Tỷ phú Phạm Nhật Vượng làm thép ray đường sắt: Hòa Phát vẫn trắng đơn hàng, Vingroup sẽ 'tự tạo đầu ra'

Ngày 6/10/2025, Tập đoàn Vingroup (VIC) công bố thành lập Công ty Cổ phần Sản xuất và Kinh doanh VinMetal, chính thức bước chân vào lĩnh vực công nghiệp luyện kim. VinMetal có vốn đầu tư ban đầu 10.000 tỷ đồng, mục tiêu là xây dựng tổ hợp sản xuất thép công nghệ cao tại Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh. Nhà máy sở hữu công suất khoảng 5 triệu tấn/năm trong giai đoạn 1.

Vingroup cho biết dòng sản phẩm chính gồm thép dân dụng trong xây dựng, thép cán nóng, thép cường độ cao và thép hợp kim đặc chủng phục vụ sản xuất xe điện, hạ tầng năng lượng và giao thông tốc độ cao.

Các sản phẩm đều đạt tiêu chuẩn quốc tế và hướng tới thay thế nguồn nhập khẩu, đảm bảo chuỗi cung ứng vật liệu chiến lược cho các mảng kinh doanh cốt lõi của Tập đoàn như Vinhomes, VinFast và VinES.

Đáng chú ý, Vingroup còn hướng tới đáp ứng nguồn cung thép chất lượng cao cho các dự án đang được nghiên cứu, đề xuất xây dựng như đường sắt cao tốc Bắc - Nam, tuyến TP.HCM - Cần Giờ và Hà Nội - Quảng Ninh.

Lĩnh vực thép đường ray, đặc biệt thép đường sắt tốc độ cao là lĩnh vực không dễ, hiện được coi là “vùng trống” trong công nghiệp Việt Nam. Cho đến nay, chưa có doanh nghiệp nội địa nào sản xuất được loại thép này.

Gần đây, Tập đoàn Hòa Phát (HPG) đã tiên phong triển khai dự án nhà máy thép ray đường sắt quy mô 14.000 tỷ đồng. Động thái này diễn ra sau chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hòa Phát Dung Quất vào tháng 2. Thủ tướng đã đề nghị Hòa Phát nghiên cứu sản xuất thép chất lượng cao, đặc biệt sản xuất ray thép phục vụ đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

Dù được Chính phủ khuyến khích và đã bắt tay thực hiện dự án, lãnh đạo Hòa Phát cho biết đến nay chưa nhận được đơn đặt hàng nào. "Chính phủ có Nghị định về đặt hàng, nhưng nói thật là đến nay chúng tôi vẫn chưa nhận được một đợt đặt hàng nào”, lãnh đạo Hòa Phát chia sẻ.

Trong bối cảnh đầu ra cho thép đường ray vẫn là dấu hỏi lớn, quyết định của Vingroup được xem là bước đi táo bạo nhưng có tính toán dài hạn. Khác với Hòa Phát chỉ tập trung sản xuất, Vingroup đồng thời là nhà đầu tư hạ tầng, qua đó có khả năng tự tạo đầu ra cho các sản phẩm thép của mình.

Hiện, thông qua công ty thành viên VinSpeed, Vingroup đang đề xuất đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam với tổng mức vốn ước tính 67 tỷ USD, đồng thời tập đoàn cũng đề xuất thêm tuyến Hà Nội - Quảng Ninh dài 120km, tốc độ thiết kế 350km/h, tổng vốn 5,4 tỷ USD.

Ngoài ra, VinSpeed cũng đã đề xuất đầu tư tuyến metro TP. HCM - Cần Giờ dài 48,5km, tổng kinh phí khoảng 4 tỷ USD, dự kiến khởi công quý IV năm nay và hoàn thành đầu năm 2028.

Nếu các đề xuất này được chấp thuận, VinMetal - và rộng hơn là Vingroup tạo ra chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất vật liệu, xây dựng hạ tầng cho tới vận hành, đảm bảo đầu ra ổn định, lâu dài cho doanh nghiệp thép vừa ra đời.