TS Nguyễn Trí Hiếu: 'AI chưa thể thay thế con người trong 10 năm tới'

Tại Diễn đàn “Ngân hàng thời đại số: Đổi mới mô hình và tái cấu trúc nhân lực” diễn ra sáng 16/7, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, đã có những chia sẻ thẳng thắn và sâu sắc về khoảng cách giữa công nghệ và ngân hàng, cũng như vai trò không thể thay thế của con người trong kỷ nguyên AI và chuyển đổi số.

“IT và ngân hàng vẫn là hai ốc đảo biệt lập” – TS. Hiếu nhận định mang tính cảnh tỉnh.

Ông cho rằng, dù chuyển đổi số đang là xu hướng tất yếu của ngành ngân hàng, nhưng khoảng cách giữa đội ngũ kỹ thuật công nghệ và nhân sự nghiệp vụ ngân hàng vẫn chưa được rút ngắn.

TS. Hiếu nhấn mạnh, nếu không có sự chuẩn bị bài bản về nguồn nhân lực, cuộc chơi chuyển đổi số sẽ rơi vào tình trạng “người không hiểu máy, máy không hiểu người”. Những người làm công nghệ (IT) thường không am hiểu về nghiệp vụ ngân hàng, trong khi đội ngũ ngân hàng lại thiếu nền tảng về công nghệ, AI, Big Data, bảo mật, dữ liệu số hóa…

“Tôi đề nghị các trường đào tạo - nhất là Đại học Ngân hàng, cần xây dựng chương trình giảng dạy tích hợp, tạo ra những thế hệ phải am hiểu giữa công nghệ và tài chính. Những người đó phải hiểu đồng thời về công nghệ AI, BigData và cả quy trình, sản phẩm, dịch vụ ngân hàng”, ông nhìn nhận và cho rằng, đây là điều kiện tiên quyết để xây dựng một lực lượng nhân sự tương thích với mô hình ngân hàng số, nơi con người không chỉ vận hành hệ thống mà còn hiểu và cải tiến nó một cách chủ động.

Chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Trí Hiếu. Ảnh minh hoạ.

>>>TS Lê Xuân Nghĩa: Không thể tiếp tục đào tạo AI một cách rón rén và chờ đợi người tài tự tìm đến

Dù thừa nhận công nghệ số, kỹ thuật số là xu hướng không thể đảo ngược, TS. Hiếu vẫn cảnh báo về mặt trái và rủi ro của sự phụ thuộc thái quá vào công nghệ. Theo ông, không ít ngân hàng đang chạy theo trào lưu mà thiếu đánh giá kỹ về hạ tầng dữ liệu, năng lực bảo mật và khả năng ứng phó rủi ro.

“Chúng ta đừng ảo tưởng công nghệ số là giải pháp tốt nhất. Nó có thể giúp quản lý rủi ro hiệu quả hơn, nhưng không thể thay thế hoàn toàn con người. Có rất nhiều vụ lừa đảo, rò rỉ dữ liệu, thậm chí có cả trường hợp cán bộ ngân hàng là tội phạm.

Ông dẫn chứng từ thực tế thế giới khi nói về các chuẩn mực Basel I đến Basel V, và đặt giả thuyết rằng Basel VI trong tương lai có thể sẽ đề cập đến rủi ro công nghệ – một loại rủi ro đang nổi lên nhưng chưa được kiểm soát triệt để. “Ngay cả các quốc gia phát triển cũng chưa thể kiểm soát hết rủi ro kỹ thuật số. Ở Việt Nam, rủi ro còn cao hơn rất nhiều”, ông nói.

Đáng chú ý, TS Hiếu nhận định thẳng thắn về vai trò của AI trong ngành ngân hàng.

“Tôi dự báo 10 năm tới, AI chưa thể thay thế con người. Đặc biệt với các quyết định liên quan đến môi trường kinh doanh, luật pháp, kinh tế vĩ mô… thì chỉ con người với trí tuệ và đạo đức nghề nghiệp mới đủ khả năng xử lý”, ông Hiếu nêu quan điểm.

Ông cho rằng, bản chất ngành ngân hàng là mô hình kinh doanh về rủi ro. Trong đó, yếu tố con người vẫn giữ vai trò trung tâm trong các quy trình từ thẩm định tín dụng, kiểm soát rủi ro, thu hồi nợ, đánh giá doanh nghiệp. Ở mảng cho vay bán lẻ, có thể công nghệ hỗ trợ tốt hơn, nhưng với khách hàng doanh nghiệp, ít nhất 40% quy trình vẫn phải do con người điều phối.

Kết thúc phần phát biểu, TS. Hiếu đặt ra một câu hỏi mở – cũng là thông điệp gửi tới toàn ngành ngân hàng và các cơ quan quản lý: “Chúng ta đang kiểm soát rủi ro kỹ thuật số trong hệ thống ngân hàng như thế nào? Tôi chưa thấy có một bản quy chuẩn, đánh giá cụ thể, hay hệ thống giám sát chặt chẽ cho vấn đề này".

>>>TS Nguyễn Trí Hiếu: Bất động sản sẽ không giảm giá trong 2 năm tới