Kinh tế Trung Quốc bắt đầu 'ngấm đòn' thuế quan
Bắc Kinh đối mặt với thâm hụt ngân sách tăng 45% trong nửa đầu năm 2025, khi chính phủ gia tăng chi tiêu để đối phó với tác động của căng thẳng thương mại và suy thoái kinh tế.
Theo số liệu mới nhất từ Bộ Tài chính Trung Quốc công bố tại cuộc họp báo ngày 25/7, thâm hụt ngân sách tổng hợp của nước này đã chạm mức 5,25 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 733 tỷ USD) trong 6 tháng đầu năm 2025. Con số này cao hơn 45% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu mức thâm hụt kỷ lục trong lịch sử tài chính hiện đại của Trung Quốc.
Nguyên nhân chính được chỉ ra là việc chính quyền Bắc Kinh đẩy mạnh các gói kích thích tài khóa nhằm bù đắp tổn thất từ cuộc chiến thương mại kéo dài với Mỹ. Chính phủ Trung Quốc đã triển khai loạt biện pháp chi tiêu tích cực, tập trung vào đầu tư cơ sở hạ tầng và hỗ trợ tiêu dùng nội địa để duy trì đà tăng trưởng.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Thị trường bất động sản - trụ cột truyền thống của tăng trưởng - vẫn trong tình trạng trì trệ, trong khi áp lực giảm phát ngày càng gia tăng, gây lo ngại về khả năng phục hồi kinh tế.
Mặc dù đã có thỏa thuận đình chiến thuế quan gần đây giữa hai nước, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang thị trường Mỹ vẫn sụt giảm đáng kể. Theo phân tích, mức thuế trung bình mà Mỹ áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc hiện vẫn cao hơn khoảng 30 điểm phần trăm so với năm trước, tạo áp lực lớn lên các nhà xuất khẩu Trung Quốc.
Bất chấp những khó khăn về tài chính công, chính sách chi tiêu tích cực và việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu đã mang lại kết quả tích cực cho nền kinh tế Trung Quốc. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong nửa đầu năm 2025 tăng 5,3%, vượt xa mục tiêu tăng trưởng hàng năm khoảng 5% mà chính phủ đặt ra.
Động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ hai nguồn: chi tiêu chính phủ gia tăng và xuất khẩu ổn định sang các thị trường ngoài Mỹ. Việc Trung Quốc thành công trong việc chuyển hướng sang các đối tác thương mại khác đã phần nào giảm thiểu tác động tiêu cực từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung.
Sắp tới, các nhà lãnh đạo cấp cao Trung Quốc dự kiến sẽ họp vào cuối tháng 7 để xem xét và điều chỉnh chính sách kinh tế cho nửa cuối năm. Cuộc họp này diễn ra đúng thời điểm nhạy cảm, khi các nhà đàm phán thương mại Trung-Mỹ chuẩn bị cho vòng đàm phán mới trong tuần tới.
Kết quả từ cả cuộc họp nội bộ và đàm phán quốc tế sẽ là yếu tố quyết định việc Bắc Kinh có tiếp tục triển khai các gói kích thích kinh tế bổ sung hay không, đặc biệt trong bối cảnh thâm hụt ngân sách đang ở mức kỷ lục.
Theo số liệu chi tiết từ Bộ Tài chính, tổng chi tiêu công trong sáu tháng đầu năm đã tăng 9% so với cùng kỳ, đạt 18,8 nghìn tỷ nhân dân tệ. Khoản chi này bao gồm cả ngân sách chung - tập trung vào các chi tiêu vận hành hàng ngày, và ngân sách quỹ chính phủ - dành chủ yếu cho các dự án đầu tư hạ tầng cơ bản.
Ngược lại, tổng thu ngân sách từ hai nguồn chính lại giảm 0,6% so với cùng kỳ năm trước, chỉ đạt 13,5 nghìn tỷ nhân dân tệ. Trong đó, doanh thu thuế giảm 1,2%, phản ánh áp lực lên hoạt động kinh tế nói chung.
Đáng chú ý, thu nhập từ việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất - một nguồn thu quan trọng của chính quyền địa phương - tiếp tục suy giảm 6,5% trong nửa đầu năm. Điều này cho thấy thị trường bất động sản vẫn trong tình trạng trì trệ nghiêm trọng, tạo áp lực kép lên tài chính công.
Tình hình tài khóa căng thẳng này đặt ra thách thức lớn cho chính quyền Trung Quốc trong việc cân bằng giữa việc duy trì tăng trưởng kinh tế và kiểm soát nợ công trong dài hạn.
Tham khảo CNBC, BNN
