Ngành hàng không kiến nghị Bộ Giao thông vận tải cho phép bỏ trần giá vé

Khơi thông cơ chế thị trường để tiếp sức hàng không Việt

Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam cho biết, bên cạnh sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường hàng không nội địa từ tháng 6/2022 đến nay, tại thị trường hàng không quốc tế, các hãng hàng không đã khôi phục 118 đường bay, kết nối từ 9 sân bay Việt Nam đến 24 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, vận chuyển 11 triệu lượt khách quốc tế, gấp 22 lần so với năm 2021.

Đến đầu năm 2023, các hãng hàng không Việt Nam đã vận chuyển 37 triệu khách hành khách (tăng 157,0% so với cùng kỳ năm 2021 và giảm 10,8% so với cùng kỳ 2019), 211.000 tấn hàng hóa, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm 2021 và giảm 34,6% so với cùng kỳ 2019.

Song, báo cáo của VABA cho thấy, thị trường hàng không Việt Nam đang trên đà phục hồi nhưng có sự không đồng đều giữa các phân khúc. Vận chuyển hàng hóa phục hồi nhanh và đã có sự tăng trưởng so với năm 2019, trong khi vận chuyển hành khách phục hồi chậm hơn và chưa đạt mức từng đạt cùng kỳ năm 2019;

Thị trường nội địa đã phục hồi hoàn toàn so với trước khi dịch bệnh bùng phát nhưng thị trường quốc tế chỉ mới phục hồi chậm; sản lượng vận chuyển hàng không của các hãng hàng không Việt Nam đã phục hồi và có sự tăng trưởng nhất định, nhưng doanh thu không tăng tương ứng, thậm chí còn giảm do chi phí đầu vào tăng; sự phục hồi của ngành Hàng không Việt Nam có sự không đồng đều giữa các doanh nghiệp thuộc các giai đoạn khác nhau trong chuỗi cung ứng...

Ngành hàng không đồng loạt kiến nghị bỏ "vòng kim cô" giá trần vé máy bay

Tại buổi Tọa đàm “Khơi thông cơ chế thị trường, tiếp sức hàng không Việt" do Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam tổ chức vào chiều 24/2, ông Trịnh Ngọc Thành, Phó Tổng Vietnam Airlines thông tin, hiện khung giá vé máy bay được quy định bởi Luật Hàng không và có giá trần giá sàn.

“Theo Thông tư số 36/2015/TT-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải, khung giá vé máy bay nội địa hạng phổ thông cơ bản được ban hành từ năm 2015 và từ đó đến nay dù các hãng hàng không đều phải báo cáo giải trình giá thành các yếu tố đầu vào thay đổi như thế nào, có những kiến nghị điều chỉnh trần giá vé nhưng tuyệt nhiên giá vẫn đóng khung từ đó đến giờ,” ông Thành ngan ngán nói.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Mạnh Quân, Tổng giám đốc Bamboo Airways kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương xem xét điều chỉnh giá trên cơ sở đúng quy định pháp luật theo thực tế yếu tố đầu vào.

“Bỏ giá trần với những đường bay có từ 3 hãng khai thác trở lên nhưng vẫn duy trì sự quản lý Nhà nước nếu đường bay nào chỉ có 1 hãng khai thác. Bỏ giá trần hay nâng giá trần không ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà đa dạng chính sách giá để cung ứng sản phẩm chất lượng tốt nhất đến khách hàng,” ông Quân nhấn mạnh.

Theo quan điểm của ông Lương Hoài Nam, chuyên gia giao thông, giá trần vé máy bay còn tồn tại đến nay là sự vô lý khủng khiếp và cần chấm dứt càng sớm càng tốt.

Khung trần vé máy bay nội địa áp dụng từ tháng 8/2015

undefined

“Nếu bỏ giá trần thì các hãng cải thiện được các giai đoạn thấp điểm. Giá trần kìm hãm sự tăng trưởng của hàng không nội địa vì thị trường này hoàn toàn không phụ thuộc vào giá vé đắt. Quan điểm là sửa Luật, Nghị định bỏ trần giá vé cho thị trường quyết định dựa trên nền kinh tế thị trường,” ông Nam nói.

Cần cơ chế giám sát chống độc quyền

Bổ sung thêm, ông Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Kinh tế Quốc dân, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ cho biết giá cả dịch vụ hàng không khác giá cả hàng hóa thông thường bởi giá hàng hóa thông thường niêm yết giá và mặc cả được, còn mua vé máy bay đến khi mua mới biết giá bao nhiêu.

Ngoài ra, ông Đạt nhìn nhận giá dịch vụ hàng không xét phương diện cấu trúc giá vé phức tạp hơn rất nhiều khi phụ thuộc nhiều giá nguyên nhiên liệu, thuê tàu bay, nhân lực, biến động tỷ giá…

Ông Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Kinh tế Quốc dân, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ

“Rất ít nước trên thế giới áp giá sàn và trần vé bay, sớm hay muộn nên bỏ giá trần và có công thức điều hành giá và tạo khung dao động đảm bảo mức độ cạnh tranh bình đẳng, minh bạch phù hợp với lợi ích của người dân. Cơ chế quản lý giá có yếu tố đặc thù nên tham khảo kinh nghiệm của các nước để đảm bảo sự phát triển của ngành hàng không ổn định lâu dài bền vững”, ông Đạt nói.

Cho rằng giá vé phải có nhìn nhau giữa các hãng hàng không Việt và kịp thời có kiến nghị điều chỉnh, từ đó, ông Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế Trung ương đưa ra chính kiến nên có một ủy ban độc lập về quản lý hàng không, trong đó có các thành viên độc lập chịu trách nhiệm về pháp lý trên cơ sở đó các hãng có đề xuất và điều chỉnh giá vé linh hoạt, nhanh nhạy, kịp thời hơn so với thị trường thế giới để phản ánh đúng đủ các biến số đầu vào như giá xăng dầu bay, biến động của tỷ giá. Đơn cử như cơ chế giá xăng dầu đã có sự điều chỉnh giữa liên Bộ Tài chính và Công Thương.

“Vì thế, cơ quan quản lý Nhà nước cần xem xét có sự điều chỉnh thích nghi để cơ chế quản lý giá bám sát với thị trường, phản ánh diễn biễn của thị trường, là công cụ cạnh tranh của các hãng bay. Với nỗ lực của Nhà nước, thay đổi cơ chế điều chỉnh giá, tới đây kỳ vọng tình hình thị trường hàng không có cải thiện và tiến bộ mới”, ông Doanh nói.

Ủng hộ bỏ khung giá trần để tạo sân chơi theo luật thị trường tạo nền tảng phát triển lành mạnh cho hãng bay, tuy nhiên ông Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng lưu ý, Nhà nước cần có các công cụ để giám sát, điều tiết chống độc quyền thao túng giá cả làm tổn hại đến người tiêu dùng.

Dẫn giải các nước trên thế giới Nhà nước chỉ quản lý dịch vụ độc quyền và chứ không quản lý các dịch vụ cạnh tranh đồng thời kiến nghị Nhà nước bỏ giá trần, không có giá sàn, theo ông Lương Hoài Nam, chuyên gia kinh tế, các hãng hàng không đừng “dại dột ngồi với nhau” về thỏa thuận giá vì như thế sẽ vi phạm Luật Cạnh tranh.