Tỷ phú Jack Ma đã từ bỏ quyền kiểm soát Ant Group, nền tảng fintech lớn nhất Trung Quốc mà ông sáng lập.
Dẫn nguồn từ Reuters, tập đoàn Ant Group của Trung Quốc ngày 7/1 cho biết, nhà sáng lập Jack Ma sẽ không còn kiểm soát người khổng lồ fintech Trung Quốc này sau khi các cổ đông của công ty đồng ý thực hiện một loạt điều chỉnh cổ phần, khiến ông từ bỏ hầu hết các quyền biểu quyết của mình.
Đây là động thái mới nhất có liên quan đến tỷ phú Jack Ma sau khi nhà sáng lập này biến mất khỏi tầm nhìn công chúng vì những lời lẽ chỉ trích chính phủ khiến Ant thất bại trong việc niêm yết cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) vào năm 2020.
Rất nhiều đồng nghiệp của Jack Ma đã từ bỏ các vị trí quan trọng trong công ty cũng như đóng góp tài sản làm từ thiện, một động thái được cho là thanh lọc tại Alibaba.
Theo Bloomberg, kể từ đó đến nay, Ant Group đã “đại tu” các hoạt động kinh doanh của mình nhằm chiều lòng cơ quan quản lý. Công ty đã gia tăng tiêu chuẩn chấp nhận của các khoản vay tiêu dùng cá nhân, xây dựng hệ thống tường lửa cho nền tảng thanh toán Alipay, vốn từng được dùng như một ứng dụng quản lý tài sản và cho vay phổ biến.
Việc thay đổi quyền kiểm soát của Jack Ma trên đồng nghĩa với việc Ant Group sẽ phải đợi lâu hơn để có thể IPO. Theo quy định, bất kỳ công ty nào có sự thay đổi quyền kiểm soát trong vòng 2 năm gần nhất sẽ không thể niêm yết trên các sàn chứng khoán cấp cao như STAR Market tại Thượng Hải. Với sàn chứng khoán tại Hong Kong thì quy định là 1 năm gần nhất.
Sau khi ở ẩn, Jack Ma được cho là vẫn nắm giữ quyền biểu quyết cũng như lợi ích kinh tế trong các công ty mà ông sáng lập. Hồ sơ được Alibaba Group Holding công bố tháng 7/2022 cho thấy nhà sáng lập này đang có ý định thuyên giảm cũng như hạn chế lợi ích kinh tế trực tiếp và gián tiếp của mình tại Ant Group một cách dần dần để số cổ phần nắm giữ không vượt quá 8,8%.
Jack Ma trước đây sở hữu hơn 50% quyền biểu quyết tại Ant Group nhưng những thay đổi này sẽ có nghĩa là cổ phần của ông giảm xuống còn 6,2%, theo tính toán của Reuters. Ngoài ra, phía Ant Group cũng cho biết sẽ tăng thêm 1/5 số giám đốc vào hội đồng quản trị nhằm kiểm soát công ty.
Mặc dù Jack Ma chỉ sở hữu 10% cổ phần của Ant, một chi nhánh của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba Group Holding Ltd, nhưng ông đã thực hiện quyền kiểm soát công ty thông qua các tổ chức liên quan, theo bản cáo bạch IPO của Ant Group nộp cho các sàn giao dịch vào năm 2020.
Bản cáo bạch cho thấy công ty Hàng Châu Yunbo, một phương tiện đầu tư của Jack Ma, có quyền kiểm soát hai thực thể khác sở hữu tổng cộng 50,5% cổ phần của Ant Group.
"Kỷ nguyên Jack Ma" kết thúc?
Theo Wall Street Journal, Ant Group khởi đầu là một bộ xử lý thanh toán của Alibaba, mà Jack Ma, lúc đó là Giám đốc điều hành của công ty thương mại điện tử, đã tách ra vào năm 2011. Sự kiện này đã gây ra một cuộc tranh cãi lớn vì nó được cho là xảy ra khi các cổ đông của Alibaba là Yahoo và SoftBank đang chìm trong bóng tối. Jack Ma biện minh cho quyết định này là cần thiết để đảm bảo giấy phép thanh toán hoạt động ở Trung Quốc, giấy phép này sẽ không được cấp nếu công ty có cổ đông nước ngoài.
Sau đó, hai công ty "anh em" bắt đầu thỏa thuận chia sẻ lợi nhuận, theo đó Ant trả cho Alibaba “phí dịch vụ công nghệ và bản quyền” tương đương 37,5% lợi nhuận trước thuế mỗi quý, cho đến năm 2018 khi Alibaba mua lại 33% cổ phần của Ant. Cặp đôi này đã cộng sinh với nhau, với ứng dụng Alipay của Ant được tích hợp sâu vào bộ dịch vụ bán lẻ của Alibaba và các dịch vụ tài chính của nó được chào hàng cho các chủ doanh nghiệp trên các thị trường của Alibaba.
Jack Ma đã bắt đầu chuẩn bị cho việc rút lui dần dần khỏi các hoạt động hàng ngày của Alibaba từ gần một thập kỷ trước và thiết lập một cấu trúc đối tác để đảm bảo sự kế thừa suôn sẻ qua các thế hệ. Ông từ chức Giám đốc điều hành của Alibaba vào năm 2013 và thôi giữ chức chủ tịch vào năm 2019. Người sáng lập sở hữu chưa đến 5% cổ phần của gã khổng lồ thương mại điện tử tính đến năm 2020.
Nhưng Jack Ma vẫn tiếp tục là cổ đông lớn nhất của Ant. Bản cáo bạch IPO của công ty từ năm 2020 cho thấy người sáng lập nắm giữ 50,52% cổ phần của công ty thông qua một thực thể mà ông kiểm soát.
Giữa năm 2022, Ant Group đã thông báo cho các nhà quản lý về ý định từ bỏ quyền kiểm soát của Jack Ma khi công ty chuẩn bị chuyển đổi thành công ty cổ phần tài chính. Các cơ quan quản lý khi đó không yêu cầu sự thay đổi này nhưng đã "chúc tốt lành cho công ty".
