Lộ diện 5 trụ cột chính giúp 'siêu đô thị' TP.HCM bứt phá sau sáp nhập

Với dân số hơn 14 triệu người và diện tích trên 6.700 km², TP.HCM sau sáp nhập chính thức trở thành “siêu đô thị” đầu tiên của Việt Nam - trung tâm kinh tế, tài chính, công nghiệp, dịch vụ và cảng biển hàng đầu cả nước.

Tại hội thảo “TP.HCM - Tầm nhìn mới, khát vọng mới” tổ chức ngày 9/10, Tiến sĩ Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động cho rằng TP.HCM từ lâu đã là “cái nôi của đổi mới”, nơi khởi nguồn cho nhiều chính sách tiên phong và tinh thần sáng tạo. Việc mở rộng và tích hợp TP.HCM với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đánh dấu “bước ngoặt lịch sử chưa từng có”, hình thành một không gian phát triển thống nhất giữa ba cực kinh tế năng động nhất cả nước.

“Tầm nhìn mới không chỉ là mở rộng về địa giới, mà là mở rộng không gian phát triển vùng – nơi TP.HCM trở thành trung tâm của một vùng động lực thống nhất, gắn kết từ nghiên cứu, sản xuất đến logistics và xuất khẩu toàn cầu”, ông Tuân nói.

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cũng nhấn mạnh rằng TP.HCM sau sáp nhập đã “ở một tầm vóc, thế và lực hoàn toàn khác”, đòi hỏi những giải pháp thật sự đột phá về cơ chế và chính sách. Theo ông, Thành phố cần được nhìn bằng tư duy mới, không chỉ là mở rộng trên mặt đất, mà còn là “mở ra không gian biển, không gian bầu trời, không gian số và không gian văn hóa” để hướng tới hình mẫu của một thành phố toàn cầu trong tương lai.

Tại Hội thảo, theo TS. Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98, TP.HCM đang có cơ hội lớn để tái định hình không gian phát triển và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ông đề xuất năm trụ cột chiến lược giúp Thành phố bứt phá:

Thứ nhất, phát triển vành đai công nghiệp gắn với cảng nước sâu và hệ thống giao thông quốc tế quy mô 50.000 ha, hình thành chuỗi cung ứng hoàn chỉnh.

Thứ hai, xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và hệ thống logistics đồng bộ, giúp Thành phố trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa tầm khu vực.

Thứ ba, hình thành trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM, gắn với thị trường tài chính số, hàng hóa phái sinh và khu thương mại tự do (FTZ) để thu hút dòng vốn toàn cầu.

Thứ tư, thúc đẩy đô thị hóa bền vững, phát triển hành lang công nghiệp - dịch vụ, đáp ứng nhu cầu của 20 triệu dân trong tương lai.

Thứ năm, phát triển du lịch sinh thái, văn hóa và MICE (loại hình du lịch chuyên biệt kết hợp các hoạt động kinh doanh như hội họp, khen thưởng, hội nghị, và triển lãm/sự kiện), đặc biệt tại Cần Giờ, đưa Thành phố trở thành điểm đến du lịch quốc tế.

Cùng với đó, ông Lịch nhấn mạnh TP.HCM cần triển khai đồng bộ chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, coi hạ tầng năng lượng sạch, dữ liệu và không gian số là nền tảng phát triển.

Theo nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM Phạm Phương Thảo, muốn hiện thực hóa khát vọng vươn tầm toàn cầu, Thành phố phải được “trao quyền đủ mạnh” và có cơ chế đặc thù phù hợp với quy mô mới. Bà đề nghị sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98/2023/QH15 để tăng phân cấp, phân quyền, cho phép TP.HCM “tự quyết - tự làm - tự chịu trách nhiệm” trong triển khai các dự án lớn.

Cũng theo bà Thảo, Thành phố cần được giữ lại tỷ lệ ngân sách cao hơn so với hiện nay (10,7%), bởi đây là điều kiện cần để đầu tư vào hạ tầng, chỉnh trang đô thị và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. “Phải thay đổi thực chất guồng máy vận hành, chọn được những tư lệnh ngành dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, TP.HCM mới có thể làm nên kỳ tích mới”, bà nhấn mạnh.

Cũng tại Hội thảo, PGS.TS Trần Hoàng Ngân và nhiều chuyên gia khác cùng đồng tình rằng chỉ khi được trao quyền tự chủ và cơ chế linh hoạt, TP.HCM mới có thể phát huy hết tiềm năng và trở thành “vùng động lực thống nhất” dẫn dắt nền kinh tế quốc gia.