Hơn 3.000 người Trung Quốc đổ về 1 quận của thủ đô, thổi giá nhà đất tăng chóng mặt: Điều gì đang xảy ra ở siêu cường châu Á?

Các trường quốc tế ở Tokyo hiện đang chứng kiến làn sóng gia tăng học sinh đến từ các gia đình Trung Quốc mới chuyển đến – những phụ huynh có xu hướng đầu tư mạnh mẽ và sát sao với việc học hành của con cái. Học sinh Trung Quốc cũng ngày càng xuất hiện nhiều hơn tại các trung tâm luyện thi, chuẩn bị cho kỳ thi đầu vào vào các trường trung học cơ sở danh tiếng.

Làn sóng gia đình Trung Quốc đổ bộ Bunkyo

Các gia đình Trung Quốc tập trung nhiều tại quận Bunkyo – một khu vực nổi tiếng với môi trường giáo dục tốt nhất Tokyo. Quận Bunkyo từ lâu được xem là trung tâm của học giả và trí thức. Trong thời kỳ Edo (1603–1868), khu vực này từng là nơi đóng đô của các đại gia tộc samurai, và nhiều phần trong số đó sau này được chuyển đổi thành cơ sở giáo dục sau cải cách Minh Trị. Quận Bunkyo được thành lập chính thức vào năm 1947 thông qua việc sáp nhập hai khu lân cận, và tên gọi "Bunkyo" mang ý nghĩa là “văn hóa và giáo dục”.

Theo ông Bun Kaito, trưởng bộ phận kinh doanh của công ty bất động sản Future Leading – đơn vị chuyên phục vụ khách hàng Trung Quốc – sức hút của Bunkyo là rất rõ ràng: “Đây là nơi đặt trụ sở của Đại học Tokyo, quận cũng nổi tiếng về mức độ an toàn, thường xuyên nằm trong top đầu theo thống kê. Ngoài ra, nơi đây còn gần các điểm giải trí như công viên Korakuen và có môi trường sống chất lượng cao”.

Trong cộng đồng Trung Quốc, bốn trường tiểu học công lập ở Bunkyo là: Seishi, Sendagi, Showa và Kubomachi – đã trở thành biểu tượng. Được cộng đồng gọi là “3S1K” dựa trên chữ cái đầu, những trường này có bề dày lịch sử và thành tích học tập nổi bật, thu hút sự quan tâm lớn từ phụ huynh Trung Quốc.

Tại Trung Quốc, sự chênh lệch chất lượng giữa các trường công lập là rất rõ rệt, và việc chuyển nhà đến gần các trường tốt là điều phổ biến. Những bất động sản nằm trong khu vực có trường học tốt được gọi là xuequfang – “nhà thuộc khu trường học.” Chẳng hạn, để con vào được các đại học hàng đầu như Bắc Đại hoặc Thanh Hoa , nhiều gia đình đã đầu tư sớm bằng cách cho con theo học tại các trường cấp hai nổi tiếng ở quận Hải Điến, Bắc Kinh.

Theo cuốn sách bán chạy “Getting Ashore” của tác giả Amber Jiang, quận Hải Điến chiếm hơn 50% số lượng học sinh đỗ vào Đại học Bắc Kinh và Thanh Hoa. Chỉ riêng 6 trường trung học công lập hàng đầu tại đây đã đóng góp hơn 90% số lượng học sinh đỗ vào hai trường đại học này trong những năm gần đây.

Cơn sốt nhà đất quanh trường 3S1K

Chính tư duy “xuequfang” này đã khiến nhiều gia đình Trung Quốc chuyển đến sinh sống tại Bunkyo. Danh sách học sinh tại một trong các trường thuộc nhóm 3S1K mà tác giả bài viết có dịp xem cho thấy số lượng học sinh mang quốc tịch hoặc có nguồn gốc Trung Quốc đã tăng đáng kể trong năm qua, với nhiều em mang họ như Vương (Wang), Hồ (Hu), hay Trương (Zhang). Hiện tại, học sinh Trung Quốc chiếm hơn 10% tổng số học sinh tại trường – và con số thực tế có thể còn cao hơn nếu tính cả những em sử dụng họ tiếng Nhật.

