Chủ nợ lớn thứ 3 của Mỹ bất ngờ ‘xả mạnh’ 8,2 tỷ USD trái phiếu, chuyện gì xảy ra?

Bộ Tài chính Mỹ vừa công bố số liệu cho thấy, lượng trái phiếu chính phủ Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ đã giảm xuống còn 757 tỷ USD vào tháng 4 – mức thấp nhất kể từ tháng 3/2009, đồng thời đánh dấu tháng giảm thứ hai liên tiếp.

So với tháng 3, con số này sụt giảm 8,2 tỷ USD, phản ánh xu hướng thoái lui kéo dài của Bắc Kinh khỏi trái phiếu Mỹ, đặc biệt từ nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump.

Trung Quốc hiện là chủ nợ lớn thứ ba của Mỹ, sau Nhật Bản và Vương quốc Anh. Việc Bắc Kinh liên tục giảm quy mô dự trữ trái phiếu Mỹ diễn ra trong bối cảnh chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang gia tăng trở lại.

Vào “Ngày Giải phóng” 2/4, ông Trump đã khởi động loạt thuế quan “đối ứng” áp lên cả đồng minh lẫn đối thủ, gây hỗn loạn trên thị trường toàn cầu, khiến chứng khoán Mỹ lao dốc và kéo theo làn sóng bán tháo đồng USD và trái phiếu chính phủ.

Các đòn áp thuế ăn miếng trả miếng giữa Mỹ và Trung Quốc nhanh chóng leo thang, với mức thuế lũy kế lên tới hơn 100% trước khi hai bên đạt được thỏa thuận đình chiến tạm thời vào tháng 5, qua đó gỡ bỏ phần lớn các mức thuế áp đặt trước đó.

Căng thẳng không chỉ dừng lại ở thương mại. Giới phân tích cảnh báo, chiến tranh kinh tế giữa hai nước có thể lan sang thị trường tài chính, khi xuất hiện suy đoán rằng Trung Quốc có thể sử dụng “vũ khí” là khối lượng trái phiếu chính phủ Mỹ khổng lồ mà nước này đang nắm giữ, trong khi Washington có thể tìm cách hủy niêm yết các doanh nghiệp Trung Quốc khỏi sàn chứng khoán Mỹ.

Các chuyên gia kinh tế Trung Quốc nhiều lần lên tiếng cảnh báo về việc Mỹ “vũ khí hóa” đồng USD, lo ngại Washington có thể phong tỏa tài sản tài chính của Trung Quốc ở nước ngoài – tương tự những gì đã xảy ra với Nga sau khi nước này mở chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Tại Diễn đàn Lục Gia Chủy diễn ra hôm thứ Tư, Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) – ông Pan Gongsheng – đã kêu gọi xây dựng một hệ thống tài chính toàn cầu đa cực và đẩy mạnh quốc tế hóa đồng nhân dân tệ. Dù không nêu đích danh Mỹ, ông Pan cảnh báo nguy cơ chiến tranh tiền tệ có thể bùng phát do cạnh tranh địa chính trị ngày càng khốc liệt.

Ông Vương Tân – Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu của PBOC – cũng nhấn mạnh rằng tương lai của đồng USD, dù vẫn là đồng tiền dự trữ thống trị toàn cầu, đang phụ thuộc vào sức khỏe kinh tế Mỹ, định hướng chính sách của Washington và sự nổi lên của các lựa chọn thay thế. “Chúng ta đang chứng kiến những thay đổi đáng kể, trong đó có việc niềm tin thị trường vào đồng USD đã suy giảm”, ông Vương phát biểu.

Mặc dù Trung Quốc rút bớt đầu tư và tổng lượng nắm giữ trái phiếu Mỹ trên toàn cầu sụt giảm trong tháng 4, thị trường vẫn thể hiện sức chống chịu đáng kể. Tổng giá trị trái phiếu chính phủ Mỹ do các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ – bao gồm cả tín phiếu ngắn hạn lẫn trái phiếu dài hạn – đạt 9.010 tỷ USD, chỉ thấp hơn một chút so với kỷ lục, dù giảm 36 tỷ USD so với tháng trước.

Phần lớn mức giảm này đến từ việc các nhà đầu tư tư nhân nước ngoài bán ròng tổng cộng 46,8 tỷ USD trái phiếu và tín phiếu Mỹ. Ngược lại, lượng trái phiếu dài hạn do các tổ chức chính phủ nước ngoài nắm giữ lại tăng nhẹ 1,5 tỷ USD – theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Mỹ.

Nhật Bản và Anh – hai quốc gia hàng đầu về lượng nắm giữ trái phiếu Mỹ – đều gia tăng quy mô đầu tư trong tháng 4.

Anh hiện là nền kinh tế lớn duy nhất đã ký kết thỏa thuận thương mại với Mỹ, trong khi tiến trình đàm phán giữa Nhật Bản và Washington hầu như không có tiến triển, dù thời hạn 90 ngày tạm ngưng áp thuế “đối ứng” của ông Trump đang cận kề.

Một điểm đáng chú ý là lượng trái phiếu Mỹ do Bỉ nắm giữ cũng tăng thêm 8,9 tỷ USD trong tháng 4, đạt 411 tỷ USD.

Theo một số nhà phân tích, đây có thể là tài sản do Trung Quốc ký gửi tại các tài khoản lưu ký trung gian ở Bỉ – động thái nhằm giảm sự chú ý về quy mô nắm giữ trực tiếp của Bắc Kinh đối với nợ công Mỹ.

Theo SCMP

>> Israel thúc giục Mỹ khai hỏa bom xuyên boongke: Vỏ dày, lõi nổ gần 3 tấn, có thể xuyên thủng cơ sở hạt nhân nằm sâu 90m dưới núi đá