TOP 20 doanh nghiệp “chúa Chổm” trên sàn chứng khoán đang kinh doanh ra sao?

Sau mùa báo cáo tài chính, rất nhiều tiêu chí của các doanh nghiệp được nhà đầu tư trông chờ như một trong những điểm để tham khảo, củng cố thêm quyết định mua/bán/giữ cổ phiếu của mình.

Ngoài các tiêu chí thông thường như doanh thu, lợi nhuận của mỗi doanh nghiệp, những tiêu chí khác để tham khảo còn xem những doanh nghiệp nào đang nắm giữ nhiều tiền mặt nhất trong bối cảnh lãi suất ngân hàng nhiều biến động. Ở chiều ngược lại, những doanh nghiệp đi vay nợ nhiều nhất cũng đang được nhà đầu tư quan tâm.

Những “chúa chổm” trên sàn chứng khoán đang làm ăn ra sao? liệu có phải cứ đi vay nhiều là không tốt? hay cũng như có nhiều tiền chưa hẳn đã tốt?

TOP 20 doanh nghiệp vay nợ nhiều nhất

Thống kê cho thấy TOP 20 doanh nghiệp đi vay nhiều tiền nhất có tổng nợ khoảng 676.400 tỷ đồng. Trong số đó, khá bất ngờ khi tỷ lệ đi vay nợ thuê tài chính ngắn hạn và dài hạn tương đương nhau: tổng dư vay nợ thuê tài chính ngắn hạn khoảng 336.900 tỷ đồng và tổng dư vay nợ thuê tài chính dài hạn khoảng 339.500 tỷ đồng.

Nếu nhìn vào tổng nợ vay tài chính, Vingroup đang đứng đầu danh sách các doanh nghiệp đi vay nợ nhiều nhất với hơn 176.000 tỷ đồng, kế đến là Masan (hơn 68.000 tỷ đồng), Novaland (hơn 61.500 tỷ đồng) và Hòa Phát (hơn 60.600 tỷ đồng)…

Tuy vậy nhắc đến tổng nợ, cũng cần mang so với tổng tài sản của doanh nghiệp. Vingroup có dư vay nợ thuê tài chính hơn 176.000 tỷ đồng trên tổng khối tài sản khổng lồ gần 608.000 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ nợ tài chính/tổng tài sản chưa đến 29%. Trong khi đó tổng nợ của Hòa Phát (HPG) hơn 60.600 tỷ đồng tính trên tổng tài sản gần 176.300 tỷ đồng, chiếm đến 34,4%.

Novaland (NVL) – doanh nghiệp được nhắc tên nhiều nhất gần đây ở cả 2 chiều: ở chiều hướng tích cực, nhiều dự án của doanh nghiệp đang được tháo gỡ vướng mắc, đặc biệt vướng mắc về pháp lý, bên cạnh đó nhiều lô trái phiếu quá hạn của Novaland đã đàm phán được với trái chủ về việc gia hạn hoặc chuyển đổi. Ở chiều ngược lại, cũng không ít lô trái phiếu của Novaland và các công ty con không đạt được thỏa thuận với trái chủ, khiến doanh nghiệp rơi vào vòng xoáy áp lực tài chính.

Tổng nợ vay tài chính của Novaland đến hết quý 2 là 61.578 tỷ đồng, chiếm gần 24% tổng tài sản. Tuy vậy trong tổng số gần 257.300 tỷ đồng tổng tài sản của Novaland, có đến 139.000 tỷ đồng là hàng tồn kho (trong đó có gần 127.800 tỷ đồng là bất động sản để bán nhưng đang xây dựng, chỉ hơn 11.100 tỷ đồng đã hoàn thành để bán), hơn 43.800 tỷ đồng là “phải thu dài hạn khác” (trong đó có đến 39.200 tỷ đồng đã dùng để hợp tác đầu tư cùng đối tác). Đây chính là điều tạo nên áp lực tài chính lớn nhất trong khối nợ vay của Novaland.

Nếu xét về tỷ lệ nợ vay trên tổng tài sản, tỷ lệ của Tổng công ty phát điện 3 (PGV) đang là lớn nhất với 57,9%. Tổng vay nợ thuê tài chính ngắn hạn và dài hạn của PGV đến hết quý 2 là hơn 37.600 tỷ đồng, tuy vậy trong đó có đến 32.300 tỷ đồng là vay dài hạn. Tỷ lệ vay dài hạn lớn khiến PGV ít chịu áp lực tài chính ngắn hạn, tuy vậy lại chịu áp lực trả lãi tiền vay. Tổng chi phí trả lãi của PGV trong 6 tháng đầu năm lên tới 1.200 tỷ đồng.

Tỷ lệ nợ vay trên tổng tài sản lớn hơn 50% còn có Giao thông Đèo cả (HHV). Tổng vay nợ thuê tài chính ngắn và dài hạn của doanh nghiệp lên tới 20.374 tỷ đồng, chiếm 56,4% tổng tài sản của công ty và gấp 2,3 lần vốn chủ sở hữu.

