10 thách thức cản trở thị trường trái phiếu đạt mục tiêu 20% GDP vào 2025

Tại hội thảo "Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp hướng tới chuyên nghiệp bền vững" do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức sáng 16/8, Tiến sĩ Cấn Văn Lực đã nêu ra 10 thách thức lớn mà thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ phải đối mặt trong thời gian tới như sau:

Niềm tin của nhà đầu tư: Sau những sai phạm nghiêm trọng trong thời gian qua, niềm tin của nhà đầu tư cần thời gian để hồi phục.

Hoạt động phát hành không đồng đều: 90% lượng phát hành hiện nay tập trung vào tổ chức tín dụng và doanh nghiệp bất động sản, trong khi các lĩnh vực khác chiếm tỷ trọng rất nhỏ.

Trái phiếu chậm thanh toán: Tính đến tháng 7/2024, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm thanh toán ước khoảng 209.800 tỷ đồng, chiếm 21% dư nợ toàn thị trường.

Rủi ro lan truyền giữa các thị trường: Sự liên thông giữa thị trường ngân hàng, chứng khoán, và bất động sản tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đáng chú ý là khi các tổ chức tín dụng đã cho vay bất động sản với dư nợ lớn và các ngân hàng thương mại nắm giữ một lượng lớn trái phiếu doanh nghiệp.

Quy mô thị trường nhỏ: Quy mô dư nợ trái phiếu doanh nghiệp hiện nay chỉ đạt khoảng 10% GDP, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực ASEAN và Hàn Quốc.

Phát hành riêng lẻ chiếm ưu thế: Hơn 90% tổng giá trị phát hành là phát hành riêng lẻ, điều này dẫn đến rủi ro cao hơn do chất lượng của cả nhà đầu tư và trái phiếu không đồng đều.

Cơ cấu nhà đầu tư bất cập: Các tổ chức tín dụng vẫn là nhà đầu tư chính, trong khi các nhà đầu tư tổ chức khác như công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí, quỹ đầu tư, công ty chứng khoán… chiếm tỷ trọng rất nhỏ.

Chính sách chưa hoàn thiện: Các quy định chặt chẽ hơn theo Nghị định 65/2022/NĐ-CP vẫn chưa được đánh giá và rà soát đầy đủ.

Cơ sở hạ tầng thị trường còn hạn chế: Một số thông tin về quy mô phát hành và cơ cấu nhà đầu tư chưa được cập nhật kịp thời; hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp tập trung mới chỉ được vận hành hơn một năm.

Nhận thức của nhà đầu tư còn hạn chế: Nhà đầu tư vẫn chưa có đủ kiến thức, dẫn đến đầu tư theo tâm lý đám đông và chỉ quan tâm đến lãi suất mà bỏ qua các rủi ro tiềm ẩn.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực phát biểu tại hội thảo, nguồn: Internet

Theo ông Hoàng Văn Thu, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, mục tiêu phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Chính phủ là đạt 20% GDP vào năm 2025 và 30% GDP vào năm 2030.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này không hề dễ dàng. Cần có sự quản lý chặt chẽ nhưng vẫn phải tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức kinh tế huy động vốn. Ngoài cơ quan quản lý, các chủ thể tham gia vào thị trường trái phiếu bao gồm đơn vị phát hành, đơn vị cung cấp dịch vụ, tư vấn, và nhà đầu tư.

Trong 7 tháng đầu năm 2024, có 183 đợt phát hành thành công, với tổng giá trị huy động đạt 174.000 tỷ đồng, tăng 2,78 lần so với năm 2023.

Đối với hoạt động phát hành trái phiếu ra công chúng, trong cùng kỳ, UBCKNN đã cấp phép và phát hành gần 30.000 tỷ đồng, chưa bao gồm trái phiếu của các công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ.

>>Thủ tướng: Tăng cường nguồn lực tín dụng xã hội để ‘không ai bị bỏ lại phía sau’