Để metro Hà Nội không “ế khách”

Nhà tôi chỉ cách ga đường sắt đô thị Nhổn – ga Hà Nội khoảng 500m, nên sau khi tuyến metro này đi vào hoạt động, vợ tôi đã nhanh chóng chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng thay vì đi xe máy như trước. Không còn phải chen chúc giữa dòng phương tiện đông đúc, chi phí đi lại cũng tiết kiệm đáng kể, chỉ 200.000 đồng/tháng.

Tuy nhiên, nhiều người sống xa ga metro, trong khi hệ thống kết nối giao thông công cộng vẫn còn hạn chế, khiến việc tiếp cận metro không dễ dàng.

Trong một chuyến đi thực tế tuyến metro Nhổn – ga Hà Nội cùng ông Khuất Việt Hùng – Chủ tịch HĐTV Hanoi Metro, chúng tôi nhận thấy sự chênh lệch rõ rệt về lượng hành khách giữa các khung giờ.

Lúc 9h20 sáng, mỗi toa tàu chỉ có khoảng 4-5 người, trái ngược với giờ cao điểm đông kín khách. Số liệu tháng 2/2025 cho thấy tuyến Nhổn – ga Hà Nội đạt trung bình 19.220 khách/ngày nhưng giờ thấp điểm chỉ có 810 khách. Tuyến Cát Linh – Hà Đông cũng tương tự, với bình quân 43.587 khách/ngày nhưng giờ thấp điểm chỉ đạt 1.578 khách. Ngay cả ngoài giờ cao điểm, metro vẫn rất hiệu quả, vấn đề là làm sao để người dân tiếp cận dễ dàng hơn.

Rào cản tiếp cận metro

Có nhiều nguyên nhân khiến hành khách chưa sẵn sàng tiếp cận hệ thống metro. Trước hết, Hà Nội hiện chỉ có 2 tuyến metro đang hoạt động, trong đó tuyến Nhổn - ga Hà Nội chỉ khai thác đoạn trên cao (8,5 km) và chưa kết nối với tuyến Cát Linh - Hà Đông, gây bất tiện trong việc chuyển tiếp chuyến đi.

Thứ hai, kết nối giữa hệ thống đường sắt đô thị với khu dân cư và công sở vẫn còn tương đối hạn chế. Chưa có các khu vực đô thị với mật độ cao và các ga theo mô hình TOD (Phát triển tập trung quanh giao thông công cộng), khiến việc kết nối với các phương tiện giao thông khác như xe buýt, taxi, và xe đạp công cộng chưa được thuận lợi. Các trạm xe buýt mới chỉ được bố trí ở một số vị trí gần nhà ga.

Trong khi đó, khu vực đón trả khách cho xe ôm và taxi tại các nhà ga vẫn chưa được quy hoạch chính quy. Số lượng điểm cho xe đạp công cộng dù đã được lắp đặt nhưng vẫn còn hạn chế, chưa đủ để người dân dễ dàng tiếp cận metro trong mọi tình huống.

Thêm vào đó, vấn đề kết nối từ khu dân cư và công sở đến nhà ga cũng gặp khó khăn do thiếu đường dành riêng cho xe đạp, lối đi bộ chưa đảm bảo thông thoáng và an toàn. Ngoài ra thói quen di chuyển bằng xe cá nhân vẫn ăn sâu trong lối suy nghĩ của người dân.

Cần giải pháp đồng bộ

Để thu hút hành khách sử dụng metro, Hà Nội cần có giải pháp đồng bộ cả trước mắt và lâu dài. Hai tuyến metro hiện tại nằm trên trục giao thông thường xuyên ùn tắc nên việc bố trí các tuyến buýt kết nối gần nhà ga là rất quan trọng, giúp người dân, đặc biệt là ở xa, dễ dàng tiếp cận.

Hà Nội cũng cần quy hoạch điểm đón trả khách cho xe ôm, taxi và bố trí điểm cho thuê xe đạp công cộng gần các ga metro.

Xe đạp là phương tiện phù hợp cho khoảng cách từ 1-3km, do đó cần chính sách trợ giá để doanh nghiệp phát triển dịch vụ này, giúp mở rộng khả năng tiếp cận metro và khuyến khích di chuyển xanh. Đồng thời, hạ tầng như làn đường cho xe đạp, người đi bộ cũng cần được cải thiện.

Hà Nội nên xây dựng nền tảng số tích hợp lịch trình, lộ trình và bán vé giữa metro với xe buýt, xe ôm công nghệ, taxi, xe đạp công cộng. Việc ứng dụng công nghệ sẽ giúp người dân dễ dàng lập kế hoạch di chuyển.

>> Đào được gần 1km đường hầm metro Nhổn - ga Hà Nội, vận hành máy đào thứ 2