HAGL - 10 năm 'bán mình' để trả nợ: BAPI có phải thương vụ cuối cùng?

Những ngày cuối năm 2023, giới đầu tư được phen bất ngờ sau thông tin về việc CTCP Hoàng Anh Gia Lai - HAGL (Mã HAG - HoSE) thông báo "rút quân" khỏi doanh nghiệp phân phối thương hiệu heo ăn chuối BAPI.

Cụ thể, ngày 29/12, HAGL công bố thông tin chuyển nhượng toàn bộ cổ phần (2,75 triệu cp) đang sở hữu tại CTCP BAPI Hoàng Anh Gia Lai (BAPI HAGL). Sau chuyển nhượng, BAPI HAGL sẽ không còn là công ty liên kết của HAGL.

Được biết, BAPI HAGL được thành lập tháng 5/2022 nhằm phân phối sản phẩm heo ăn chuối BAPI. Công ty có vốn điều lệ ban đầu là 50 tỷ đồng trước khi tăng lên mức 100 tỷ hồi đầu năm 2023.

Hành trình của HAGL với chủ chuỗi phân phối thịt heo ăn chuối sắp kết thúc sau gần 600 ngày thiết lập mối quan hệ

Trước đó, tại báo cáo tài chính soát xét bán niên 2023, HAGL sở hữu 44,5% vốn của BAPI HAGL và tỷ lệ biểu quyết là 34%.

>> HAGL: 20.000 tỷ đồng nợ vay 'biến mất' sau 7 năm

Động thái thoái vốn khỏi BAPI HAGL được chú ý hơn cả khi chỉ cách đó nửa năm, ông Đoàn Nguyên Đức - Chủ tịch HĐQT HAGL từng nhấn mạnh sẽ không bán đứt BAPI như thông tin nổi lên trong dư luận.

"HAGL sẽ là doanh nghiệp đầu tiên làm mô hình từ trang trại đến bàn ăn mà có đủ thứ người tiêu dùng cần: Thịt, rau, tỏi, ớt,...", bầu Đức nói. BAPI trong tương lai không chỉ bán thịt heo ăn chuối, thịt gà đi bộ, thịt bò Lào mà còn bao gồm rau củ quả do chính HAGL trồng.

Đến tháng 8/2023, bầu Đức đã chia sẻ về những khó khăn của BAPI trong đó nhấn mạnh HAGL nuôi heo không lỗ, chỉ có BAPI lỗ do phân phối chưa ổn. Dù vậy, mức lỗ không đáng kể. Thêm vào đó, nhà đầu tư cần phân biệt HAGL và BAPI là 2 công ty độc lập pháp nhân, HAGL chỉ tham gia BAPI trên 30%, nếu lỗ thì lỗ liên kết, không nhiều.

Trước đó, hồi đầu năm 2023, HAG tuyên bố chuyển nhượng bớt cổ phần của BAPI khi mời thêm ông Đỗ Xuân Diện (nhà đầu tư cá nhân) tham gia nắm 35% vốn tại BAPI HAGL và khẳng định: "Chuyển nhượng cửa hàng heo ăn chuối là kêu thêm đối tác chứ không phải lỗ". Động thái này diễn ra cùng với việc BAPI HAGL tăng vốn điều lệ lên 100 tỷ đồng (ngày 16/1/2023). Đây cũng là thời điểm doanh nghiệp sở hữu chuỗi phân phối heo ăn chuối chuyển từ công ty con sang công ty liên kết của HAGL.

HAGL - hành trình "bán vợ đợ con" đã kết thúc?

Thoái toàn bộ vốn tại BAPI HAGL là diễn biến gần nhất trong công cuộc tái cấu trúc nợ của bầu Đức và HAGL trong năm 2023 cũng như giai đoạn từ 2016 tới nay.

Năm 2016, tổng nợ phải trả của HAGL ở mức hơn 36.000 tỷ đồng trong đó trên 26.600 tỷ đồng là vay nợ tài chính. Đến cuối năm 2018, con số này ở mức 31.300 tỷ đồng.

