FTSE Russell cập nhật đánh giá về tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

FTSE Russell vừa công bố kết quả rà soát phân loại thị trường định kỳ, trong đó tiếp tục giữ Việt Nam trong danh sách theo dõi nâng hạng từ thị trường cận biên (Frontier) lên thị trường mới nổi loại 2 (Secondary Emerging Market). Việt Nam đã có mặt trong danh sách này từ tháng 9/2018 và đến nay vẫn chưa được nâng hạng chính thức.

Theo đánh giá mới nhất, Việt Nam vẫn chưa đạt được 2 tiêu chí quan trọng là chu kỳ thanh toán (Delivery versus Payment - DvP) và chi phí xử lý các giao dịch thất bại – cả 2 đều bị đánh giá ở mức “hạn chế”.

Nguồn: FTSE

Một bước tiến đáng ghi nhận là việc cơ quan quản lý trong nước đã triển khai mô hình không cấp vốn trước (Non-Pre-Funding - NPF) từ tháng 11/2024. Cơ chế này cho phép các công ty chứng khoán trong nước hỗ trợ nhà đầu tư tổ chức nước ngoài (FII) bằng một mức vốn nhất định, giúp loại bỏ yêu cầu ký quỹ trước cho các giao dịch mua – yếu tố từng khiến Việt Nam bị đánh giá tiêu cực.

Tuy nhiên, FTSE Russell cho biết họ vẫn cần thêm thời gian để thu thập ý kiến từ các bên tham gia thị trường về tính hiệu quả của mô hình này, cũng như cách xử lý các giao dịch không thành công. Một tiêu chí khác cũng cần cải thiện là thời gian mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài, hiện vẫn kéo dài tới 9 tháng – vượt xa tiêu chuẩn thông thường trên các thị trường mới nổi.

Ngoài ra, tổ chức xếp hạng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải thiện cơ chế giao dịch cho các cổ phiếu đã chạm hoặc sắp chạm giới hạn sở hữu nước ngoài (FOL) – một rào cản khiến dòng vốn ngoại khó tiếp cận cổ phiếu Việt Nam một cách linh hoạt.

Dù còn một số vướng mắc, FTSE Russell đánh giá cao nỗ lực cải cách liên tục từ các cơ quan quản lý như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), HoSE và sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế như Nhóm Ngân hàng Thế giới. Những bước tiến gần đây, trong đó có việc chuẩn bị ra mắt hệ thống giao dịch mới KRX vào ngày 5/5, được xem là nền tảng quan trọng để Việt Nam cải thiện các tiêu chí nâng hạng.

Trong thư gửi nhà đầu tư cuối tháng 3, ông Petri Deryng – người quản lý danh mục của quỹ Pyn Elite Fund – cũng nhận định việc đưa hệ thống KRX vào vận hành là “bước ngoặt then chốt” trong quá trình nâng hạng. Ông cho rằng nếu mọi yếu tố được đáp ứng như kế hoạch, Việt Nam hoàn toàn có thể được công bố nâng hạng vào kỳ đánh giá tháng 9 năm nay.

Đồng quan điểm, theo các công ty chứng khoán như SHS và KBSV, mốc nâng hạng khả dĩ là kỳ đánh giá tháng 9/2025 và nếu suôn sẻ, Việt Nam có thể chính thức gia nhập rổ FTSE Emerging Index vào tháng 3/2026.

Nếu kịch bản này trở thành hiện thực, Việt Nam sẽ được tiếp cận lượng vốn đầu tư lớn hơn từ các quỹ toàn cầu, góp phần thúc đẩy sự phát triển dài hạn của thị trường chứng khoán và củng cố tâm lý nhà đầu tư trong nước.

>> Chứng khoán Việt Nam trước 'giờ G': 4 nhóm hưởng lợi nhiều nhất từ cú hích lịch sử