Kinh hoàng trận đại hỏa hoạn thiêu rụi 4/5 ‘thành phố toàn cầu’, 100.000 người lâm vào cảnh ‘màn trời chiếu đất’

Trận hỏa hoạn thảm khốc nhất lịch sử nước Anh

Sáng ngày 2/9/1666, một vụ hỏa hoạn bùng phát tại tiệm bánh mì của Thomas Farriner ở Pudding Lane, London. Ngọn lửa nhanh chóng bao trùm ngôi nhà và lan sang các khu vực lân cận. Mặc dù Farriner và con gái kịp thời thoát thân, một người hầu gái thiệt mạng trong thảm họa.

Tại thời điểm xảy ra vụ cháy, Thị trưởng London - Thomas Bludworth đã chủ quan đánh giá tình hình và không có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Do thời tiết tại thời điểm đó tại London có gió mạnh đã khiến tốc độ lan của đám cháy càng nhanh chóng, thiêu rụi tiệm bánh, lan sang Phố Cá và Nhà thờ St. Magnus.

Vào ngày 4/9, ngọn lửa đã bao trùm toàn bộ khu vực bờ sông Thames, thiêu rụi Tòa thị chính London, Cheapside - con phố giàu có nhất thành phố, cùng nhiều nhà thờ, giáo xứ và nhà kho. Nhà thờ St. Paul, với kiến trúc đá tưởng chừng kiên cố, cũng không thể chống chọi được ngọn lửa hung dữ. Vào buổi tối, ngọn lửa lan đến đỉnh tháp cao 153m, buộc người dân phải di dời sang nơi khác.

Sự hoảng loạn bao trùm London, người dân chen lấn, di chuyển từ nơi này sang nơi khác để tìm kiếm sự an toàn. Đến đêm ngày 5/9, nhờ sự phối hợp của lực lượng cứu hỏa và việc sử dụng thuốc nổ phá hủy nhà cửa, các đám cháy mới dần được dập tắt.

London hoang tàn sau vụ cháy

Chỉ trong vòng 3 ngày ngắn ngủi, đại hỏa hoạn London năm 1666 đã biến một phần nội thành London thành tro tàn. Sức tàn phá kinh hoàng của trận hỏa hoạn này khiến 13.200 căn nhà, 87 nhà thờ giáo xứ, nhà thờ chính và hầu hết các tòa nhà hành chính bị thiêu rụi. Ước tính có 70.000 đến 80.000 người dân thành phố lâm vào cảnh vô gia cư sau thảm họa.

Thiệt hại vật chất do đại hỏa hoạn gây ra là vô cùng to lớn, lên tới 100 triệu bảng Anh thời bấy giờ. Gần 162.000 mét vuông diện tích London bị thiêu rụi, để lại khung cảnh tan hoang với những mảng đá cháy đen và những dầm gỗ âm ỉ tro tàn.

Mặc dù quy mô hủy diệt của đại hỏa hoạn London 1666 là vô cùng to lớn, thiêu rụi gần như toàn bộ thành phố, con số người thiệt mạng chính thức được ghi nhận lại thấp một cách đáng ngạc nhiên. Theo báo cáo chính thức, chỉ có 6 người thiệt mạng trong thảm họa này. Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu hiện đại đã đưa ra những con số ước tính cao hơn nhiều, cho rằng số người chết thực tế có thể lên đến hàng trăm, thậm chí hàng nghìn người.

Một mảnh gốm nóng chảy - chứng tích của trận đại hỏa hoạn năm 1666 đã được trưng bày tại Bảo tàng London, do các nhà khảo cổ sau này tìm thấy ở khu vực Pudding Lane, nơi ngọn lửa xuất phát, cho thấy nhiệt độ có lúc đạt tới 1.700°C.

Địa hình chật hẹp của London đã trở thành trở ngại lớn cho công tác chữa cháy. Các con đường nhỏ hẹp, ngoằn ngoèo vốn thường xuyên tắc nghẽn bởi dòng xe cộ và người đi bộ nay càng trở nên hỗn loạn hơn trong thảm họa hỏa hoạn. Đám cháy bùng phát dữ dội khiến người dân hoảng sợ, vội vã mang theo đồ đạc cá nhân và chen chúc nhau trên những con phố chật hẹp để thoát thân. Nỗ lực di chuyển hỗn loạn này đã cản trở nghiêm trọng việc tiếp cận hiện trường của lực lượng cứu hỏa.

Thêm vào đó, nhiều người tị nạn hoảng loạn đã dựng lều tạm và chất đống đồ đạc ngay giữa đường, tạo thành rào cản vật lý cản trở việc di chuyển của lính cứu hỏa và các phương tiện chữa cháy. Hơn nữa, do thiếu sự phối hợp hiệu quả giữa các lực lượng cứu hộ, nhiều lính cứu hỏa cố gắng tiến vào hiện trường từ nhiều hướng khác nhau, dẫn đến tình trạng hỗn loạn và va chạm với dòng người đang tìm cách thoát ra ngoài.

Theo một số lý giải của các nhà khoa học cho rằng: London lúc bấy giờ được ví như một "kho thuốc súng khổng lồ". Riêng khu vực dọc bờ sông tập trung lượng lớn thuốc súng được lưu giữ từ thời nội chiến, bên cạnh 500 - 600 tấn thuốc súng khác cất giữ trong tòa tháp London. Nơi đây còn có vô số căn nhà gỗ san sát nhau, những chuồng trại chất đầy rơm rạ, hầm chứa vật liệu dễ cháy như nhựa thông, dầu hỏa, than đá... Tình trạng thiếu nước do hạn hán kéo dài càng khiến cho nguy cơ hỏa hoạn bùng phát cao hơn bao giờ hết.

Với mật độ dân số đông, đường phố chật hẹp, London như một ngọn đuốc chờ được thắp sáng. Và thảm họa đã xảy ra, biến thành phố sầm uất thành biển lửa kinh hoàng, thiêu rụi gần 4/5 diện tích, cướp đi sinh mạng của hàng ngàn người và khiến hàng chục ngàn người lâm vào cảnh vô gia cư.

Sau thảm họa, London được xây dựng lại với những dự án đầy tham vọng, mang hơi thở hiện đại của các thành phố lớn ở châu Âu. Tuy nhiên, sau tất cả, London vẫn giữ được nét đặc trưng vốn có, với những con hẻm tuy rộng rãi hơn nhưng vẫn mang đậm dấu ấn lịch sử và những công trình kiến trúc bằng gạch đá vững chãi.

>> Cận cảnh nhiều tuyến đường cao tốc, đường trên cao, cầu đường rung lắc mạnh, giao thông tê liệt trước trận động đất có độ mạnh ngang 32 quả bom nguyên tử