Người dân xây nhà có thể không cần xin giấy phép, lãnh đạo Bộ Xây dựng nói gì?

Trả lời tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2025 diễn ra chiều 4/6, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, Bộ đang nghiêm túc rà soát các thủ tục hành chính liên quan đến cấp phép xây dựng, hướng tới đơn giản hóa và bãi bỏ những quy định không còn phù hợp.

"Quan điểm của Đảng là tạo điều kiện tối đa cho người dân, doanh nghiệp. Bộ Xây dựng cũng nhất quán với tinh thần đó", ông Huy nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy. Ảnh: Nhật Bắc

>>>Nóng: Thủ tục làm nhà ở xã hội sẽ giảm được ít nhất 350 ngày

Theo Thứ trưởng, Bộ Xây dựng xác định rõ chủ trương: “Tất cả các thủ tục hành chính về cấp giấy phép đều phải được rà soát, đơn giản hóa, bãi bỏ nếu không cần thiết, và tạo điều kiện tối đa cho người dân, doanh nghiệp, cũng như các địa phương.”

Bộ đang rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực xây dựng và quy định cấp phép, bao gồm các nghị định, thông tư do Bộ ban hành. Bộ Xây dựng đang tiến hành đánh giá, tổng kết, vì toàn bộ thủ tục cấp phép xây dựng hiện nay đều được thực hiện tại các địa phương. Việc xem xét sửa đổi hay bãi bỏ cần dựa trên đánh giá tác động thực tiễn.

Đồng thời ông cũng nhấn mạnh, trong khi mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp, thì cũng cần tính đến các hệ quả có thể phát sinh nếu bỏ yêu cầu cấp phép.

"Việc người dân được tự quyền xây dựng có thể ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của các hộ dân và doanh nghiệp khác hay không, đây là điều phải cân nhắc. Bộ sẽ triển khai ngay việc tổng kết, đánh giá từ thực tiễn các địa phương", ông thông tin thêm.

Bên cạnh đó, Bộ đang triển khai hiệu chỉnh, sửa đổi và cắt giảm hàng loạt thủ tục trong lĩnh vực xây dựng, bao gồm cả việc sửa Luật Xây dựng. Toàn bộ nội dung này sẽ được hoàn thiện trong năm 2025. Trước mắt, đối với các khu vực đã có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được phê duyệt thì có thể sửa đổi ngay, miễn cấp phép ngay, không còn việc cấp phép cho người dân xây dựng nữa.

Đối với những nơi đã có thiết kế đô thị theo đúng quy định pháp luật, Bộ Xây dựng đề xuất sử dụng trực tiếp thiết kế đó để quản lý, thay vì tiếp tục yêu cầu giấy phép xây dựng.

"Khi Nhà nước đã có công cụ quản lý rõ ràng, minh bạch thì không cần thiết phải tiếp tục cấp phép cho người dân nữa. Hiện nay, chúng tôi đang triển khai theo hướng đó, đúng tiến độ và kế hoạch đã đề ra", Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy khẳng định.

Nêu rõ thuận lợi và khó khăn khi xem xét bỏ quy định cấp phép xây dựng,Thứ trưởng cho biết, khi một thủ tục được bãi bỏ, người dân không phải mất thời gian, công sức đi xin phép, cơ quan quản lý Nhà nước cũng không cần tốn nguồn lực cấp phép, in ấn giấy tờ, bố trí nhân lực xử lý hồ sơ.

Tuy nhiên, ông Huy cũng thẳng thắn chỉ ra thách thức: Làm sao tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân mà vẫn phải giữ vai trò quản lý, đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho các hộ dân khác. Trong bối cảnh đô thị đông đúc, việc hợp thửa, dồn đất để xây dựng có thể phát sinh những vấn đề phức tạp về quản lý không gian, trật tự xây dựng.

"Chúng tôi đang tiếp tục đánh giá và sẽ đưa ra các giải pháp hợp lý, hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và yêu cầu quản lý đô thị", Thứ trưởng nhấn mạnh.

>>>Người dân bán nhà ở xã hội sẽ được miễn nộp tiền sử dụng đất nếu đạt điều kiện này