016, Bộ Công Thương đưa dự án vào dự thảo quy hoạch ngành thép đến năm 2025, định hướng đến năm 2035, nhưng sau đó đã loại bỏ. Giữa năm 2017, Thủ tướng yêu cầu tạm dừng dự án để làm rõ một số vấn đề liên quan đến môi trường, công nghiệp và thiết bị.
Dù vậy, ông Vũ vẫn tiếp tục chờ đợi dự án được phê duyệt. Tại ĐHĐCĐ năm 2019, ông chia sẻ: "Không làm (dự án) thì tôi mới có thời gian sống trên núi, sống an vui với tâm an trí sáng. Khi nào Cà Ná được cấp phép, tôi xuất chiêu quý vị coi".
Dự án thép Cà Ná về tay Tập đoàn Trung Nam
Đến năm 2020, Hoa Sen mới chính thức rút khỏi dự án này. Ngày 27/7/2020, tập đoàn công bố chuyển nhượng 100% vốn tại Công ty Cảng Tổng hợp Quốc tế Hoa Sen Cà Ná – Ninh Thuận và Công ty TNHH MTV Đầu tư Hạ tầng KCN Hoa Sen Cà Ná – Ninh Thuận. Đồng thời, Hoa Sen giải thể các pháp nhân được thành lập để thực hiện dự án.
 |
| Cảng biển Tổng hợp Cà Ná giai đoạn 1 đã được Tập đoàn Trung Nam đưa vào khai thác từ năm 2023 |
Tập đoàn Trung Nam là đơn vị nhận chuyển nhượng, nhưng giá trị thương vụ không được tiết lộ. Hiện nay, khu vực thực hiện dự án đã được phát triển thành Cảng biển Tổng hợp Cà Ná giai đoạn 1, với tổng diện tích quy hoạch hơn 108ha. Cảng bao gồm các phân khu chức năng chính như hai bến cảng có sức chứa 70.000 - 100.000 DWT (DWT - trọng lượng toàn phần của tàu), một bến cảng 20.000 DWT, cùng khu kho bãi và hạ tầng dịch vụ. Công suất thiết kế đạt khoảng 3,3 triệu tấn hàng hóa thông qua cảng mỗi năm.
