Từ phở đến bánh mì và bún chả: Ẩm thực Việt Nam ghi dấu mạnh mẽ tại Hồng Kông
Cách ẩm thực Việt Nam phát triển tại Hồng Kông (Trung Quốc) và cách các đầu bếp, nhà hàng tái hiện hương vị quê hương một cách chân thực trên đất khách quê người mang đến nhiều ấn tượng đặc biệt.
Đầu bếp nổi tiếng và nhân vật truyền hình quá cố của Mỹ – Anthony Bourdain là một người hâm mộ cuồng nhiệt ẩm thực Việt. Ông thậm chí đã mời cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama cùng xuất hiện trong một tập phim về Hà Nội của chương trình ẩm thực và du lịch Parts Unknown năm 2016.
Cũng giống như Bourdain, Hồng Kông (Trung Quốc), một trong bốn “con rồng châu Á” (bên cạnh Singapore, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc)) – nơi nổi tiếng với sự yêu thích ẩm thực quốc tế cũng không thể cưỡng lại sức hút của ẩm thực Việt. Hiện nay, rất nhiều nhà hàng Việt Nam hiện diện tại thành phố được coi là một trong những trung tâm tài chính hàng đầu thế giới này. Tuy nhiên, mối liên hệ giữa Hồng Kông và Việt Nam không chỉ dừng lại ở ẩm thực.

Tính đến năm 2024, Viện Chính sách Di cư (Migration Policy Institute – MPI) của Mỹ ước tính có khoảng 12.000 người gốc Việt sinh sống tại Hồng Kông, chiếm khoảng 0,16% tổng dân số của thành phố này. Những biến cố lịch sử đã tạo nên văn hóa đa dạng của Việt Nam, từ đó góp phần làm nên một nền ẩm thực tinh tế và giàu bản sắc – điều mà người Hồng Kông có thể cảm nhận và trân trọng.
Hãy nghĩ đến phở, gỏi cuốn và bánh mì kẹp pa-tê gan, kết hợp với các loại gia vị Đông Nam Á như sả, ớt hiểm và húng quế Thái. Tất cả tạo nên một nền ẩm thực tươi ngon, cân bằng và có kết cấu đặc trưng.
Mặc dù hương vị Việt truyền thống có thể khó tìm hơn so với các món Đông Nam Á phổ biến khác như Thái Lan, một số nhà hàng Việt tại Hồng Kông vẫn nổi bật nhờ sự chân thực và chất lượng.
“Không có nhiều nhà hàng Việt tại Hồng Kông thật sự nhấn mạnh yếu tố chân thực và chất lượng, nhưng thị trường ẩm thực Việt tại đây đang thay đổi”, Raymond Wong – người đã mở nhà hàng Bếp Việt tại trung tâm Hồng Kông vào năm 2014 chia sẻ.

Ông Wong sinh ra ở Việt Nam trong một gia đình người Hoa, bắt đầu kinh doanh nhà hàng Việt tại Hồng Kông từ năm 2003 vì “tình yêu sâu sắc với ẩm thực Việt Nam đích thực”.
Cam kết về chất lượng, Bếp Việt với các chi nhánh khác tại Sheung Wan và Tai Kok Tsui thể hiện qua việc nhập khẩu các nguyên liệu như ớt, rau thơm và nước mắm từ Việt Nam, cũng như bánh tráng và bún từ Mỹ. Ông Wong cho biết nước dùng phở bò của nhà hàng được nấu từ xương bò hầm lâu và hai loại gầu bò để tạo chiều sâu, trong khi các món cơm hấp dẫn gồm bò lúc lắc sốt tiêu đen và sườn nướng.
Kenny Tse, người đồng sáng lập nhà hàng Phở Việt Authentic Hanoi Cuisine tại Mong Kok năm 2017 cũng đồng tình với ông Wong. “Dù ẩm thực Việt không phải lúc nào cũng dùng nguyên liệu đắt tiền và không phổ biến bằng món Thái, nhưng càng đến Việt Nam và trải nghiệm thực tế, tôi càng nhận ra món ăn nơi đây có thể đạt đến sự tinh tế cao”.
Trước khi mở nhà hàng, ông Tse đã có hơn 10 năm làm việc tại các nhà hàng Đông Nam Á và Việt Nam ở Hồng Kông. Công việc đưa anh đến nhiều vùng miền của Việt Nam, nơi anh học cách trân trọng sự đa dạng vùng miền trong ẩm thực.

