Ở thời điểm hiện tại, Trung Quốc sở hữu tới 2 trong số 5 tuyến đường sắt cao tốc nhanh nhất thế giới và cũng là đất nước có đoàn tàu đang giữ vị trí số 1 trong bảng xếp hạng.
Tàu đệm từ Thượng Hải
Tàu điện từ Thượng Hải (maglev) |
Là tàu công cộng nhanh nhất thế giới, đây cũng là tuyến tàu duy nhất hiện nay chở hành khách bằng công nghệ đệm từ (maglev) thay vì bánh xe thép truyền thống. Nối liền sân bay Phố Đông của Thượng Hải với nhà ga đường Long Dương ở trung tâm thành phố, tàu có tốc độ thương mại tối đa 460km/h, hoàn thành hành trình dài 30km chỉ trong 7,5 phút.
Dựa trên công nghệ Đức, tàu đệm từ lướt bên trên đường ray. Nam châm cực mạnh cung cấp hành trình siêu êm và không có ma sát. Sử dụng kinh nghiệm thu thập trong hơn một thập kỷ hoạt động, Trung Quốc đã phát triển tàu đệm từ 600km/h và đang lên kế hoạch cho mạng lưới tàu này, bao gồm tuyến đường nối giữa Thượng Hải và Hằng Châu.
Tàu CR400 Fuxing - Trung Quốc
Ngoài mạng lưới đường cao tốc dài nhất thế giới, Trung Quốc hiện đang sở hữu chuyến tàu theo lịch trình danh nhất hành tinh. Các đoàn tàu CR400 Fuxing chạy ở tốc độ thương mại tối đa là 350km/h nhưng đã đạt thành công 420km/h khi thử nghiệm.
Tàu CR400 Fuxing - Trung Quốc |
Dòng tàu Fuxing được phát triển từ các thế hệ tàu cao tốc trước đây, dựa trên công nghệ nhập khẩu từ châu Âu và Nhật Bản.
Bao gồm 16 toa với sức chứa tối đa 1.200 hành khách, dòng tàu ấn tượng này trang bị nhiều tiện nghi mới bao gồm hệ thống giải trí tại chỗ ngồi, màn hình kính thông minh, sạc không dây. Tàu Fuxing cũng có nhiều phiên bản thiết kế tùy theo điều kiện thời tiết và vận hành tự động. Phiên bản tàu CR400 Fuxing nhanh nhất đang chạy trên tuyến Bắc Kinh - Thượng Hải - Hong Kong và Bắc Kinh - Cáp Nhĩ Tân.
Tàu ICE3 - Đức
ICE3 đạt tốc độ tối đa 368 km/h |
Thành viên nhanh nhất trong dòng tàu CR400 Fuxing của công ty InterCity Express (ICE) ở Đức là tàu ICE3 (330 km/h), hoạt động từ năm 1999. Cỗ máy được chế tạo cho tuyến đường sắt cao tốc Cologne-Frankfurt dài 180km và rút ngắn thời gian di chuyển giữa hai thành phố từ 2,5 giờ xuống 62 phút từ năm 2002.
Tốc độ vận hành thông thường là 300 km/h nhưng ICE3 được cấp phép di chuyển ở 330 km/h khi chạy muộn. Tàu đạt tốc độ tối đa 368 km/h trong các thử nghiệm. Hiệu suất của ICE3 đến từ 16 motor điện phân bố dọc đoàn tàu 8 toa, cung cấp 11.000 mã lực. Tàu ICE3 chạy trên khắp nước Đức, bao gồm các tuyến quốc tế, nối những thành phố lớn ở Đức với Paris, Amsterdam và Brussels.
Tàu Train a Grande Vitesse - Pháp
Pháp giữa kỷ lục tốc độ nhanh nhất thế giới đối với tàu hỏa truyền thống trong thời gian dài, đạt mức 357 km/h vào ngày 3/4/2007. Tương đương 150 m/s, tốc độ đó gần gấp đôi tốc độ tối đa theo lịch trình bình thường của tàu Train a Grand Vitesse (TGV).
Train a Grand Vitesse (TGV) có tốc độ 357 km/h |
Ngành công nghiệp đường sắt của Pháp lần lượt vượt qua những ranh giới với tàu hỏa truyền thống từ Thế chiến II, xô đổ kỷ lục hiện hành vào các năm 1955 (331 km/h), 1981 (380 km/h) và 1990 (515,3 km/h).
Hiện nay, tuyến đường sắt cao tốc tỏa đi từ Paris tới Lyon, Marseille, Bordeaux, Nantes, Strasbourg, Lille, Brussels và London với một số tàu TGV chạy ở 320 km/h. Trong đó, phiên bản cao cấp hơn tên "Duplex" có thể chạy tới các nước láng giềng bao gồm Đức, Thụy Sĩ và Tây Ban Nha. Thế hệ tàu hai tầng TGV-M mới nhất đang chạy thử nghiệm và sẽ bắt đầu triển khai vào năm 2024.
JR East E5 - Nhật Bản
Nhật Bản đã giới thiệu thiết kế đường sắt cao tốc mới vào năm 1964 và tiếp tục dẫn đầu thế giới về tốc độ, công suất và độ an toàn với dòng tàu Shinkansen. Trong khi phần lớn tàu Shinkansen hiện nay vận hành ở tốc độ tối đa 300 km/h, tàu viên đạn E5 của công ty đường sắt Japan Railways East (JR East) chạy ở 320 km/h trên tuyến Tohoku Shinkansen từ Tokyo tới Shin-Aomori.
JR East E5 - Nhật Bản |
Mỗi tàu có 731 ghế ngồi và 32 motor điện cảm ứng cung cấp công suất 12.900 mã lực. Cấu tạo từ hợp kim nhôm nhẹ, E5 trang bị hệ thống treo chủ động, cho phép tàu cua ở tốc độ cao. Phần mũi tàu đặc biệt dài được thiết kế để giảm tiếng nổ siêu thanh sinh ra khi tàu tiến vào đường hầm. Giới thiệu vào năm 2011, 59 tàu E5 đã được chế tạo.
Từ năm 2016, chúng được dùng trên tuyến Hokkaido Shinkansen, nối với đảo chính Honshu của Nhật Bản qua đường hầm dưới nước Seikan dài 54 km ở eo biển Tsugaru.
Tàu Al Boraq - Châu Phi
Al-Boraq là tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên tại Châu Phi |
Đường sắt cao tốc đầu tiên và duy nhất ở châu Phi hiện nay mở cửa vào tháng 11/2018, nối thành phố cảng Tangier với Casablanca ở Morocco. Mang tên Al-Boraq, đường tàu này là giai đoạn đầu tiên trong mạng lưới cao tốc dài 1.500 km của Morocco. Mẫu tàu điện hai tầng cải tiến từ tàu TGV Euroduplex do Pháp chế tạo vận hành ở 320 km/h trên tuyến đường mới dài 186 km/h nối giữa Tangier và Kenitra.
Al-Boraq cũng giữ kỷ lục tốc độ đường sắt ở châu Phi. Trong thử nghiệm vào năm 2017, một trong 12 chiếc tàu của công ty Alstom đạt tốc độ 357 km/h, gấp đôi bất kỳ tàu nhanh thứ hai nào đang chạy trên lục địa đen.