Tự chủ tài chính thông minh, đừng bỏ qua 5 nguyên tắc 'vàng' của Shark Thái Vân Linh

Bà Thái Vân Linh từng là Giám đốc Chiến lược và vận hành tại Công ty Quản lý quỹ VinaCapital. Bà có thời gian dài sống cùng gia đình tại Los Angeles (Mỹ) trước khi trở về Việt Nam đầu tư và cố vấn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Bà Linh được biết đến nhiều trong vai trò giám khảo chính của chương trình truyền hình thực tế Shark Tank (Thương vụ bạc tỷ) hai mùa đầu tiên.

Shark Linh từng chia sẻ, điều kiện kinh tế gia đình không khá giả nên từ lúc 7 tuổi bà đã phải bán kẹo trong trường học để kiếm tiền mua những thứ mình thích. Trải nghiệm này giúp Shark Linh hiểu dần về tự chủ tài chính, sau đó đúc rút thành định nghĩa để có thể làm bất cứ điều gì mà không cần nghĩ đến tiền nong.

Để theo đuổi hai năm học thạc sĩ, Shark Linh đã phải vay mượn khoản nợ lên tới 125.000USD. Điều này khiến "vị nữ cá mập" phải làm việc cật lực để trả nợ mà không để ra được bất kỳ khoản tiền tiết kiệm nào.

Thời điểm đó, 125.000USD đủ mua một căn nhà và lớn đến mức bà không thể tưởng tượng làm cách nào mình có thể trả hết nợ. Vì khoản nợ trên mà Shark Linh thậm chí không còn dư nổi một đồng để mua ly cà phê vào cuối tháng.

Tuy nhiên, chính giai đoạn nợ nần này đã giúp "vị nữ cá mập" tìm ra 5 nguyên tắc tự chủ tài chính quan trọng cho bản thân mình.

Nguyên tắc đầu tiên, đó là trả lương cho bản thân trước khi trả nợ - một cách để tạo động lực tiếp tục làm việc và kiếm thêm các thu nhập khác trong tương lai.

Bà Thái Vân Linh

‏‏Chia sẻ trong chương trình The Quoc Khanh Show, Shark Linh cho rằng: “Khi mình trả lương trước cho bản thân, số tiền còn lại tuy không đủ để trả hết nợ nhưng sẽ là động lực để mình tiếp tục làm việc. Ai cũng hiểu, để người ta đòi nợ nhiều lần sẽ rất phiền.

Nếu không có động lực làm việc, bạn sẽ sa vào các thú vui giải trí: xem Youtube, lướt Facebook, coi truyền hình,... Tất nhiên nếu trả được hết thì sẽ vẫn cố gắng trả nhưng khi có tiền, đừng nghĩ nợ là khoản ưu tiên hàng đầu mà nên cho phép bản thân mình là quan trọng nhất”.

Nguyên tắc thứ 2, là đầu tư để phát triển bản thân‏.‏ Theo Shark Linh, nguyên tắc này rất quan trọng, nhưng phần lớn bị giới trẻ bỏ qua vì các khoá học, sự kiện... để bổ túc kiến thức thường tiêu tốn số tiền không nhỏ và tương đối khó cảm nhận hiệu quả tức thì.‏

‏Học là con đường dài mãi mãi. Việc trau dồi kiến thức liên tục và mở rộng các mối quan hệ luôn là điều cần thiết cho sự nghiệp cá nhân. Chính bởi lý do này mà bạn cần ưu tiên số tiền kiếm được để phát triển các khía cạnh bản thân.

Nguyên tắc thứ 3, bà Thái Vân Linh khuyên các bạn trẻ nên tìm kiếm thêm các nguồn thu nhập khác‏. Một trong những thứ dễ gây nghiện nhất sau khi ra trường chính là lương. Khoản tiền này ổn định, nhưng đến thời điểm phù hợp thì nên quyết tâm "cai nghiện" bằng việc thử kinh doanh hoặc làm những công việc bản thân yêu thích mà không nghĩ đến tài chính.

"Không có lựa chọn nào màu hồng để đạt trạng thái tự chủ tài chính. Tất cả đều phải hi sinh hoặc đánh đổi bằng vốn liếng hoặc thời gian", bà Linh nói và dẫn chứng khi mới ra trường, bà cũng từng kinh doanh mắt kính, túi đựng golf... nhưng đều thất bại.

Dù vậy, vị nữ doanh nhân vẫn khuyên giới trẻ luôn suy nghĩ và bắt tay thực hiện ngay khi cảm thấy những ý tưởng kinh doanh mới khả thi. Không nhất thiết phải khởi nghiệp hay có công ty riêng để làm ông bà chủ, làm thêm hay bán hàng online cũng tốt. Thu nhập từ những công việc bán thời gian thường đóng góp không nhỏ để tự chủ tài chính.

Nguyên tắc thứ 4, là tiết kiệm cũng cần có kế hoạch. ‏Shark Linh cho rằng, đừng vội vàng cho ngay tiền vào tài khoản khi nhận được lương hoặc thu nhập bên ngoài, bởi tiết kiệm cũng cần có kế hoạch. Sau khi trả lương cho bản thân, bạn nên dành một phần thu nhập để trả nợ, phần còn lại để tiết kiệm chia thành ba mục: vui chơi giải trí, đề phòng sự cố và tiến hành đầu tư. ‏

Ảnh minh hoạ

Nguyên tắc chia trứng vào nhiều rổ này sẽ giúp các bạn cảm giác được sự giá trị của tiền tích luỹ và mục đích sử dụng. Dĩ nhiên không có mức tỷ lệ nhất định mà nên được điều chỉnh linh động tùy từng thời điểm bản thân cảm thấy cần gì hơn.‏

Cuối cùng, một cách khác để các quyết định trong tương lai không bị lệ thuộc vào tiền bạc là đầu tư. Bà Linh đánh giá hiện nay có nhiều hình thức đầu tư phù hợp cho người ít vốn như đầu tư chứng khoán, góp vốn cùng bạn bè... so với thời điểm bà mới ra trường.

Lãi suất kép là kỳ quan thứ 8 của thế giới. Vận dụng lãi suất kép, đầu tư thông minh, để tiền đẻ ra tiền sẽ giúp bạn không bị lệ thuộc vào tiền bạn, không cần tham gia mà vẫn có thể thu lại lợi nhuận khủng.

"Nhưng tôi luôn nhắc bản thân rằng, ranh giới giữa đầu tư và cờ bạc rất mong manh. Cờ bạc phụ thuộc vào vận may, không biết thắng thua lúc nào, còn đầu tư là vận dụng kiến thức và kinh nghiệm để giảm thiểu rủi ro tài sản bị vơi mất", Shark Linh nói. Đồng thời bà chia sẻ nguyên tắc chỉ rót tiền vào những gì mình hiểu sâu sắc vì không thể chiến thắng nếu đầu tư bằng cảm tính và không nắm rõ vấn đề.