CII – doanh nghiệp thuộc nhóm ngành đầu tư hạ tầng, có tổng nợ tài chính hơn 13.100 tỷ đồng, chiếm 48,8% tổng tài sản và bằng 144% vốn chủ sở hữu. Trong cơ cấu nợ vay, CII có hơn 7.100 tỷ đồng vay nợ dài hạn và hơn 6.000 tỷ đồng vay nợ ngắn hạn – đây là nguyên nhân khiến CII phải chi đến hơn 650 tỷ đồng trả tiền lãi trong nửa đầu năm.

Đáng chú ý, một số doanh nghiệp dù mang tiếng chúa chổm trên thị trường, nhưng bản thân vẫn có rất nhiều tiền mang đi gửi ngân hàng. Điển hình trong số đó như Hòa Phát, doanh nghiệp ngành thép này đang có 36.100 tỷ đồng tiền và tương đương tiền, trong đó có đến hơn 22.800 tỷ đồng tiền gửi kỳ hạn 3-12 tháng.

FPT cũng có đến gần 26.700 tỷ đồng tiền và tương đương tiền, tiền gửi các kỳ hạn tại ngân hàng, trong đó có hơn 24.400 tỷ đồng tiền gửi kỳ hạn 3-12 tháng. Thế giới di động có trên 24.400 tỷ đồng tiền, các khoản tương đương tiền…

Những doanh nghiệp giàu tiền này cũng nhận về khoản doanh thu tài chính từ lãi tiền gửi khá lớn hàng năm. Thế giới di động nhận về 809 tỷ đồng trong 6 tháng; FPT thu được 753 tỷ đồng, Petrolimex có thêm 524 tỷ đồng, CII nhận về 424 tỷ đồng lãi tiền gửi, hay như ACV nhận 828 tỷ đồng…

Dù vậy đối với một số doanh nghiệp, việc chi lãi tiền vay và nhận về lãi tiền gửi vẫn không thể đủ bù trừ cho nhau.

Chênh lệch thu lãi tiền gửi - chi trả lãi vay của một số doanh nghiệp

Ví dụ Thế giới di động, FPT, ACV, FPT Telecom (FOX)… đều có mức thu lãi tiền gửi nhiều hơn so với chi trả lãi vay. Trong khi đó Genco3, Giao thông Đèo Cả, CII, Thành Thành Công Biên Hòa… đều thu lãi thấp hơn nhiều so với số tiền lãi vay phải chi trả.

Vinhomes dẫn đầu về tăng trưởng doanh thu

Nợ nhiều chưa phải là không tốt, Vingroup là minh chứng. Nguyên nhân khiến tổng nợ của Vingroup lớn do quy mô tổng tài sản doanh nghiệp lớn. Vingroup là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu về tỷ lệ tăng trưởng kết quả kinh doanh trong 6 tháng đầu năm. Doanh thu thuần 6 tháng đạt hơn 86.100 tỷ đồng, tăng 172% so với cùng kỳ.

Cùng họ nhà Vin, Vinhomes (VHM) mới là doanh nghiệp dẫn đầu về tăng trưởng doanh thu trong nửa đầu năm vừa qua. Doanh thu thuần 6 tháng của Vinhomes đạt 62.132 tỷ đồng, gấp 4,6 lần cùng kỳ.

Ngoài những doanh nghiệp nhà Vin ra, thì Vietnam Airlines (HVN), Tổng công ty phát điện 3 (Genco3 – PGV), Vinaconex (VCG), Masan (MSN), FPT, Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV) hay Thành Thành Công Biên Hòa (SBT) đều có doanh thu tăng so với cùng kỳ.

Những ông lớn báo doanh thu giảm có Hòa Phát, Thế giới di động (MWG), Becamex (BCM), Novaland (NVL), Petrolimex (PLX)…

Về lợi nhuận, Vietnam Airlines, MSR và Novaland là 3 doanh nghiệp trong nhóm kinh doanh thua lỗ, trong đó HVN lỗ hơn 1.300 tỷ đồng; MSR lỗ 487 tỷ đồng và Novaland lỗ 611 tỷ đồng. Ngoại trừ Vietnam Airlines cùng kỳ năm ngoái vẫn lỗ, thì Novaland và MSR nửa đầu năm ngoái vẫn kinh doanh có lãi.

Vinhomes vẫn là doanh nghiệp dẫn đầu về tăng trưởng lợi nhuận trong 6 tháng đầu năm. Vinhomes cũng vừa giành ngôi vương về lợi nhuận của các doanh nghiệp trên sàn.

Hòa Phát, Masan, Thành Thành Công Biên Hoà, Becamex, Vinaconex, CII... đều là những doanh nghiệp báo lợi nhuận sau thuế 6 tháng đầu năm 2023 giảm sút mạnh so với cùng kỳ.

Nhắc đến nợ, chủ nợ của những "chúa chổm" này là ai? câu chuyện về những chủ nợ cũng rất thú vị. Cùng tìm hiểu sau.