Một đại diện từ Phòng Giáo dục quận Bunkyo xác nhận xu hướng gia tăng số học sinh nước ngoài. Cụ thể, số lượng học sinh quốc tế tại các trường tiểu học công lập trong quận đã tăng từ 389 em vào năm 2023 lên 467 em vào năm 2024. Tuy nhiên, con số này mới chỉ chiếm khoảng 4% tổng số học sinh, cho thấy sự tập trung không đồng đều – đặc biệt là tại nhóm trường 3S1K.

Chị Hu – một bà mẹ người Trung Quốc chuyển đến Nhật Bản từ năm 2018 – đã quyết định dọn về quận Bunkyo vào năm 2023 sau khi bàn bạc với chồng. Mục tiêu của họ là giúp con gái được học tại một trong các trường thuộc nhóm 3S1K, sau khi người chồng biết đến hệ thống trường này qua Douyin – nền tảng tương tự TikTok tại Trung Quốc.

Hai vợ chồng hy vọng con gái có thể đỗ vào một đại học quốc gia tại Nhật Bản, hoặc các trường danh tiếng như Thanh Hoa tại quê nhà, hoặc thậm chí là một trường đại học ở Mỹ. Để chuẩn bị cho kỳ thi vào cấp hai, họ dự định cho con học tại SAPIX – hệ thống luyện thi uy tín hàng đầu tại Tokyo.

“Một căn hộ 70 mét vuông gần đây đã được bán với giá 190 triệu yên (1,29 triệu USD). Nghe nói người mua là một gia đình Trung Quốc”, chị Hu kể.

Tuy nhiên, sau khi con nhập học, chị Hu nhận ra rằng chương trình học thực tế không khác biệt quá nhiều so với các trường công lập khác. Chị nghi ngờ rằng một số công ty môi giới bất động sản do người Trung Quốc điều hành đã thổi phồng danh tiếng của Bunkyo nhằm nâng giá.

Một bà mẹ Trung Quốc khác – cũng mới chuyển đến sinh sống trong khu vực có trường 3S1K – chia sẻ rằng chị đang cân nhắc chuyển sang khu vực khác của Tokyo sau khi thấy các con mình thường xuyên nói tiếng Trung với những học sinh mới cũng đến từ Trung Quốc. Điều này khiến chị thất vọng vì từng kỳ vọng con sẽ nhanh chóng cải thiện tiếng Nhật.

“Chỉ trong vòng một năm, số lượng hộ gia đình Trung Quốc trong tòa chung cư nơi tôi ở đã tăng gấp hơn ba lần”, chị cho biết, và nói thêm rằng chính môi trường cạnh tranh khốc liệt mà chị muốn tránh lại đang tái hiện tại nơi này.

Tuy vậy, dữ liệu xác nhận sức hút ngày càng lớn của Bunkyo đối với người Trung Quốc. Theo số liệu từ Chính quyền Tokyo, dân số người Trung Quốc tại quận này đã tăng thêm khoảng 3.000 người từ tháng 1/2022 đến tháng 1/2024 – tương đương mức tăng 60%.

Saitama, điểm đến mới của phụ huynh Trung Quốc

Trên mạng xã hội RedNote (tương tự Instagram tại Trung Quốc) có vô số bài đăng chia sẻ thông tin về nhóm trường 3S1K. Một bài viết khẳng định: “Người dân Bunkyo là nhóm coi trọng giáo dục nhất ở Tokyo”. Bài khác cho biết: “Tỷ lệ học sinh vào được trường cấp hai tư thục hoặc quốc lập trung bình toàn quốc là 7%, Tokyo là 25%, nhưng riêng Bunkyo là 50%”.

Nhiều bài viết khác trình bày lịch sử 140 năm của một trường thuộc nhóm 3S1K, đi kèm quảng cáo nhà đất nhắm đến khách hàng Trung Quốc. Một bài còn dẫn lại câu chuyện nổi tiếng về mẹ của Mạnh Tử – người đã ba lần chuyển nhà để đảm bảo môi trường giáo dục tốt cho con – nhằm minh họa sự hy sinh của các phụ huynh hiện đại.

