Vietcombank (VCB) lãi kỷ lục 41.200 tỷ đồng nhưng kinh doanh cốt lõi đang 'chững' lại

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank – mã chứng khoán VCB) công bố báo cáo tài chính quý IV và kết quả kinh doanh năm 2023 với nhiều điểm nhấn đáng chú ý.

Số liệu tổng thể, năm 2023 Vietcombank báo lãi trước thuế 41.243 tỷ đồng, tăng 10,3% so với cùng kỳ - là năm thứ 3 liên tiếp Vietcombank ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng. Vietcombank cũng là ông lớn dẫn đầu về lợi nhuận ngành ngân hàng. Đây cũng là số lãi kỷ lục của Vietcombank.

Đóng góp vào lợi nhuận của Vietcombank là thu nhập lãi thuần (53.620 tỷ đồng); là lãi thuần từ hoạt động dịch vụ (5.779 tỷ đồng); là lãi từ mua bán chứng khoán kinh doanh (124 tỷ đồng); là từ hoạt động kinh doanh ngoại hối (5.660 tỷ đồng) và từ các hoạt động khác (2.272 tỷ đồng).

Dù lợi nhuận cả năm tăng trưởng hơn 10%, nhưng tính riêng quý IV, Vietcombank lại báo cáo kết quả kinh doanh sụt giảm với lợi nhuận trước thuế đạt gần 11.700 tỷ đồng, giảm 6% so với cùng kỳ.

Nguyên nhân chính dẫn tới lợi nhuận sụt giảm là thu nhập lãi thuần giảm mạnh. Thu nhập lãi thuần quý IV đạt 12.801 tỷ đồng, giảm 13,6% so với cùng kỳ, tương ứng giảm 2.000 tỷ đồng.

Hoạt động kinh doanh ngoại hối cũng kém sắc, mang về 893 tỷ đồng lợi nhuận thuần, trong khi quý IV/2022 đạt trên 1.187 tỷ đồng – tương ứng giảm gần 25%. Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ cũng giảm sút đến 22% xuống còn 1.810 tỷ đồng.

Kết quả kinh doanh các năm gần đây của Vietcombank

Tính chung cả năm 2023, hoạt động kinh doanh cụ thể ghi nhận, tổng thu nhập lãi thuần đạt 53.620 tỷ đồng, gần như đi ngang so với năm 2022, trong đó thu nhập lãi và các khoản tương tự đạt 108.122 tỷ đồng (tăng 22,7% so với cùng kỳ), còn chi phí lãi vay và các chi phí tương tự tăng đến 56% so với năm trước.

Thu nhập lãi thuần đi ngang cũng cho thấy thực trạng mảng kinh doanh cốt lõi của ngân hàng đang chững lại. Tổng dư nợ cho vay khách hàng của Vietcombank đến cuối năm còn 1,27 triệu tỷ đồng, tăng trưởng chỉ 10,9% so với đầu năm. Về chất lượng nợ vay, tổng nợ xấu nhóm 3, 4, 5 hơn 12.400 tỷ đồng, tăng 59% so với đầu năm; tỷ lệ nợ xấu tăng mạnh từ 0,68% hồi đầu năm lên 0,98%.

>> Quản trị rủi ro tốt, VCB và ACB được chuyên gia 'chọn mặt gửi vàng' là cổ phiếu tiềm năng

Tăng trưởng thu nhập lãi thuần năm 2023 của Vietcombank đã "chững lại"

Trong khi tỷ lệ tăng trưởng cho vay chưa đến 10%, thì tỷ lệ tăng trưởng tiền gửi khách hàng lên đến 12,2%, đạt hơn 1,39 triệu tỷ đồng. Về cơ cấu tiền gửi, tiền gửi không kỳ hạn đạt hơn 461.000 tỷ đồng, chiếm 33% tổng tiền gửi khách hàng; trong đó tiền gửi từ các cá nhân đạt hơn 694.700 tỷ đồng, chiếm gần 1/2 tổng tiền gửi khách hàng, còn lại là tiền gửi từ các tổ chức kinh tế.

Việc tăng trưởng tiền gửi khách hàng lớn hơn tỷ lệ tăng trưởng cho vay là nguyên nhân chính khiến thu nhập lãi thuần giảm do ngân hàng “gánh” chi phí trả lãi cho khách hàng tăng mạnh. Đây cũng là “kết” của việc thừa tiền trong hệ thống thường được nhắc tới.

Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh ngoại hối cả năm đạt 5.660 tỷ đồng, giảm 100 tỷ đồng so với cùng kỳ.

“Cứu cánh” cho hoạt động kinh doanh của năm 2023 là chỉ tiêu dự phòng rủi ro tín dụng. Năm 2022 Vietcombank trích lập dự phòng 9.464 tỷ đồng, và giảm xuống còn 4.564 tỷ đồng trong năm 2023. Giảm trích lập dự phòng là một trong số các nhân tố giúp Vietcombank ghi nhận lãi tăng trưởng 10,3%, đạt hơn 41.200 tỷ đồng năm 2023.

Về nhân sự, từ 1/1/2024 ông Phạm Quang Dũng sẽ thôi đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch HĐQT Vietcombank. Ngân hàng cũng vừa bổ nhiệm loạt các Phó Tổng Giám đốc, các Giám đốc Khối mới.

Tại Vietcombank cũng ghi nhận trường hợp đặc biệt khi ông Colin Richard Dinn, Giám đốc Khối chuyển đổi, bổ nhiệm ngày 24/11/2023, được nhận lương, thưởng đến 15,2 tỷ đồng, gấp 9 lần số tiền Chủ tịch HĐQT nhận về, và gần bằng tổng số tiền toàn bộ thành viên HĐQT được nhận.

Đáng chú ý, trong khi nhiều nơi đang cắt giảm nhân sự, thì số nhân viên của Vietcombank trong năm 2023 đã tăng thêm 894 người, lên mức 23.493 nhân viên.

>> Chuyện lạ ở Vietcombank: Giám đốc khối nhận lương, thưởng gấp 9 lần Chủ tịch HĐQT