Hà Nội đẩy mạnh đầu tư công: Đường vành đai 4 và các dự án trọng điểm đang triển khai ra sao?

Hà Nội đang bước vào một giai đoạn mang tính bước ngoặt trong phát triển hạ tầng. Theo Cục Thống kê TP. Hà Nội, vốn đầu tư thực hiện từ ngân sách Nhà nước do địa phương quản lý trong tháng 1/2025 đạt 5.126 tỷ đồng, tăng 29,1% so với cùng kỳ năm trước. Đây là tín hiệu cho thấy thành phố đang dồn lực để đẩy nhanh tiến độ đầu tư công.

Tuy nhiên, nhiều dự án lớn vẫn gặp vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, thủ tục hành chính và tốc độ giải ngân vốn, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai. Trong số đó, Đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô là dự án có ý nghĩa chiến lược, giữ vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống giao thông liên vùng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Vốn đầu tư thực hiện từ ngân sách Nhà nước tại Hà Nội tháng 1/2025: Tăng trưởng ấn tượng 29,1%. Nguồn: Cục Thống kê TP. Hà Nội.

Đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô: Động lực phát triển kinh tế

Dự án Đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô có tổng chiều dài 112,8 km, đi qua Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh, với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 lên tới 85,8 nghìn tỷ đồng. Tuyến đường này khi hoàn thành sẽ kết nối với các cao tốc quan trọng như Hà Nội - Lào Cai, Nội Bài - Hạ Long, Hà Nội - Hải Phòng, góp phần giảm tải áp lực giao thông cho nội đô và nâng cao năng lực vận tải liên vùng.

Phối cảnh 1 nút giao trong dự án Vành đai 4 - Vùng thủ đô. Ảnh: UBND thành phố Hà Nội.

Theo Cục Thống kê TP. Hà Nội, tính đến hết tháng 1/2025, dự án đã giải ngân 19,6% kế hoạch vốn, trong khi tiến độ giải phóng mặt bằng đạt 45% trên tổng diện tích 1.386 ha. Trong đó, Hà Nội chịu trách nhiệm 800 ha, Hưng Yên 453 ha và Bắc Ninh 133 ha.

Tuy nhiên, tiến độ vẫn bị chậm do công tác đền bù, hỗ trợ tái định cư còn nhiều vướng mắc. Đặc biệt, các khu vực đông dân cư có mức bồi thường đất cao đang gây khó khăn cho chính quyền trong quá trình thu hồi đất.

Về mặt kinh tế, hạ tầng giao thông là yếu tố cốt lõi để thúc đẩy tích lũy vốn, tăng năng suất lao động và tối ưu hóa chi phí sản xuất. Khi hoàn thành, đường Vành đai 4 có thể giúp giảm chi phí logistics khoảng 20%, rút ngắn thời gian di chuyển giữa các khu công nghiệp xuống dưới 45 phút. Tuy nhiên, nếu chậm tiến độ, không chỉ chi phí đầu tư gia tăng mà còn làm giảm hiệu quả kinh tế dài hạn của dự án.

Các dự án hạ tầng quan trọng khác: Bức tranh tiến độ và những vướng mắc

Bên cạnh Đường Vành đai 4, Hà Nội còn đang triển khai một loạt các dự án trọng điểm khác, với kỳ vọng cải thiện kết nối đô thị và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Dự án Đường Vành đai 1 (Hoàng Cầu - Voi Phục) dài 2,3 km, mặt cắt ngang 50 m, với tổng mức đầu tư 7,2 nghìn tỷ đồng. Theo Cục Thống kê TP. Hà Nội, hiện dự án đã giải ngân 47,4% kế hoạch vốn, nhưng việc giải phóng mặt bằng vẫn là rào cản lớn nhất do chi phí đền bù cao và mật độ dân cư đông đúc.

Dự án Cải tạo Quốc lộ 6 đoạn Ba La - Xuân Mai có tổng vốn đầu tư 8,1 nghìn tỷ đồng, nâng cấp tuyến đường 21,7 km với thiết kế 4 - 6 làn xe, vận tốc tối đa 80 km/h. Hiện tại, tỷ lệ giải ngân mới đạt 12,9%, cho thấy dự án vẫn đang gặp nhiều khó khăn trong triển khai.

Dự án Cao tốc Đại lộ Thăng Long - Quốc lộ 21, tổng mức đầu tư 5,2 nghìn tỷ đồng, hiện đã giải ngân 18,2%. Khi đi vào hoạt động, tuyến đường này sẽ giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Hòa Bình xuống dưới 40 phút, tạo điều kiện cho phát triển du lịch và thương mại.

Ngoài ra, dự án Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá với mức đầu tư 16,3 nghìn tỷ đồng (trong đó 84,1% là vốn vay ODA từ Nhật Bản) đang trong quá trình hoàn thiện. Khi đưa vào vận hành, hệ thống này có thể xử lý 270.000 m³ nước thải/ngày đêm, góp phần giảm ô nhiễm tại các sông Tô Lịch, Sét, Lừ.

Mặc dù đầu tư công đang diễn ra mạnh mẽ, nhưng vẫn còn ba rào cản lớn cản trở tiến độ triển khai dự án. Giải ngân vốn chưa đồng đều, một số dự án mới đạt dưới 20% kế hoạch vốn, làm dấy lên lo ngại về việc chậm tiến độ.

Ngoài ra, giải phóng mặt bằng vẫn là bài toán nan giải. Theo Cục Thống kê TP. Hà Nội, mức bồi thường tại các khu vực như Hoàng Cầu, Ba La - Xuân Mai đang làm kéo dài thời gian thực hiện, thậm chí có nguy cơ trễ hạn 6 - 12 tháng.

Hà Nội đang bước vào giai đoạn quan trọng của quá trình đầu tư công, với nhiều dự án quy mô lớn như Đường Vành đai 4, Đường Vành đai 1, Quốc lộ 6 và Cao tốc Đại lộ Thăng Long. Khi hoàn thành, những công trình này sẽ không chỉ giúp cải thiện hệ thống giao thông mà còn tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, để đảm bảo tiến độ, thành phố cần có những bước đi đột phá trong quản lý vốn, giải phóng mặt bằng và triển khai thi công, nhằm tối ưu hóa hiệu quả đầu tư công và phát triển bền vững.

>> Cắt giảm 20% quy định kinh doanh: Vì sao doanh nghiệp vẫn chưa hài lòng?