Làn sóng người Trung Quốc mới đến đang bắt đầu gây áp lực lên thị trường nhà ở tại Bunkyo. Một cặp vợ chồng chuyển đến Nhật Bản năm 2023 mong muốn con gái được học tại trường công trong quận, nhưng ngoài khu vực 3S1K, họ chỉ tìm được một căn hộ 75m2 với giá thuê 350.000 yên/tháng – vượt quá khả năng chi trả.

Trong khi đó, anh Xu – một người cha Trung Quốc ngoài 30 tuổi đang sống tại một thành phố lớn ở Trung Quốc – cũng đang chuẩn bị nhập cư vào Nhật Bản. Điều khiến anh đưa ra quyết định là vì môi trường giáo dục tại quê nhà ngày càng xuống cấp.

“Năm 2023, tôi tham dự buổi họp lớp tại trường cấp ba cũ và phát hiện rằng các hoạt động câu lạc bộ giờ chỉ bắt đầu từ năm cuối. Phụ huynh đã gây áp lực với nhà trường vì lo điểm số con cái sụt giảm. Trẻ em giờ học từ 7 giờ sáng đến nửa đêm, và tự tử học đường diễn ra thường xuyên. Tôi không muốn con gái mình sống trong môi trường như vậy, nên chúng tôi quyết định chuyển đến Nhật Bản”.

Việc vào đại học ở Trung Quốc ngày càng cạnh tranh khốc liệt. Từ khóa phổ biến gần đây là “juan” – ám chỉ sự ganh đua không có hồi kết giữa các cá nhân trong hệ thống khép kín. Do mạng lưới an sinh xã hội yếu, các gia đình Trung Quốc không ngần ngại dốc toàn bộ nguồn lực vào giáo dục. Giờ đây, cơn sốt học hành đó đang lan sang Nhật.

Giống như nhiều đồng hương, anh Xu ban đầu tìm nhà ở quận Bunkyo nhưng nhận thấy giá quá cao. Sau khi nghiên cứu kỹ hơn, anh quyết định chọn khu Urawa thuộc thành phố Saitama – một khu vực khác cũng nổi tiếng về chất lượng giáo dục. Anh sàng lọc lựa chọn dựa trên trình độ học thuật của trường tiểu học gần đó và cuối cùng mua một căn hộ với giá 20 triệu yên (khoảng 133.000 USD).

Trong giới môi giới bất động sản cho người Trung Quốc ở Tokyo, Urawa được gọi là “Tiểu Bunkyo”. “Urawa có quá nhiều trung tâm luyện thi – nó giống như Ginza của ngành học thêm vậy,” Xu giải thích. Vốn đã được các gia đình Nhật ưa chuộng, Urawa hiện đang chứng kiến giá đất tăng vọt. Thêm vào đó, thành phố Shiki lân cận – cũng nổi tiếng về thành tích học tập – giờ đây được giới môi giới Trung Quốc gọi là “Tiểu Urawa.”

Động lực theo đuổi thành tích học tập vẫn đang thúc đẩy các gia đình Trung Quốc đổ về Bunkyo và các khu vực có môi trường giáo dục tương tự. Tỷ lệ thi vào cấp hai tại khu vực Tokyo mở rộng đang đạt mức cao kỷ lục. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh Nhật vẫn cho rằng đây chỉ là cuộc đua nội bộ giữa học sinh trong nước – một nhận định có thể sớm thay đổi khi các trường công lập danh tiếng trở thành bàn đạp cho các gia đình Trung Quốc chinh phục học thuật.

“Chúng tôi đang chuẩn bị cho kỳ thi vào cấp hai”, Xu chia sẻ. “Mục tiêu là những trường như Eikoh Junior High” – một trong những trường cấp hai tư thục khó vào nhất tại Saitama, và cũng thuộc hàng cạnh tranh cao nhất Nhật Bản.

“Các trường ở thành phố Trung Quốc đã dẫn đầu thế giới ở các môn như Toán và tiếng Anh, nên tôi không lo. Khi sang Nhật, chúng tôi sẽ tập trung giúp con cải thiện tiếng Nhật”, anh nói thêm. “Với nhiều gia đình Trung Quốc, thậm chí Eikoh chỉ là trường dự phòng”.

Theo The Japan Times

>> Hàng loạt quốc gia Đông Nam Á khẩn cấp bơm tiền để 'cứu' kinh tế và người dân, chuyện gì xảy ra?