Ngưng đáp trả thuế quan, Trung Quốc tuyên bố 'đổi chiến thuật' trong thương chiến với Mỹ, hàng loạt 'cái tên' vào tầm ngắm

Sau nhiều vòng đối đầu thuế quan căng thẳng, Trung Quốc tuần qua bất ngờ tuyên bố dừng các biện pháp trả đũa mới với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Bắc Kinh nói sẽ “phớt lờ” mọi động thái leo thang thêm từ phía Washington.

CNBC viết, thay vì tiếp tục đánh vào hàng hóa, Trung Quốc bắt đầu chuyển hướng sang các biện pháp phi thuế quan, nhắm vào lĩnh vực dịch vụ - vốn là nơi Mỹ đang chiếm ưu thế.

Cuộc chiến thuế quan chưa dừng, nhưng Bắc Kinh đổi chiến thuật

Tổng thống Trump gần đây đã nâng thuế với một số mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc lên tới 245%. Trung Quốc cũng đã phản công bằng mức thuế mới lên tới 125%.

Trong khi Washington tiếp tục đẩy mạnh chính sách thuế, Bắc Kinh lại sử dụng loạt biện pháp phi thuế quan như siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm – nguyên liệu quan trọng cho chip bán dẫn, vũ khí và pin năng lượng mặt trời và mở các cuộc điều tra chống độc quyền nhắm vào các tập đoàn Mỹ như Google hay DuPont.

Trước đó, vào tháng 2, Trung Quốc đã đưa hàng loạt doanh nghiệp Mỹ vào “danh sách thực thể không đáng tin cậy”, cấm hoặc hạn chế họ hoạt động tại thị trường Trung Quốc. Trong số này có PVH – công ty mẹ của Tommy Hilfiger và hãng công nghệ sinh học Illumina.

Mới nhất, Trung Quốc cũng đã yêu cầu các hãng hàng không nội địa ngừng nhận bàn giao máy bay từ Boeing và không mua thêm thiết bị, linh kiện máy bay từ các công ty Mỹ. Động thái này giáng đòn mạnh vào Boeing – nhà xuất khẩu lớn nhất nước Mỹ – giữa lúc hãng này đang chật vật với khủng hoảng kiểm soát chất lượng.

Truyền thông nhà nước cũng nói người dân và doanh nghiệp có thể không sử dụng công nghệ Mỹ nữa và chuyển sang dùng sản phẩm nội địa. "Trung Quốc đang cho Washington thấy rằng mình không thiếu những công cụ gây áp lực và sẵn sàng chơi tới cùng trong cuộc chơi này", bà Wendy Cutler, Phó Chủ tịch Viện Chính sách Xã hội châu Á nhận định.

Dịch vụ – mặt trận mới của cuộc chiến

Giới quan sát cho rằng Bắc Kinh đang mở rộng mặt trận thương mại sang lĩnh vực dịch vụ – bao gồm du lịch, pháp lý, tư vấn và tài chính – nơi Mỹ đang duy trì thặng dư lớn với Trung Quốc.

Mới đây, một tài khoản mạng xã hội liên quan đến Tân Hoa Xã đề xuất rằng Trung Quốc nên hạn chế hoạt động của các công ty tư vấn luật đến từ Mỹ. Đồng thời, nước này cũng nên xem xét việc điều tra các tập đoàn Mỹ xem họ có đang “lợi dụng độc quyền” quyền sở hữu trí tuệ để thu lợi quá mức tại Trung Quốc hay không.

Theo ước tính của Nomura, nhập khẩu dịch vụ Mỹ của Trung Quốc đã tăng hơn 10 lần trong 20 năm qua, đạt 55 tỷ USD vào năm 2024, với mức thặng dư nghiêng về Mỹ là 32 tỷ USD.

Bắc Kinh tuần trước cũng tuyên bố sẽ giảm nhập khẩu phim Mỹ, đồng thời cảnh báo công dân về việc du học hoặc du lịch tại Mỹ – một động thái được cho là nhằm gây áp lực lên các lĩnh vực giải trí, giáo dục và du lịch của nền kinh tế lớn nhất thế giới.

“Đây là các lĩnh vực mang tính biểu tượng, dễ tác động đến tâm lý cử tri Mỹ. Dù giá trị kinh tế không lớn, tác động về uy tín và tâm lý – như sinh viên Trung Quốc ít sang Mỹ học hơn – có thể lan rộng trong giới học thuật và công nghệ”, ông Jing Qian, Giám đốc Trung tâm Phân tích Trung Quốc nhận định.

Ước tính có khoảng 270.000 sinh viên Trung Quốc đang học tập tại Mỹ, chiếm phần lớn trong nhóm chi tiêu du học – vốn chiếm đến 71% xuất khẩu dịch vụ du lịch của Mỹ sang Trung Quốc.

Đối đầu có thể leo thang sâu hơn

Giới phân tích cho rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục phát huy các công cụ phi thuế quan để tăng sức ép trước bất kỳ khả năng đàm phán nào với Mỹ. “Các doanh nghiệp Mỹ còn hiện diện tại Trung Quốc chính là những mục tiêu dễ tổn thương nhất nếu Bắc Kinh muốn 'làm căng'", ông Gabriel Wildau, Giám đốc hãng tư vấn rủi ro Teneo nhận định.

Apple, Tesla, các hãng dược phẩm và thiết bị y tế được xem là những cái tên có thể bị đưa vào “tầm ngắm” của Bắc Kinh nếu xung đột tiếp tục leo thang. Dù một thỏa thuận có thể giúp tháo gỡ một phần căng thẳng, hy vọng về cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới giữa hai nhà lãnh đạo ngày càng xa vời.

Trung Quốc nhiều lần chỉ trích các biện pháp thuế quan đơn phương từ Mỹ là “hành vi bắt nạt” và tuyên bố sẽ “chiến đấu đến cùng”. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn để ngỏ khả năng đàm phán nếu hai bên ở “vị thế ngang bằng”.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt hôm 15/4 cho biết Tổng thống Trump sẵn sàng đàm phán, nhưng Bắc Kinh phải là bên chủ động bước đầu tiên. “Khi một quốc gia tự gây tổn thương cho mình đủ nhiều, họ mới thực sự nghĩ đến việc quay lại bàn đàm phán”, chuyên gia kinh tế Jianwei Xu của Natixis kết luận.

Theo CNBC

>> Trung Quốc tuyên bố điều kiện đàm phán: Mỹ phải chỉ định 'người đại diện' có thẩm quyền