Về hưu 'non', người lao động hưởng mức lương thế nào?
Người lao động đóng BHXH đủ 20 năm khi về hưu trước tuổi sẽ không đủ điều kiện để hưởng mức lương hưu tối đa (75%).
Theo quy định Luật BHXH hiện hành, người lao động làm việc trong điều kiện bình thường khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên và đủ điều kiện về tuổi đời thì có thể về hưu.
Luật cũng quy định rõ, người về hưu trong điều kiện lao động bình thường có đủ 20 năm đóng BHXH khi về hưu sớm không được quá 5 năm so với tuổi quy định, trừ những trường hợp lao động nặng nhọc độc hại, một số trường hợp có quy định riêng liên quan đến bệnh HIV…
Kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với nữ vào năm 2035 (mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ).
Theo lộ trình này, năm 2024 tuổi nghỉ hưu của lao động nam sẽ là 61 tuổi, nữ sẽ là 56 tuổi 4 tháng.
Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Ngược lại, với người nghỉ hưu trước tuổi luật quy định, về trước mỗi năm thì giảm 2% lương hưu. Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 6 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 6 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.
Vì vậy, khi người lao động nghỉ hưu sớm sẽ không được hưởng nguyên lương hưu.
Đại diện BHXH TP Hà Nội cho biết, theo Luật BHXH 2014, đối với người nghỉ hưu sẽ dựa trên 2 điều kiện: Tuổi đời và số năm đóng BHXH.
Về số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu là 20 năm. Về cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu, đối với nữ là 30 năm mới được hưởng tối đa 75%, đối với nam là 35 năm.
Do vậy đối với nam, nghỉ hưu khi đóng BHXH 20 năm, nếu chưa đủ tuổi về hưu thì sẽ còn 45%; tỷ lệ này đối với nữ tương ứng thời gian đóng là 15 năm.
Ngoài ra, Luật cũng quy định, mỗi năm về hưu trước tuổi sẽ bị trừ 2%. Cụ thể, nếu nam đóng bảo hiểm xã hội 20 năm, về hưu trước tuổi 5 năm thì mỗi năm sẽ bị trừ 2%, chỉ còn 35%.
Như vậy, với quy định hiện hành, người lao động về hưu trước tuổi mức lương hưu sẽ rất thấp. Do vậy, BHXH luôn khuyến khích người lao động đóng BHXH cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu.
Thống kê của BHXH Việt Nam cho thấy, trong giai đoạn 2016-2022, cả nước đã giải quyết gần 763.000 người hưởng lương hưu, nhưng chỉ có khoảng 420 nghìn người đạt tỷ lệ hưởng 75%, chiếm hơn 55% số người được giải quyết hưởng chế độ hưu trí. Phần lớn có mức hưởng từ 3 đến dưới 7 triệu đồng/tháng.
Theo Bộ LĐ-TB&XH, mặc dù tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa của Việt Nam là 75%, khá cao so với một số nước trong khu vực, nhưng với tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc không cao (bình quân năm 2022 là 5,73 triệu đồng/tháng), nên mức lương hưu của người hưởng lương hưu hiện nay cũng chỉ khoảng 5,4 triệu đồng/tháng.
>> Quy định mới về tuổi nghỉ hưu, điều kiện hưởng lương hưu năm 2024
