ĐBQH: Giáo viên vùng cao chịu nhiều thiệt thòi nên mức phụ cấp cần trên 70%

Sáng 20/11, Quốc hội thảo luận dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Theo dự thảo, Nhà nước sẽ thực hiện chính sách ưu đãi vượt trội đối với giáo viên và nhân viên các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông; trong đó phụ cấp ưu đãi nghề tối thiểu 70% cho giáo viên, 30% cho nhân viên và 100% cho giáo viên ở vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo.

Tại phiên thảo luận, đại biểu Hoàng Văn Cường chia sẻ ông cảm thấy vui mừng cho sự nghiệp giáo dục nước nhà khi người thầy được quan tâm thực sự bằng chế độ, chính sách cụ thể chứ không chỉ là tôn vinh bằng lời nói.

Theo ông, việc này thể hiện rất rõ sự nhất quán trong chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Quốc hội đã ban hành, như Luật Nhà giáo đã quy định: Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Ông Cường lý giải, nghề dạy học là một nghề rất đặc biệt và có những yêu cầu với người làm thầy phải đặc biệt gìn giữ bản thân, thanh danh để làm gương cho người học.

Những người làm nghề khác nếu lương không đủ sống thì có thể làm thêm rất nhiều nghề để kiếm thêm thu nhập, nhưng nhà giáo thì không thể như thế. Có một số công việc người khác làm được nhưng nhà giáo thì không được phép làm. Thậm chí, ngay làm thêm đúng nghề là dạy thêm cũng không phải muốn dạy thêm thế nào cũng được.

Ông Cường dẫn chứng, một bác sĩ khám bệnh trong bệnh viện công nhưng khi ra làm việc ở bệnh viện tư bên ngoài có thể khám và điều trị cho chính bệnh nhân mà bác sĩ đó vừa khám ở bệnh viện công cũng là điều bình thường vì người bệnh có quyền lựa chọn bệnh viện tư có điều kiện chăm sóc đầy đủ hơn để điều trị.

Song, với giáo viên thì lại không được phép dạy thêm cho chính học sinh của mình cùng bài học đó mà học sinh đó đáng lẽ phải học ở trường. Lý do dạy thêm những kiến thức đáng lẽ phải dạy học trong trường trong giờ lên lớp thì dạy thêm không còn là động cơ tích cực.

Do vậy, theo đại biểu Hoàng Văn Cường, việc có chế độ phụ cấp cao hơn sẽ giúp cho giáo viên có thu nhập tốt hơn, có ý thức được trách nhiệm của mình với xã hội và người học sẽ cao hơn và sẽ dồn toàn tâm toàn ý chăm lo cho việc dạy học ở trong trường.

"Việc tăng chế độ đãi ngộ đối với giáo viên chỉ là một phần đầu tư nhỏ của xã hội nhưng mang lại hưởng lợi cho hàng trăm hàng ngàn người học, mang lại hiệu quả xã hội rất cao", ông Cường nêu.

Song song đó, yêu cầu của xã hội đối với người thầy cũng phải cao hơn và giám sát của xã hội với việc thực hiện chức trách nhiệm vụ của thầy cũng phải chặt chẽ và sâu sát hơn. Cơ chế đó sẽ giúp hình thành được một đội ngũ giáo viên chuẩn mực - là nhân tố quyết định sự thành công của nền giáo dục nước nhà.

Cùng nội dung, đại biểu Phạm Hùng Thắng (Ninh Bình) cũng đồng tình với chính sách đặc thù, vượt trội trong đãi ngộ nhân lực ngành giáo dục đã được quy định trong dự thảo.

Ngoài ra, ông cũng đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét mở rộng đối tượng được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề theo hướng: giáo viên mầm non, phổ thông công lập đang công tác tại vùng khó khăn cũng được hưởng mức tương xứng; nếu không thể áp dụng mức 100% thì cũng cần cao hơn mức 70% để tránh thiệt thòi.

Ông cũng chỉ ra bất cập khi phụ cấp ưu đãi 30% dành cho nhân viên trường học lại áp dụng đồng loạt ở tất cả vùng, không có sự phân biệt giữa địa bàn phát triển và vùng khó khăn. Theo ông, mức phụ cấp này cần cao hơn để thực sự khuyến khích làm việc tại vùng gian khó.

Chiếc bánh ngân sách chỉ có 20% dành cho giáo dục là chưa đột phá

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (đoàn Quảng Trị) cho rằng tỷ lệ 20% ngân sách dành cho giáo dục chưa thật sự đột phá, tuy nhiên là mức tối thiểu để bảo đảm chi lương và đầu tư cơ bản cho ngành. Bà Nga băn khoăn khi giáo dục trong thời gian tới có nhiều nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi nguồn lực rất lớn, trong khi "chiếc bánh ngân sách chỉ có 20% - đã là nỗ lực lớn".

Trước thực tế này, bà Nga đề xuất dự thảo Nghị quyết cần làm rõ hơn cơ chế tài chính, cách thức đầu tư và sử dụng nguồn lực hiệu quả. Bà cũng khẳng định Nhà nước không thể chỉ dựa vào ngân sách mà cần huy động thêm nguồn lực xã hội hóa và đa dạng hóa nguồn lực. Theo bà, khung pháp lý về hợp tác công tư trong giáo dục hiện chưa hoàn thiện, khiến doanh nghiệp đầu tư vào trường công tiềm ẩn rủi ro pháp lý, do đó cần bổ sung các cơ chế ưu việt để thu hút sự tham gia của khu vực tư nhân.

Đại biểu cũng nhấn mạnh, yếu tố quan trọng nhất vẫn là con người, cùng với quản trị và thể chế. Tự chủ được coi là một lợi thế lớn, mang lại hiệu quả nhanh và mạnh hơn cả việc đầu tư tài chính trực tiếp. Vì vậy, bà đề nghị dự thảo Nghị quyết nên bổ sung các chính sách cụ thể về tài chính, đầu tư, xã hội hóa và cơ chế đặc thù hỗ trợ tự chủ giáo dục, đặc biệt là tự chủ đại học.

Dự kiến, Quốc hội sẽ xem xét thông qua dự thảo Nghị quyết này vào ngày 11/12 tới đây.