Miễn thuế với hơn 10.000 mặt hàng Mỹ nhưng quốc gia Đông Nam Á quyết không nhượng bộ 2 thứ để bảo vệ doanh nghiệp nội địa
Hơn 10.000 mặt hàng của Mỹ sẽ được nền kinh tế lớn thứ 2 Đông Nam Á áp thuế suất 0%, nhưng một số mặt hàng khác vẫn phải chịu thuế theo lộ trình, hạn ngạch hoặc điều kiện nhất định.
Tiết lộ 2 mặt hàng Mỹ sẽ không được Thái Lan miễn thuế nhập khẩu
Thái Lan – nền kinh tế lớn thứ 2 Đông Nam Á đã cam kết với Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc mở cửa gần như hoàn toàn thị trường cho hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, vẫn có những giới hạn nhằm bảo vệ một số ngành công nghiệp nội địa, theo một quan chức Chính phủ Thái Lan cho biết khi trình bày các điều kiện cho thỏa thuận thuế quan với Washington.
Ông Pongsarun Assawachaisophon, Phó Tổng thư ký Thủ tướng Thái Lan, người tham gia trực tiếp vào quá trình đàm phán cho biết các hạn chế - cụ thể là đối với thịt lợn và ngô từ Mỹ - sẽ được hoàn thiện trong vòng đàm phán cuối cùng với phía “xứ sở cờ hoa”.
Việc cắt giảm thuế quan được dự báo sẽ khiến tăng trưởng kinh tế của Thái Lan năm tới giảm tới 1,5 điểm phần trăm. Tuy nhiên, thỏa thuận này được thiết kế nhằm đáp ứng yêu cầu của ông Trump trong việc xóa bỏ thặng dư thương mại 45 tỷ USD của Thái Lan với Mỹ, đồng thời vẫn duy trì mở cửa thương mại của “xứ sở Chùa Vàng” với thị trường xuất khẩu lớn nhất của Bangkok.
Tuần trước, Tổng thống Trump đã công bố việc Mỹ áp thuế 19% với hàng hóa Thái Lan, giảm đến 17% so với mức 36% mà ông từng đe dọa trước đó, sau nhiều vòng đàm phán và nhượng bộ từ phía Thái Lan, bao gồm việc loại bỏ thuế nhập khẩu với hơn 90% hàng hóa Mỹ.
“Trong số hơn 10.000 mặt hàng của Mỹ được áp thuế suất 0%, một số sẽ phải chịu thuế theo lộ trình, hạn ngạch nhập khẩu hoặc các điều kiện khác”, ông Pongsarun cho biết trong cuộc phỏng vấn với một hãng tin quốc tế nối tiếng hôm 4/8.
“Thái Lan đã đạt được một thỏa thuận rất tốt vì chúng tôi không hành động hấp tấp. Chúng tôi đã giải thích lý do rõ ràng và không cố chấp đóng cửa toàn bộ thị trường”, Phó Tổng thư ký Thủ tướng Thái Lan khẳng định.
“Nước cờ cao tay” để bảo vệ ngành nông nghiệp trong nước
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump từng ca ngợi rằng những lời đe dọa áp thuế đã khiến nhiều nước phải mua thêm hàng hóa Mỹ và tuyên bố các thị trường như Indonesia (nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á) “hoàn toàn mở cửa” cho hàng Mỹ.
Tuy nhiên, nhiều nước Đông Nam Á đã tìm cách xin miễn trừ hoặc bảo hộ đối với các ngành nông nghiệp, với nông dân là lực lượng chính trị chủ chốt. Chẳng hạn, Indonesia muốn bảo vệ ngành chăn nuôi gia cầm và trồng ngô, còn Việt Nam đang tìm kiếm sự hỗ trợ ngành thủy sản.
