Đại biểu Quốc hội: Người dân 'thắt lưng buộc bụng' vẫn phải nộp thuế thu nhập cá nhân

Mức giảm trừ gia cảnh còn lạc hậu

Theo đại biểu, theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Nhiều ý kiến cho rằng, mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu/tháng là quá lạc hậu. Điều này cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, mà không nên chờ đến hai năm nữa, nghĩa là đến năm 2026 mới được thông qua như đề xuất.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy phân tích, mức giảm trừ đối với người phụ thuộc thực sự không còn phù hợp với thực tế hiện nay, nhất là ở những thành phố lớn, gây thiệt thòi cho người dân nộp thuế. Mức giảm trừ này đã được duy trì từ năm 2020. Tuy nhiên, trong 5 năm vừa qua, nhiều hàng hóa dịch vụ thiết yếu đều tăng giá, thậm chí có có mức giá hàng hóa dịch vụ thiết yếu còn tăng nhanh hơn tăng thu nhập

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, so với giá hàng hóa năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, giá lương thực tăng 27%, đặc biệt giá xăng tăng tới 105%.

Thực tế cho thấy, nếu gia đình có con nhỏ, phải thuê người trông, riêng tiền lương trả cho người trông trẻ hiện nay không dưới 5 triệu đồng/tháng; nếu gia đình có con đi học, chi phí học hành hiện nay chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu của các gia đình.

“Vì vậy, nếu phải chờ thêm 2 năm nữa mới được thông qua quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân sẽ khiến nhiều người dân trong cảnh thắt lưng, buộc bụng nhưng vẫn thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân”, đại biểu chia sẻ.

>> Bộ Tài chính nêu ý kiến về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thuỷ

Bên cạnh đó, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cũng chỉ ra sự bất hợp lý trong rổ hàng hóa CPI. Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân, khi Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20%, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Theo bà Thủy, lấy tiêu chí biến động CPI trên 20%, tức phải dựa trên rổ hàng hóa gồm 752 mặt hàng là bất hợp lý. Trong khi đó, các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ có khoảng hơn 20 mặt hàng. Nếu phải chờ tính mức trung bình của 752 mặt hàng thì rất lâu mới áp dụng mức giảm trừ gia cảnh, thậm chí là 6-7 năm. Do đó sẽ không phản ánh kịp thời những biến động trong chi tiêu của người dân và các hộ gia đình.

Trước đó, tại họp báo thường kỳ tháng 3 vừa qua, đại diện Bộ Tài chính cho biết chưa đề xuất điều chỉnh giảm trừ gia cảnh vì mức biến động CPI chưa đến 20%.

Mức giảm trừ gia cảnh chưa phù hợp với quốc gia có thu nhập thấp như Việt Nam

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy đánh giá, quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay cũng chưa phù hợp với điều kiện của một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như ở nước ta. Phần lớn thu nhập của người dân sẽ dành cho hàng hóa, dịch vụ thiết yếu (70%). Theo khảo sát của các chuyên gia của trường Đại học Kinh tế quốc dân, đối với những quốc gia người dân có thu nhập cao, chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu chỉ chiếm 30%-40%.

Vì vậy, mức giảm trừ gia cảnh quá thấp sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới việc chi tiêu cho nhu cầu thiết yếu của người dân.

Ngoài ra, việc cải cách tiền lương cán bộ công chức, viên chức từ ngày 1/7 nhưng thuế thu nhập cá nhân, giảm trừ gia cảnh không điều chỉnh kịp thời sẽ "gây âu lo cho người lao động, bởi lương tăng, thu nhập tính thuế sẽ tăng”.

Như vậy, việc không điều chỉnh kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của chính sách cải cách tiền lương.

Dựa trên cơ sở đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm trình sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào cuối tháng 10/2024 và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025, đúng như chỉ đạo của Chính phủ với phương châm “năm quyết tâm, năm đẩy mạnh và năm bảo đảm”.

>> Việt Nam huy động USD 0%, Mỹ huy động 5,5%/năm, Đại biểu Quốc hội: Có tình trạng “chảy máu” USD ra nước ngoài hay không?