Loại quả vị chua có sẵn ở Việt Nam giúp xương chắc khỏe và kiểm soát đường huyết hiệu quả
Loại quả này không chỉ có hình dáng độc đáo và vị chua đặc trưng, mà còn giàu dưỡng chất quý giá, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Cây khế tàu, còn được gọi là khế kiểng hoặc khế dưa, có tên khoa học là Averrhoa bilimbi và thuộc họ Oxalidaceae (Chua me đất). Loài cây này có nguồn gốc từ Malaysia, Indonesia, và được du nhập vào Việt Nam qua Trung Quốc. Do đó, người Việt thường gọi nó là khế tàu để phân biệt với các loại khế chua và khế ngọt quen thuộc.
Cây khế tàu có thân, lá và hoa màu tím, tương tự như khế ta. Tuy nhiên, trái khế tàu khác biệt rõ rệt. Thay vì có 5 múi như khế ta, trái khế tàu nhỏ hơn, chỉ bằng ngón tay cái và không có múi. Hình dáng trái khế tàu tròn trụ, tương tự như quả nhót. Với vị chua đặc trưng, khế tàu có thể được ăn sống, dùng làm gia vị, hoặc chế biến thành các bài thuốc chữa bệnh.
Kiểm soát đường huyết hiệu quả
Khế tàu có chỉ số đường huyết thấp, giúp hạn chế tình trạng tăng đường huyết đột ngột so với các thực phẩm giàu carbohydrate khác. Nhờ hàm lượng chất xơ phong phú, loại quả này có khả năng làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, từ đó ngăn chặn sự gia tăng đột ngột của đường huyết sau bữa ăn.
Không chỉ vậy, khế tàu còn chứa nhiều hợp chất như axit gallic, quercetin và các polyphenol khác, có tác dụng cải thiện độ nhạy insulin, giúp cơ thể xử lý glucose một cách hiệu quả hơn.
Dù vậy, khế tàu không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường. Bệnh nhân vẫn cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Hỗ trợ kiểm soát huyết áp
Khế tàu chứa nhiều kali, một khoáng chất quan trọng giúp duy trì sự cân bằng natri trong cơ thể. Khi natri tích tụ quá nhiều, huyết áp có thể tăng cao. Kali trong khế tàu giúp thận loại bỏ natri dư thừa, từ đó góp phần làm giảm huyết áp. Với lượng natri tự nhiên thấp, khế tàu là một lựa chọn tốt cho những người cần kiểm soát huyết áp.
Bên cạnh đó, khế tàu còn chứa nhiều chất xơ, giúp hạ cholesterol – một yếu tố góp phần làm tăng huyết áp. Các chất chống oxy hóa như vitamin C trong khế tàu cũng giúp bảo vệ và cải thiện chức năng mạch máu. Tuy nhiên, loại quả này không nên được coi là phương pháp duy nhất để điều trị huyết áp cao.
Tăng cường sức khỏe xương
Khế tàu là nguồn cung cấp dồi dào vitamin C, một yếu tố quan trọng trong việc sản sinh collagen, protein thiết yếu cho cấu trúc của xương và sụn, giúp duy trì độ chắc khỏe và tính linh hoạt của chúng.
Ngoài ra, khế tàu còn chứa nhiều chất chống oxy hóa như flavonoid và polyphenol, giúp bảo vệ tế bào xương khỏi sự tổn thương do các gốc tự do gây ra, từ đó giảm nguy cơ loãng xương. Mặc dù lượng canxi trong khế tàu không cao, nhưng vẫn có thể cung cấp một phần canxi, góp phần vào việc duy trì sự chắc khỏe của xương.
Chữa ho và cảm lạnh
Khế tàu chứa hàm lượng vitamin C phong phú, giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại virus và vi khuẩn – những nguyên nhân chính gây cảm lạnh và ho. Một số nghiên cứu cho thấy các hợp chất trong khế tàu có thể có tính kháng khuẩn và kháng virus, giúp ngăn chặn sự phát triển của các tác nhân gây bệnh trong hệ hô hấp.
Ngoài ra, khế tàu còn có khả năng làm loãng đờm, giúp loại bỏ đờm ra khỏi đường hô hấp, giảm ho và nghẹt mũi. Các chất chống oxy hóa trong khế tàu cũng có thể giúp giảm viêm, làm dịu các triệu chứng viêm nhiễm liên quan đến cảm lạnh và ho.
Hỗ trợ điều trị bệnh trĩ
Khế tàu chứa các hợp chất chống viêm mạnh như tannin và terpene, giúp giảm sưng tĩnh mạch ở hậu môn và trực tràng – nguyên nhân chính gây ra bệnh trĩ. Sử dụng chiết xuất từ quả hoặc lá khế tàu để thoa lên vùng bị ảnh hưởng có thể giúp giảm đau, viêm và chảy máu do bệnh trĩ.
Bên cạnh đó, khế tàu có tác dụng nhuận tràng nhẹ, giúp ngăn ngừa táo bón – yếu tố chính gây ra trĩ. Tuy nhiên, khế tàu chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng và ngăn ngừa bệnh trĩ trở nặng, không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị y tế chuyên sâu.
Lưu ý khi sử dụng khế tàu
Mặc dù khế tàu mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng cũng cần lưu ý một số điều khi sử dụng:
- Hàm lượng oxalat cao: Khế tàu chứa một lượng oxalat đáng kể, có thể kết hợp với canxi trong cơ thể để hình thành sỏi thận. Những người có tiền sử sỏi thận hoặc đang mắc bệnh nên hạn chế ăn loại quả này.
- Tính axit: Với vị chua và giàu axit, khế tàu có thể gây kích ứng cho những người bị đau dạ dày hoặc có vấn đề về tiêu hóa. Đặc biệt, việc ăn khế tàu khi bụng đói cần được tránh.
- Tương tác thuốc: Khế tàu có khả năng tương tác với một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống đông máu. Nếu bạn đang dùng thuốc, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng khế tàu.
- Ăn điều độ: Dù tốt cho sức khỏe, việc tiêu thụ quá nhiều khế tàu có thể gây tác dụng phụ không mong muốn. Chỉ nên ăn 1-2 quả chín mỗi ngày để đảm bảo an toàn.