Biến đổi khí hậu có thể 'thổi bay' 12,5% GDP Việt Nam vào năm 2050

Theo các mô phỏng kinh tế vĩ mô trong báo cáo ‘Việt Nam 2045: Hướng tới phát triển xanh’ của WB, trong kịch bản khí hậu trung bình (RCP4.5), Việt Nam sẽ mất trung bình 0,5 điểm % tăng trưởng GDP mỗi năm trong thập kỷ 2020s. Tổng thiệt hại GDP có thể lên tới 9,1% vào năm 2035 và 12,5% vào năm 2050 nếu không có hành động thích ứng.

Các tác động của biến đổi khí hậu được ghi nhận theo ba kênh chính:

• Suy giảm năng suất lao động do sóng nhiệt;
• Thiệt hại vốn đầu tư cơ sở hạ tầng do thiên tai;
• Giảm sản lượng nông nghiệp do hạn hán, ngập úng và xâm nhập mặn.

Ngoài ra, hệ thống giao thông, chuỗi cung ứng và các ngành công nghiệp chủ lực cũng có thể bị gián đoạn nghiêm trọng. Riêng siêu bão Yagi xảy ra tháng 9/2024 đã gây thiệt hại gần 1 tỷ USD tại Hải Phòng và khiến hàng trăm nghìn lao động bị ảnh hưởng do mất điện, gián đoạn liên lạc và ngừng hoạt động sản xuất.

>> 'Kinh tế ngầm' chiếm hơn 100 tỷ USD, có thể chưa được tính vào GDP của Việt Nam

Bão Yagi càn quét qua Việt Nam gây thiệt hại lớn về kinh tế. Nguồn: Internet

Biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến tăng trưởng, mà còn đe dọa làm chậm tiến trình giảm nghèo. Theo WB, nếu không có biện pháp ứng phó, từ 100.000 đến hơn 1 triệu người có thể rơi vào cảnh nghèo vào năm 2050 – chủ yếu là người thu nhập thấp, sống ở vùng dễ tổn thương như Đồng bằng sông Cửu Long.

Tại khu vực này, nước biển dâng và xâm nhập mặn có thể khiến gần 50% diện tích đất canh tác bị ngập mặn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế hàng triệu nông dân.

Báo cáo cho rằng, đầu tư vào các biện pháp thích ứng, dù tốn kém, có thể giảm hơn một nửa mức thiệt hại GDP do khí hậu gây ra. Cụ thể, nếu Việt Nam đầu tư khoảng 0,75% GDP mỗi năm từ nay đến 2050 vào hạ tầng thích ứng, nông nghiệp thông minh và bảo vệ con người, thì mức thiệt hại GDP có thể giảm từ 12,5% còn 6,7%.

Đặc biệt, các biện pháp như canh tác lúa tiết kiệm nước (AWD), hệ thống tưới nhỏ giọt, nâng nền nhà xưởng ở vùng ngập, hay hệ thống thoát nước đô thị chống ngập… đều được minh chứng là hiệu quả, mang lại lợi ích kinh tế và xã hội rõ rệt.

WB kêu gọi Việt Nam cần tích hợp ứng phó khí hậu vào chiến lược phát triển quốc gia, tăng cường vai trò của khu vực tư nhân và cộng đồng trong các giải pháp thích ứng, đồng thời ưu tiên nguồn lực cho những khu vực dễ tổn thương nhất.

‘Không hành động lúc này không chỉ là chấp nhận mất mát kinh tế trong tương lai, mà còn là hy sinh cơ hội phát triển bền vững, công bằng và an toàn cho thế hệ sau,’ báo cáo nhấn mạnh.

>> Top 10 quốc gia ‘giàu nhất’ thế giới năm 2025, Việt Nam đứng thứ bao nhiêu?