Nóng: Quốc hội ‘bật đèn xanh’, địa phương được duyệt chủ trương đầu tư sân bay, cảng biển

Sáng 25/6, với 432/434 đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật, gồm Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP); Luật Hải quan; Luật Thuế giá trị gia tăng; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công và Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Với Luật Đấu thầu, điểm nhấn lớn nhất là quy định mở rộng quyền tự quyết trong lựa chọn nhà thầu cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp không sử dụng vốn ngân sách Nhà nước.

Cụ thể, doanh nghiệp Nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư sẽ được tự chủ trong hoạt động mua sắm, đấu thầu, miễn là tuân thủ nguyên tắc công khai, minh bạch, hiệu quả và có trách nhiệm giải trình.

Luật cũng làm rõ các trường hợp được phép chỉ định thầu, như dự án cấp bách, yêu cầu bảo mật Nhà nước, dự án đầu tư công đặc biệt, những gói thầu có tính chất đặc thù hoặc khi chỉ có một nhà thầu đáp ứng.

Đối với Luật Đầu tư theo phương thức PPP, Quốc hội đã sửa đổi các quy định về điều kiện, trình tự chuẩn bị dự án, quy trình lựa chọn nhà đầu tư trong và ngoài nước, cũng như xử lý các trường hợp đặc biệt. Đáng chú ý, các dự án BOT trong lĩnh vực đường bộ được ký kết trước ngày 1/1/2021 sẽ được áp dụng cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu giữa Nhà nước và nhà đầu tư, tính theo phần chênh lệch giữa doanh thu thực tế và phương án tài chính đã cam kết.

>> Trước khi ‘về một nhà’ cùng tỉnh sở hữu nóc nhà Nam Bộ, tỉnh này kêu gọi nhà đầu tư cho hai dự án hơn 1,3 tỷ USD

Luật Đầu tư lần này thực hiện phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư từ Thủ tướng Chính phủ xuống UBND cấp tỉnh với 7 nhóm dự án lớn.

Cụ thể, xây mới cảng hàng không, sân bay; các dự án nhà ga có công suất từ 1 triệu tấn hàng hóa/năm trở lên; đầu tư kinh doanh vận chuyển hành khách bằng đường hàng không; các bến, khu cảng biển thuộc cảng đặc biệt hoặc có tổng mức đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên; dự án chế biến dầu khí.

Đặc biệt, các dự án khu đô thị từ 50ha trở lên (hoặc dưới 50ha nhưng quy mô dân số từ 15.000 người trở lên), dự án sử dụng đất từ 100ha trở lên (hoặc dưới 100ha nhưng dân số từ 10.000 người trở lên) cũng thuộc thẩm quyền quyết định của địa phương. Song song với đó là các quy định tăng cường cơ chế kiểm tra, giám sát, rà soát đối tượng ưu đãi đầu tư và danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Với Luật Đầu tư công, Chính phủ tiếp thu theo hướng không quy định chi tiết nhiệm vụ chuẩn bị giải phóng mặt bằng trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm. Thay vào đó, Chính phủ sẽ nghiên cứu, đề xuất chính sách sửa đổi Luật Đất đai và các luật liên quan nhằm đẩy nhanh tiến độ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các dự án đầu tư công.

Ngoài ra, Chính phủ được phép điều chỉnh kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách trung ương trong năm với điều kiện không làm vượt tổng mức chi ngân sách trung ương đã được Quốc hội phê duyệt.

Đồng thời, thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch đầu tư công hằng năm cũng được phân cấp từ HĐND các cấp xuống UBND các cấp, nhằm bảo đảm tính linh hoạt và đồng bộ trong tổ chức thực hiện.