Từ ‘ôm đất’ sang ‘ôm cổ phiếu’: CEO AFA Group dự báo cấu trúc tài sản người Việt sẽ thay đổi 5 năm tới

IPO trở lại mạnh mẽ, mở kênh vốn dài hạn cho doanh nghiệp

Chia sẻ tại Talkshow "Kỳ vọng bước chuyển mới của thị trường chứng khoán", mới đây, ông Phan Lê Thành Long, chuyên gia kinh tế, CEO AFA Group, đồng sáng lập Cộng đồng Cố vấn Tài chính Việt Nam, cho hay, từ đầu năm 2025 đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đã tăng trưởng ấn tượng cả về điểm số lẫn thanh khoản.

“Ngày 2/1/2025, chỉ số VN-Index chỉ quanh 1.260 điểm. Đến giữa tháng 9, con số này đã lên đến khoảng 1.680 điểm, tức tăng hơn 400 điểm, tương đương hơn 32%. Thanh khoản bình quân mỗi phiên đã gấp đôi, thậm chí gấp ba so với đầu năm,” ông Long nói.

Nếu đầu năm, mỗi phiên giao dịch chỉ đạt khoảng 10.000 – 20.000 tỷ đồng, thì đến nay những phiên 40.000 tỷ đồng đã trở thành “chuyện thường ngày”. Theo ông Long, điều này phản ánh mức độ quan tâm chưa từng có của nhà đầu tư cá nhân trong nước, đồng thời cho thấy sức mạnh nội tại của thị trường đang được củng cố rõ rệt.

Theo CEO AFA Group, trong nhiều năm qua, nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc phần lớn vào kênh tín dụng ngân hàng. Điều này tạo ra sự mất cân đối trên thị trường vốn, khiến doanh nghiệp thiếu nguồn vốn trung – dài hạn để phát triển bền vững.

“Thị trường chứng khoán đang trở thành kênh dẫn vốn quan trọng, giúp doanh nghiệp huy động vốn dài hạn. Năm nay, chúng ta đã chứng kiến một làn sóng IPO mạnh mẽ chưa từng có, với hàng loạt doanh nghiệp lớn niêm yết hoặc chuẩn bị lên sàn,” ông Long nhấn mạnh.

Nếu năm 2024 chỉ có duy nhất một doanh nghiệp IPO, thì năm 2025 đã chứng kiến nhiều tên tuổi lớn như VCBS hoàn tất chào bán, cùng hàng loạt doanh nghiệp đang chuẩn bị đại chúng hóa và IPO các công ty con. Điều này tạo ra lượng hàng hóa mới, giúp nhà đầu tư có thêm lựa chọn và doanh nghiệp có thêm nguồn lực phát triển.

Cũng theo ông Phan Lê Thành Long, các chính sách mới được ban hành trong năm 2024–2025 đang tạo nền tảng vững chắc cho quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Cụ thể, Thông tư 68 của Bộ Tài chính đã bỏ quy định ký quỹ trước giao dịch, yêu cầu công bố thông tin song ngữ (tiếng Việt – tiếng Anh); Thông tư 25 của Ngân hàng Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài mở tài khoản tại Việt Nam; Quyết định 2014 của Chính phủ phê duyệt Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đến 2030; Nghị định 245 sửa đổi Nghị định 155 hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động chứng khoán, phù hợp Luật Chứng khoán sửa đổi.

Những cải cách này cho thấy nỗ lực rất lớn của Chính phủ và các cơ quan quản lý. Chúng ta không chỉ nói về nâng hạng, mà đang hành động thực sự.

“Với thanh khoản đạt 2–3 tỷ USD mỗi phiên, Việt Nam đang ở một ‘hạng khác’ so với vài năm trước, dù chưa được công bố chính thức là thị trường mới nổi", ông Long nhấn mạnh.

Cổ phiếu sẽ dần thay thế bất động sản trong danh mục tài sản người Việt

Theo ông Long, trong giai đoạn 2025–2030, Việt Nam có cơ hội thu hút mạnh mẽ dòng vốn từ các quỹ đầu tư chỉ số, quỹ thụ động (ETF) cũng như nhà đầu tư tổ chức quốc tế khi thị trường được nâng hạng.

“Những nhà đầu tư tổ chức mang tính chiến lược, đầu tư dài hạn sẽ giúp thị trường ổn định và chuyên nghiệp hơn. Đó chính là điều Việt Nam cần nhất lúc này,” ông nói.

Một trong những điểm đáng chú ý nhất trong chia sẻ của ông Phan Lê Thành Long là dự báo về sự thay đổi trong cấu trúc tài sản người Việt trong 5 năm tới.

Ông Long phân tích, hiện nay, tài sản của người Việt vẫn chủ yếu nằm ở bất động sản, trong khi tỷ trọng cổ phiếu chỉ khoảng 10% ở nhóm có tài sản lớn. Ở Mỹ, con số này có thể lên tới 30–40%.

“Với đà phát triển của thị trường chứng khoán, tôi tin rằng 5 năm tới, người Việt sẽ dịch chuyển từ ôm đất sang ôm cổ phiếu. Đó là xu hướng tất yếu khi cổ phiếu mang lại khả năng sinh lời, tính thanh khoản cao và đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng doanh nghiệp", vị chuyên gia nhận định.

Ông cho rằng, khi các chính sách tài khóa, tiền tệ được điều hành linh hoạt, cùng tiến độ giải ngân đầu tư công kỷ lục và niềm tin nhà đầu tư tăng, hệ số nhân tiền của Việt Nam sẽ cao hơn, giúp dòng vốn quay vòng hiệu quả hơn, từ đó cấu trúc tài sản của người dân sẽ chuyển hướng sang các tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu.

Theo CEO AFA Group, chứng khoán không chỉ là “tấm gương phản chiếu” nền kinh tế mà còn là động lực dẫn dắt tăng trưởng. “Thị trường chứng khoán luôn đi trước nền kinh tế. Khi chứng khoán tốt, nó sẽ lan tỏa tích cực sang các thị trường tài sản khác như bất động sản. Thông thường, bất động sản sẽ khởi sắc khoảng một năm sau khi chứng khoán tăng mạnh,” ông Long phân tích.

Nếu nhìn lại 10 năm trước, thời điểm Việt Nam chuyển từ nhập siêu sang xuất siêu, xử lý thành công nợ xấu ngân hàng, thì 5 năm tới cũng sẽ là giai đoạn bản lề của nền kinh tế.

“Triển vọng 5 năm tới rất sáng. Dù còn nhiều thách thức về thể chế và năng lực doanh nghiệp, nhưng thị trường chứng khoán đang hội tụ đủ yếu tố để trở thành kênh hút vốn bùng nổ, đóng vai trò then chốt trong cấu trúc tài sản người Việt,” ông kết luận.