“Một trong những lý do khiến tôi và đối tác Julie mở nhà hàng là vì Hồng Kông thiếu những nơi bán đồ ăn Việt ngon”, ông Tse nói thêm. Họ trở về Hà Nội – quê hương của Julie – 3 tháng một lần để thử ăn ở những nhà hàng mới. Cũng từ đây, họ nhập 70% nguyên liệu cho nhà hàng của mình, nhằm giữ đúng hương vị vùng miền.
“Nhiều nhà hàng ở TP.HCM đã được ‘biến tấu’ để phục vụ khách du lịch và doanh nhân”, Tse nhận xét. “Trong khi đó, ở Hà Nội, ẩm thực và khẩu vị mang tính truyền thống hơn nhiều. Bạn có thể bắt gặp những quán ăn gia truyền chuyên phục vụ một món duy nhất”.
Một món nổi bật theo mùa tại Phở Việt là bún chả – món thịt nướng ăn cùng bún nổi tiếng trong tập phim Parts Unknown có sự xuất hiện của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Vào mùa hè oi bức ở Hồng Kông, nhà hàng này tập trung vào các món mát như bún riêu, bánh mì và các biến thể của bún thịt nướng – một loại bún gạo lạnh của miền Nam Việt Nam ăn kèm thịt nướng, rau thơm và salad.

Tại Sheung Wan, nhà hàng Ăn Chơi do Kay Mai – một người gốc Việt và chồng cô, đầu bếp Lewis Dai (từng học tại Le Cordon Bleu ở Los Angeles, Mỹ) đồng sáng lập. Mai sinh ra tại Việt Nam, có bố là người miền Bắc và mẹ là người Huế. Cô cho biết mình rất “ngạc nhiên về những phiên bản biến tấu” của món ăn quê nhà – TP. Hồ Chí Minh – vốn rất khác so với món gốc.
Trong thời gian phong tỏa vì đại dịch Covid-19, cô và chồng đã bắt đầu nghiên cứu công thức món Việt tại căn bếp nhỏ của mình ở Hồng Kông và cùng nhau mở nhà hàng Ăn Chơi vào năm 2023.
“Người Hồng Kông thường nghĩ đồ ăn Việt là rẻ tiền và kém chất lượng”, cô nói. “Nhưng để có món Việt ngon thật sự cần nhiều công sức và thời gian”.

Mai chia sẻ thêm rằng nhiều người phương Tây ở Hồng Kông cho rằng phở phải ngọt và thơm mùi hoa hồi hoặc quế, sợi phở mỏng vì đó là những gì họ thấy ở nhà hàng Việt tại phương Tây. Tuy nhiên, cô hướng đến hương vị thuần Việt “luôn trong trẻo, thanh nhẹ, cân bằng với một chút cay nồng”.
Cô đặc biệt nhấn mạnh vai trò của bánh mì Việt phải “mềm, ruột xốp, không quá vụn và quan trọng nhất là phải được nướng mới mỗi ngày”.
Dai nói thêm: “Chúng tôi rất coi trọng bánh mì. Tất cả đều làm tại chỗ, hai lần mỗi ngày, với công thức riêng. Các loại pa-tê gan, sốt trứng, dưa chua, tương ớt, nước chấm... đều là tự tay chế biến mỗi ngày”.

Với sự tận tâm tương tự, Kiki Phung – một nhà sáng tạo nội dung người Việt sống ở Hồng Kông đã mở nhà hàng Bánh Mì Nếm tại Wan Chai năm 2024.
“Mẹ tôi nấu ăn rất ngon và từng mở nhà hàng ở TP. Hồ Chí Minh nên tôi khá khó tính trong chuyện ăn uống. Khi chuyển đến Hồng Kông, tôi bắt đầu học công thức nấu ăn của mẹ”, Phung – người có hơn 68.000 người theo dõi trên mạng xã hội Instagram chia sẻ.

Cô nói thêm rằng đa số người Việt ở Hồng Kông là người miền Bắc, nhưng Bánh Mì Nếm chủ yếu theo phong cách nấu miền Nam, với hương vị đậm đà hơn.
Dù chỉ là một quán ăn nhỏ bán đồ mang đi, Bánh Mì Nếm đã mở thêm chi nhánh thứ hai ở trung tâm, phục vụ cư dân và dân văn phòng ở hai khu thương mại sầm uất nhất trên đảo Hồng Kông.
Với những ai tìm kiếm trải nghiệm ẩm thực cao cấp hơn, nhà hàng Sếp Hồng Kông – chuyên ẩm thực Đông Dương và Việt Nam nằm tại khu trung tâm, khai trương năm 2022 bởi đầu bếp người Hồng Kông DoBee Lam, người từng sống 7 năm tại Việt Nam cùng vợ.
“Chúng tôi chuyên về ẩm thực Đông Dương – Việt Nam với phong cách nấu bằng lửa củi độc đáo, tạo chiều sâu và hồn cho món ăn”, ông Lam cho biết.

Một món đặc trưng của Sếp Hồng Kông là cá lóc kho, một món cá xông khói, kết hợp cá tuyết từ quần đảo Kerguelen – nằm giữa châu Phi, châu Đại Dương và châu Nam Cực với nước mắm me từ Phú Quốc, hòn đảo lớn và nổi tiếng của Việt Nam.

“Tại Việt Nam, nguyên liệu địa phương đóng vai trò then chốt, tạo nên vị tươi, đậm đà và thơm đặc trưng cho món ăn”, ông Lam nói. “Cách tiếp cận của tôi không phải là sự kết hợp mà là sự pha trộn tinh túy sống động của ẩm thực Việt Nam với các nguyên liệu chất lượng cao từ khắp nơi trên thế giới”.
Theo SCMP