Sang năm 2019, các thương vụ thoái vốn của HAGL tại CTCP Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai - HAGL Agrico (Mã HNG - HoSE) bắt đầu được xúc tiến sau "cái bắt tay" của bầu Đức và Chủ tịch Thaco Trần Bá Dương. HAGL Agrico từ từ rời tay công ty mẹ sau các động thái bán ra lượng lớn cổ phiếu.

Việc bán HAGL Agrico giúp gánh nặng nợ vay của HAG vơi đi đáng kể

>> Cổ phiếu HAG tăng 70%: Bầu Đức nói 'không có đội nào lái nổi'

Động thái mới nhất, HAGL vừa đăng ký bán ra 13,31 triệu cổ phiếu HNG từ 9/1 đến 7/2/2024 nhằm trả nợ trái phiếu ngân hàng BIDV. Nếu thành công, HAGL giảm lượng sở hữu tại HNG về mức 91,4 triệu cp (tỷ lệ 8,24% vốn).

Rộng hơn, 6 tháng cuối năm 2023 cũng chứng kiến hoàng loạt thương vụ bán tài sản, cổ phần của HAGL nhằm mục đích cơ cấu, trang trải các khoản nợ đến hạn. Có thể kể đến thương vụ bán khách sạn Hoàng Anh Gia Lai với giá 180 tỷ đồng; chuyển nhượng toàn bộ 9,9 triệu cổ phần tại CTCP Bệnh viện Đại học Y dược - HAGL để trả nợ gốc trái phiếu 2016.

Xa hơn nữa còn có thể kể đến kế hoạch rút vốn khỏi Myanmar và rút khỏi sân chơi bất động sản những năm 2017-2019.

Những thành quả đạt được

Theo số liệu vừa được ông Đức tiết lộ, tại thời điểm giữa tháng 12/2023, HAGL chỉ còn nợ khoảng 6.000 tỷ đồng - giảm 22.000 tỷ so với mức đỉnh điểm năm 2016.

Hành trình xóa nợ của HAGL tiếp tục được đảm bảo sau cái bắt tay hợp tác chiến lược với ngân hàng LPBank cách đây hơn 2 tháng. 1.300 tỷ đồng vốn huy động từ phát hành 130 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho nhóm LPBank và Thaiholdings tới đây sẽ là "bầu sữa" đặc biệt quan trọng nhằm thực hiện cam kết xóa hết nợ đến năm 2026 của Chủ tịch HĐQT Đoàn Nguyên Đức.

Sầu riêng hiện là một trong ba nguồn thu chủ lực và triển vọng của HAGL

Trong định hướng các mảng kinh doanh chủ lực, từng lên nhiều kế hoạch tham vọng song việc tìm ra "chân ái" - sầu riêng, tại cuộc họp mặt cổ đông hồi cuối năm 2023, ông Đoàn Nguyên Đức nhấn mạnh, "thế giới đã bắt đầu biết ăn sầu riêng".

Kết quả kinh doanh 9 tháng năm 2023 với doanh thu 5.044 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 710 tỷ đồng là minh chứng cho một hành trình quyết liệt tái cơ cấu.

Diễn biến giá cổ phiếu HAG

Hơn hết, "ai còn nắm giữ cổ phiếu HAG thì nên cảm ơn tôi". Cổ phiếu HAG trong 2 tháng cuối năm 2023 đã "tri ân" cổ đông bằng mức tăng 70% giá trị - nhịp tăng mạnh nhất kể từ quý IV/2021. Dù vậy, ở thời điểm hiện tại, khi những tín hiệu tích cực ngắn hạn đã được hấp thụ vào giá, các động thái mua vào vùng giá cao nên được đặc biệt cân nhắc và cẩn trọng.

>> HAG: Lãi ít nhất 2.150 tỷ đồng trong năm nay