Đối với thịt lợn, Thái Lan sẽ giảm thuế theo từng giai đoạn và giới hạn lượng thịt này nhập khẩu từ Mỹ ở mức dưới 1% tổng mức tiêu thụ trong nước. Ngoài ra, thịt lợn phải không chứa chất phụ gia ractopamine - một chất giúp tăng cơ nhưng bị cấm sử dụng ở Thái Lan.
Ông Pongsarun cho biết việc giới hạn ban đầu này nhằm giúp Mỹ “thăm dò thị trường”, đồng thời cho phép các nhà sản xuất thịt heo trong nước - đặc biệt là Charoen Phokphand Foods Co và Betagro Pcl - cùng với các hộ chăn nuôi lợn quy mô nhỏ lẻ có thời gian thích nghi.
Việc tiếp cận thị trường thịt heo từng là điểm gây tranh cãi lớn giữa Mỹ và Thái Lan, và là nguyên nhân khiến Washington thu hồi một số ưu đãi thương mại với Bangkok năm 2020.
Với ngô, Thái Lan yêu cầu các nhà máy chế biến thức ăn chăn nuôi trong nước phải mua toàn bộ lượng ngô nội địa trước, với mức giá cố định, rồi mới được cấp hạn ngạch nhập khẩu từ Mỹ. Ngoài ra, ngô Mỹ chỉ được nhập vào trong khoảng thời gian Thái Lan không có mùa vụ trong nước, nhằm giảm thiểu tác động đến sản xuất nội địa. Thời điểm này có thể trùng với mùa xuất khẩu của Mỹ, thường vào khoảng tháng 11 năm trước đến tháng 3 năm sau, giai đoạn Thái Lan thu hoạch chậm.
Hiệp hội Các nhà máy thức ăn chăn nuôi Thái Lan, đơn vị đã được tham vấn trong vấn đề kể trên, cho biết nước này có thể mua tới 2,8 tỷ USD mỗi năm ngô, bã đậu nành và bã rượu khô từ Mỹ.
Thách thức “Made in Thailand”
Một mối quan tâm khác của Thái Lan là thuế bổ sung 40% mà ông Trump áp lên hàng hóa “trung chuyển” - một biện pháp của Washington nhằm ngăn các nhà sản xuất Trung Quốc lách thuế cao bằng cách xuất khẩu hàng hóa qua nước thứ ba.
Ông Pongsarun cho biết khoảng 1/3 hàng xuất khẩu của Thái Lan sang Mỹ hiện nay rơi vào diện này, bao gồm lốp xe, thiết bị điện tử và đồ chơi được sản xuất bởi các nhà máy Trung Quốc đặt tại Thái Lan.
Theo quy định hiện hành, hàng hóa có ít nhất 40% hàm lượng nội địa sẽ được coi là “Made in Thailand” (Sản xuất tại Thái Lan). Tuy nhiên, ông Pongsarun cho rằng Mỹ có thể yêu cầu ngưỡng cao hơn nhiều - có thể lên tới 80%. Nhưng hiện tại vẫn chưa có thông tin chính thức từ Washington.
Kể từ tháng 4 năm 2025, Thái Lan đã sửa đổi quy trình cấp giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) dưới sự hỗ trợ của Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP), đồng thời tăng cường kiểm tra nhà máy sản xuất với 65 loại hàng hóa, trị giá khoảng 5 tỷ USD, bị nghi ngờ gắn nhãn sai là “Sản xuất tại Thái Lan”.
Trong tương lai, việc cấp chứng nhận xuất xứ chỉ do Cục Ngoại thương (Department of Foreign Trade) thực hiện, thay vì để Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI) hay Phòng Thương mại Thái Lan (TCC) đảm nhiệm như trước nhằm siết chặt sự giám sát của Chính phủ.
“Dù sao thì đây cũng là điều chúng ta phải làm. Thỏa thuận với Mỹ là hồi chuông cảnh tỉnh, thúc đẩy chúng ta đẩy nhanh cải cách hệ thống này”, ông Pongsarun nói.
Theo Bangkok Post
