Bộ GD&ĐT trả lời ý kiến đại biểu về những sai phạm của NXB Giáo dục

Triển lãm sách giáo khoa Việt Nam và các nước do Bộ GD&ĐT tổ chức. Ảnh: Lê Vân.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (TP Đà Nẵng) có ý kiến phát biểu về một số nội dung liên quan đến ngành giáo dục. Trong đó bà Thuý nêu về những sai phạm ở Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam (doanh nghiệp trực thuộc Bộ), phải xử lý hình sự có phần trách nhiệm của cơ quan chủ quản (tức Bộ Giáo dục và Đào tạo)”.

Về nội dung này, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) trả lời: NXB Giáo dục Việt Nam đã có nhiều đóng góp với ngành giáo dục, tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã có sai phạm của một số đơn vị trực thuộc và cá nhân.

Trong năm 2021 và năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban kiểm tra Trung ương, Đảng ủy khối Cơ quan Trung ương đã phối hợp với Bộ GD&ĐT kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với NXB Giáo dục Việt Nam và đã có kết luận về những sai phạm của NXB trong giai đoạn trước đó.

Một số đơn vị và một số cá nhân của NXB Giáo dục Việt Nam đã bị xử lý kỷ luật. Hiện nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đang tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật. NXB Giáo dục Việt Nam đang tập trung in ấn và phát hành sách giáo khoa (SGK) bảo đảm đủ sách cho học sinh trước khi bắt đầu năm học mới.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thuý nói về về chuyện đấu thầu sách giáo khoa: “Trong thư trả lời chất vấn mới đây của tôi, Bộ trưởng tái khẳng định ý kiến của đại diện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong buổi làm việc với Phó Thủ tướng vào chiều ngày 10/5/2023. Tính đến ngày 30/4/2023 tỉ lệ in sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 cho các khối lớp 4, 8, 11 đạt 79%. Trong khi đó trên thực tế ngày 5/5/2023 nhà xuất bản này mới có công văn mời thầu in sách giáo khoa lớp 4, lớp 8 và lớp 11 để nhập các kho sách ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ và Đà Nẵng. Thời gian mở thầu là 9 giờ ngày 21/5/2023. Có nghĩa là số lượng 79% sách giáo khoa mà Nhà xuất bản báo cáo với Phó Thủ tướng đã được in trước khi đấu thầu”.

Trả lời chất vấn này, Bộ GD&ĐT cho biết tài liệu báo cáo của Bộ GD&ĐT đề cập tới kế hoạch in ấn và phát hành sách giáo khoa lớp 4, 8, 11. Để kịp tiến độ in và có sách trước khai giảng năm học 2023 - 2024, NXB Giáo dục Việt Nam dự kiến kế hoạch in sách giáo khoa lớp 4, 8, 11 với số lượng tương ứng 79% kế hoạch in dự kiến để lựa chọn nhà cung cấp và dự kiến việc in sách giáo khoa sẽ hoàn tất trước ngày 30/6/2023.

Như vậy số lượng in 79% trong báo cáo của Bộ GD&ĐT là số liệu Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng để lựa chọn nhà thầu, in so với dự kiến kế hoạch phát hành sách giáo khoa lớp 4, 8, 11 cho năm học 2023 - 2024. Đây không phải con số đã in.

Bộ GD&ĐT nêu, thông tin mà Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu tại Hội trường ngày 1/6/2023 không có trong văn bản chuẩn bị cho cuộc họp cũng như trong nội dung phát biểu của Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn tại cuộc họp.

Với câu hỏi: “Tình trạng thiếu minh bạch, khách quan, thiếu tôn trọng ý kiến của giáo viên, của nhà trường và phụ huynh trong việc chọn sách giáo khoa mà báo chí thường phản ánh bắt nguồn từ Thông tư số 25 ngày 26/8/2020 của Bộ hướng dẫn lựa chọn sách giáo khoa”.

Bộ GD&ĐT trả lời như sau: Khi xây dựng Thông tư số 25, Bộ đã rất thận trọng thực hiện theo đúng quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, xin ý kiến rộng rãi nhân dân, các Sở GD&ĐT. Việc lựa chọn sách giáo khoa theo Thông tư số 25 được thực hiện cơ bản không có khó khăn, vướng mắc. Trong 63 báo cáo của Ủy ban nhân tỉnh/thành phố báo cáo về việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết 51 sách giáo khoa giáo dục phổ thông gửi về đoàn giám sát của Quốc hội chỉ có 5 tỉnh/thành phố có kiến nghị, đề xuất liên quan đến lựa chọn sách giáo khoa (cụ thể: Bình Phước, Đăk Lăk, Đồng Tháp, Phú Yên, Sơn La).

Các ý kiến chủ yếu tập trung vào đề xuất ban hành văn bản hướng dẫn chi trả kinh phí lựa chọn sách giáo khoa, tăng thời gian đọc bản mẫu sách giáo khoa trước khi họp hội đồng. Trong quá trình tổ chức thực hiện, Bộ GD&ĐT đã có công văn gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh chỉ đạo Hội đồng lựa chọn sách giáo khoa thực hiện nghiêm túc quy định tại khoản 4 Điều 8 Thông tư 25 bảo đảm công tâm, khách quan, minh bạch, tôn trọng ý kiến đề xuất của các cơ sở giáo dục; đặc biệt lưu ý đối với các sách giáo khoa có nhiều cơ sở giáo dục phổ thông đề xuất lựa chọn trước khi tổ chức bỏ phiếu kín lựa chọn sách giáo khoa.

Bộ GD&ĐT cho biết đã tổ chức 8 đoàn thanh tra về việc lựa chọn sách giáo khoa ở một số địa phương. Qua quá trình thanh tra, trao đổi, phỏng vấn với giáo viên, tổ trưởng chuyên môn, hiệu trưởng cơ sở giáo dục, Bộ GD&ĐT không nhận được phản ánh có sức ép từ cơ quan quản lý cấp trên trong việc lựa chọn sách giáo khoa. Qua thống kê báo cáo của các địa phương về kết quả lựa chọn sách giáo khoa của các hội đồng cơ bản theo đề xuất của các nhà trường.

Bộ GD&ĐT đã cùng các nhà xuất bản đã cầu thị, lắng nghe các ý kiến cử tri, ý kiến nhân dân và Đại biểu Quốc hội để làm cho việc biên soạn, thẩm định và phát hành SGK ngày càng được tốt hơn, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Cũng theo Bộ GD&ĐT, trong thời gian từ năm 2019 tới năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra trung ương, Ủy ban kiểm tra của Đảng Ủy Khối các cơ quan trung ương đã tiến hành thanh tra, kiểm tra Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Hiện nay, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng đang tiếp tục điều tra các hoạt động của NXB giáo dục Việt Nam.

Bộ GD&ĐT đã và đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan chức năng để thanh tra, kiểm tra, điều tra theo đúng quy định của pháp luật đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của NXB Giáo dục Việt Nam.